Kryeengjëlli
Kryeengjëjt ( /ˌ ɑːr k ˈ eɪ n dʒ əl s / ) janë grada e dytë më e ulët e engjëjve në hierarkinë e krishterë të engjëjve, të paraqitur nga Pseudo-Dionysius Areopagiti në shekullin V ose VI në librin e tij De Coelesti Hierarchia Mbi Hierarkinë Qiellore ). [1] [2] [3] Vetë fjala "kryeengjëll" zakonisht lidhet me fetë abrahamike, por qeniet që janë shumë të ngjashme me kryeengjëjt gjenden në një sërë traditash të tjera fetare.
Megjithatë, në judaizëm, engjëjve të rangut më të lartë si Mëhilli, Rafaeli, Gabrieli/Xhebraili dhe Urieli, të cilët zakonisht quhen kryeengjëj, u jepet titulli śārīm ( hebraisht: שָׂרִים, sing. שָׂר, śār) që do të thotë " princat ", për të treguar gradën dhe statusin e tyre epror.[4] Dy shembuj të kësaj mund të shihen te Danieli 10:13 dhe 12:1, ku Mëhilli, Shefi i Ushtrisë Qiellore, përmendet si ʾaḥaḏ haśśārīm hārišōnīm (Hebraisht: אַחַד הַשָּׂרִים הָרִאשֹׁנִים) në të parën, që do të thotë "një nga të parët /kryeprincat", dhe haśśar haggāḏōl (hebraisht: הַשַּׂר הַגָּדוֹל) në këtë të fundit, që do të thotë "princi i madh". [5] [6] [7] [8]
Përshkrim[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Mëhilli dhe Gabrieli njihen si kryeengjëj në Judaizëm dhe Islam, dhe nga shumica e të krishterëve . Rafaeli - i përmendur në Librin deuterokanonik/apokrif të Tobit - njihet gjithashtu si një engjëll kryesor në kishat katolike, luterane, anglikane dhe ortodokse lindore. [9] Gabrieli, Mëhilli dhe Rafaeli nderohen në kishën katolike dhe kishat luterane me një festë më 29 shtator (midis 1921 dhe 1969, 24 mars për Gabrielin dhe 24 tetor për Raphaelin), dhe në Kisha Ortodokse Lindore më 8 nëntor (nëse përdoret kalendari Julian, kjo korrespondon me 21 Nëntorin në Gregorian). [9] Kryeengjëjt e emërtuar në Islam janë Xhibrail, Mika'il, Israfil dhe 'Azra'il . Literatura hebraike, si Libri i Enokut, përmend gjithashtu Metatronin si një kryeengjëll, i quajtur" më i larti i engjëjve", megjithëse pranimi i këtij engjëlli nuk është kanun në të gjitha degët e besimit.
- Mëhill/Mikael në gjuhën hebraike do të thotë "Kush është si Zoti?" ose "Kush është i barabartë me Zotin?" Mëhilli është përshkruar nga kohët e hershme të krishtera si një komandant, i cili mban në dorën e djathtë një shtizë me të cilën sulmon Luciferin/Shejtanin/Djallin dhe në dorën e majtë një degë palme jeshile. Në krye të shtizës, ka një fjongo prej liri me një kryq të kuq.
- Gabriel në hebraisht do të thotë "Zoti është forca ime" ose "Fuqia e Zotit".
- Rafaeli është një emër hebraik që do të thotë "Është Zoti që shëron" ose "Zoti shëron".
- Uriel në gjuhën hebraike do të thotë "Zoti është drita ime", ose "Drita e Perëndisë" (II Esdras 4:1, 5:20). Ai është paraqitur duke mbajtur një shpatë në dorën e djathtë dhe një flakë në të majtën.
- ^ Chase, Steven (2002). Angelic spirituality. fq. 264. ISBN 978-0-8091-3948-4.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ McInerny, Ralph M. (1998). Selected writings of Thomas Aquinas. fq. 841. ISBN 978-0-14-043632-7.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Pseudo-Dionysius, the Areopagite (1987). Pseudo-Dionysius : the complete works. Colm Luibhéid, Paul Rorem. New York: Paulist Press. fq. 161–173. ISBN 0-8091-0383-4. OCLC 15282383.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Strong's Hebrew Concordance - 8269. sar".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Daniel 10:13". Sefaria.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Daniel 10:13, Westminster Leningrad Codex, Hebrew Text Analysis". Bible Hub.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Daniel 12:1". Sefaria.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Daniel 12:1, Westminster Leningrad Codex, Hebrew Text Analysis". Bible Hub.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b Blersch, Jeffrey (21 shtator 2019). "St. Michael and All Angels" (në anglisht). Pacific Hills Lutheran Church. Arkivuar nga origjinali më 1 shkurt 2023. Marrë më 4 maj 2023.