Lapsi mekanik
Lapsi mekanik i njohur edhe si lapsi automatik, është një laps me një bërthamë pigmenti të ngurtë të zëvendësueshëm dhe të zgjatshëm mekanikisht të quajtur "plumb" /ˈ l ɛ d / . Plumbi, shpesh i bërë nga grafiti, nuk është i lidhur me shtresën e jashtme dhe mund të zgjatet mekanikisht pasi pika e tij është konsumuar ndërsa përdoret.
Emrat e tjerë përfshijnë: laps me majë, laps automatik, laps për hartim, laps teknik, laps klikim (në përgjithësi i referohet një marke specifike), laps pompe, mbajtës plumbi, Pacer (anglisht australiane, rreth viteve 1980), laps shtytës (anglisht britanike dhe australiane, shpesh i referohet lapsave mekanikë të nivelit më të lartë), [1] lapsit (anglisht indian) dhe lapsit prej plumbi (anglishtja Bangladeshi dhe Amerikan).
Lapsat mekanikë përdoren për të siguruar linja me gjerësi konstante, pa nevojë për mprehje, për detyra të tilla si vizatimi teknik, si dhe për shkrime me pamje të pastër. Ato përdoren gjithashtu për vizatime të artit të bukur. Meqenëse nuk duhet të mprehen, ato janë gjithashtu të njohura nga studentët. Lapsat mekanikë u përdorën për herë të parë në shekullin e 18-të, me shumë dizajne të patentuara në shekujt 19 dhe 20.
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Conrad Gesner përshkroi një laps mbajtës plumbi në 1565, por plumbi duhej rregulluar manualisht për ta mprehur atë. Shembulli më i hershëm ekzistues i një lapsi mekanik u gjet në bordin e rrënojave të HMS <i id="mwIw">Pandora</i>, e cila u mbyt në 1791. [2]
Patenta e parë për një laps të rimbushshëm me mekanizëm shtytës plumbi iu dha Sampson Mordan dhe John Isaac Hawkins në Britani në 1822. Pasi bleu të drejtat e patentës së Hawkins, Mordan hyri në një partneritet biznesi me Gabriel Riddle nga 1823 deri në 1837. Kështu, lapsat më të hershëm Mordan janë dalluar SMGR. [3] [4] Pas 1837, Mordan përfundoi partneritetin e tij me Riddle dhe vazhdoi të prodhojë lapsa si "S. Mordan & Co". Kompania e tij vazhdoi të prodhonte lapsa dhe një gamë të gjerë objektesh argjendi deri në Luftën e Dytë Botërore, kur fabrika u bombardua.
Lapsi mekanik u bë i suksesshëm në Japoni me disa përmirësime në vitin 1915 nga Tokuji Hayakawa, një punues metali që sapo kishte mbaruar praktikën e tij. U prezantua si "Lapsi i mprehtë gjithmonë i gatshëm". Suksesi nuk ishte i menjëhershëm pasi boshti metalik - thelbësor për jetën e gjatë të lapsit - ishte i panjohur për përdoruesit. Ever-Ready Sharp filloi të shitej në një numër të madh pasi një kompani nga Tokio dhe Osaka bëri porosi të mëdha. [5] [6] Më vonë, kompania e Tokuji Hayakawa mori emrin e saj nga ai laps: Sharp . [5]
Pothuajse në të njëjtën kohë në SHBA, Charles R. Keeran po zhvillonte një laps të ngjashëm që do të ishte pararendësi i shumicës së lapsave të sotëm. Dizajni i Keeran ishte i bazuar në arpion, ndërsa ai i Hayakawa ishte i bazuar në vida. Këto dy histori zhvillimi - Hayakawa dhe Keeran - shpesh kombinohen gabimisht në një. [7] Keeran patentoi lapsin e tij me plumb në 1915 dhe shpejt më pas organizoi prodhimin. [7] Pas disa përmirësimeve, dizajni i tij u tregtua si laps " Eversharp " nga Wahl Adding Machine Company; në fillim të viteve 1920, Wahl kishte shitur më shumë se 12,000,000 Eversharps. [7]
Disa nga prodhuesit janë: Pentel, Pilot, Tombow, Uni-ball dhe Zebra të Japonisë; Faber-Castell, Lamy, Rotring dhe Staedtler të Gjermanisë; Koh-i-Noor Hardtmuth i Republikës Çeke; Bic i Francës; Monami i Koresë së Jugut ; PaperMate dhe Parker të SHBA; Caran d'Ache të Zvicrës dhe prodhues të shumtë kinezë, si dhe të tjerë aziatikë dhe evropianë.
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Literatura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Deborah Crosby, Lapsa Victorian: Mjete për Jewels, Schiffer Publishing Ltd., Atglen, PA, 1998
- Jonathan A. Veley, "The Catalog of American Mechanical Pencils", Greyden Press, 2011
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Longman Dictionary". Longman/Pearson. Marrë më 13 maj 2022.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ National Geographic Magazine, Vol. 168, No. 4 (October 1985), p. 450 (illustrated p. 451)
- ^ "History of Leadholders". Leadholders.com. 4 janar 2008. Arkivuar nga origjinali më 24 gusht 2007. Marrë më 27 shkurt 2008.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Sampson Mordan Pencils". Mark Hill Collects: The 20th Century Design and Collectibles Blog. 30 prill 2009. Marrë më 12 dhjetor 2009.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "1915: Hayakawa Mechanical Pencil". Product Story. SHARP Corporate. Marrë më 8 gusht 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "1915-1919 : Invention of Ever-Sharp Pencil". SHARP Corporate. Marrë më 30 mars 2009.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Nishimura, David (dimër 2001). "A Tale of Two Pencils: Keeran's Eversharp & Hayakawa's Ever-Ready Sharp". The PENnant. Pen Collectors of America.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)