Lufta Kroato-Boshnjake
Lufta Kroato-Boshnjake ishte një konflikt midis Republikës së Bosnjë-Hercegovinës dhe Republikës së Herceg-Bosnjës, të mbështetur nga Kroacia, që zgjati nga 18 tetori 1992 deri më 23 shkurt 1994.[1] Shpesh quhet "luftë brenda luftës". " sepse ishte pjesë e Luftës më të madhe të Bosnjës. Në fillim, Ushtria e Republikës së Bosnjë-Hercegovinës dhe Këshilli Kroat i Mbrojtjes luftuan së bashku në një aleancë kundër Ushtrisë Popullore Jugosllave (JNA) dhe Ushtria e Republikës Serbe (VRS). Megjithatë, nga fundi i vitit 1992, tensionet midis boshnjakëve dhe kroatëve të Bosnjës u rritën. Incidentet e para të armatosura mes tyre ndodhën në tetor të vitit 1992 në Bosnjën qendrore. Aleanca ushtarake vazhdoi deri në fillim të vitit 1993, kur më së shumti u shpërbë dhe dy ish-aleatët u përfshinë në konflikt të hapur.
Lufta kroato-boshnjake u përshkallëzua në Bosnjën qendrore dhe shpejt u përhap në Hercegovinë, ku shumica e luftimeve u zhvilluan në ato dy rajone. Lufta në përgjithësi përbëhej nga konflikte sporadike me armëpushime të shkurtra të shumta. Megjithatë, nuk ishte një luftë e gjithanshme midis boshnjakëve dhe kroatëve dhe ata mbetën aleatë në rajone të tjera – kryesisht Bihaq, Sarajevë dhe Teshanj. Gjatë luftës u propozuan disa plane paqeje nga bashkësia ndërkombëtare, por secili prej tyre dështoi. Më 23 shkurt 1994, u ra dakord për një armëpushim të qëndrueshëm dhe një marrëveshje për t'i dhënë fund armiqësive u nënshkrua në Uashington më 18 mars 1994, kohë në të cilën Këshilli Kroat i Mbrojtjes pati humbje të konsiderueshme territoriale. Marrëveshja çoi në krijimin e Federatës së Bosnjë-Hercegovinës dhe rifillimin e operacioneve të përbashkëta kundër forcave serbe, të cilat ndihmuan në ndryshimin e ekuilibrit ushtarak dhe në përfundimin e Luftës së Bosnjës.
Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë (ICTY) dënoi 17 zyrtarë kroatë të Bosnjës, 6 prej tyre për pjesëmarrje me presidentin kroat Franjo Tuđman dhe zyrtarë të tjerë të lartë kroatë në një sipërmarrje të përbashkët kriminale që synonte të aneksonte ose kontrollonte pjesët me shumicë kroate të Bosnjës dhe Hercegovina, dhe për të spastruar etnikisht boshnjakët.[2] 2 Zyrtarë boshnjakë u dënuan gjithashtu për krime lufte të kryera gjatë konfliktit. ICTY vendosi se Kroacia kishte kontroll të përgjithshëm mbi Këshillin Kroat të Mbrojtjes dhe se Ushtria Kroate kishte hyrë në Bosnje, gjë që e bëri konfliktin ndërkombëtar.[3]
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Bosnian War European history [1992–1995]". Britannica (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 14 nëntor 2021. Marrë më 16 nëntor 2021.
- ^ "Statement of the Office of the Prosecutor in relation to the judgement in the case Prosecutor vs. Jadranko Prlić et al. | International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia". www.icty.org. Arkivuar nga origjinali më 2021-07-11. Marrë më 2021-07-05.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ ICTY. "JUDGEMENT, Prosecutor vs. Kordic and Cerkez, p. 5, 39" (PDF). Arkivuar (PDF) nga origjinali më 2011-06-01.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)