Lista e lumenjve të Lituanisë

Lumenjtë e Lituanisë janë lumenj tipik fushor. Ato kanë një rrjedhje të ngadalshme, shtrati i tyre zakonisht është i gjerë. Për shkak të reshjeve të bollshme, denduria mestare e lumenjëve është 0.99 km dhe rrjedhin në 1 km² të territorit.^[1] Megjithatë, lumenjtë nuk janë të shpërndara në mënyrë të barabartë. Dendësia më e lartë është në zonën malore Samogitian ku bie shi më shpesh dhe në Lituanin veriore ku toka ka baltë, nuk lejon uji të thahet nën tokë. Dendësia më e ulët është në Lituani juglindore ku toka ka në përbërje rërë dhe shiu rrjedh më shpejt në nëntokë.

Pothuajse 70% (rreth 49.600 km²) e territorit të Lituanisë janë drenazhuar nga lumi Neman dhe degëve të tij. Pesë basenet e lumenjve të tjerë janë të vegjël dhe të vendosura afër kufirit: Musa-Nemunėlis (Lielupe, 8976 km²), Venta (5140 km²), Daugava (1857 km²), lumenj të vogjël që rrjedhin në Detin Baltik (2,523 km²) dhe Pregolya (54 km²). Gjatë dimrit të gjithë lumenjtë janë të ngrirë gjatë rrjedhës së tyre. Në pranverë pothuajse të gjitha zonat afër lumenjve përmbyten nga shkrirja e borës dhe akullit. Megjithatë, zakonisht vetëm në deltën e lumit Neman breshëri ujit nga luginës.

Në ditët e sotme përmbytjet janë të kontrolluara nga digat dhe gjithashtu për shkak të kullimit shumica e lumenjve kanë nivele të ulëta të ujit. Në lumenj perëndimor në Lituani kanë prirje të çrregullt të përmbytjeve gjatë rënies së reshjeve për shkak të shirave të tepërta. Në lindje të Lituanisë, lumenjtë kanë tendencë për të transportuar një sasi të vazhdueshme të ujit për shkak se ata janë të rregulluara nga liqenet përmes dhe të tokës me rërë, e cila shpejt thith shi ose dëborë të tepërt të ujit.

Gjatë kohës sovjetike (1945-1990) lumenjtë kanë pësuar shumë dëme për shkak të kullimit. Shumë kënetat janë drenazhuar dhe tani ata nuk mund të ushqejnë lumenjtë më. Lumenj të tjera më të vegjël u zhvendosën dhe u shndërruan në kanale kulluese. Lituania numëron rreth 29 mijë rrjedha uji, më të gjatë se 0.25 km. Gjatësia totale e të gjitha këtyre rrjedhave ujore është rreth 65,000 km. Numri i lumenjve më të gjata se 3 km ka qenë është 4,418 të tillë. 758^[2] lumenjtë janë më shumë se 10 km. Lituania ka 21 lumenjtë më shumë se 100 km (62 mi):

Lumenjë më të gjatë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

#	Emri	Gjatësia (km)		Grykëderdhja	Qytete që prek
#	Emri	Total	në Lituani	Grykëderdhja	Qytete që prek
1	Nemunas	937	475	Curonian Lagoon	Hrodna, Druskininkai, Alytus, Kaunas, Sovetsk
2	Neris	510	235	Nemunas	Vilnius, Kernavė, Jonava, Kaunas
3	Venta River	346	161	Baltic Sea	Venta, Kuldīga, Ventspils
4	Šešupė	298	209	Nemunas	Marijampolė, Kudirkos Naumiestis, Krasnoznamensk
5	Šventoji	246	246	Neris	Anykščiai, Kavarskas, Ukmergė
6	Nevėžis	209	209	Nemunas	Panevėžys, Kėdainiai
7	Merkys	203	190	Nemunas	Baltoji Vokė, Merkinė
8	Minija	202	202	Nemunas Delta	Salantai, Gargždai, Priekulė
9	Nemunėlis	199	160	Lielupe
10	Dysna	173	58	Daugava
11	Jūra	172	172	Nemunas	Rietavas, Tauragė
12	Mūša	157	140	Lielupe
13	Lėvuo	145	145	Mūša	Bauska
14	Šušvė	135	135	Nevėžis
15	Dubysa	131	131	Nemunas	Šiauliai, Ariogala
16	Širvinta	129	129	Šventoji River	Širvintos
17	Švėtė	118	50	Lielupe	Žagarė
18	Šešuvis	115	115	Jūra
19	Kotra River	109	24	Nemunas
20	Mituva	102	102	Nemunas	Jurbarkas
21	Bartuva	101	55	Baltic Sea	Skuodas

Shënim: gjatësia në Lituani përfshin gjithashtu gjatësinë e lumenjve, kur ata shërbejnë si kufij me vendet fqinje.

Burimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

^ The Republic of Lithuania Arkivuar 28 gusht 2005 tek Wayback Machine, Fishery Country Profile, Food and Agriculture Organization of the United Nations, May 2005. Accessed June 9, 2006.
^ Stasys Vaitiekūnas, Elena Valančienė, Lietuvos geografija (Geography of Lithuania), Alma littera, 2004, page 65. ISBN 9955-08-534-7