Mugosha
Mugosha (shkruar gjithashtu Magushi) ishte një fis mesjetar (pleme) dhe zonë në viset e Bërdës të Malit të Zi. Mugoshët ndodheshin rreth rajonit të Piperit. Toponime që lidhen me ata gjenden në shumë pjesë të rajonit, si Mugoshina Livada në Koman.
Etimologjia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Mugoshët ishin fillimisht një fis shqiptar.[1] Termi magusha do të thotë viç buall në protoshqip (shqipja e sotme, meksh).[2]
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Mugosha mund të ketë qenë emigrantë nga Shqipëria moderne, të vendosur në Bërda rreth shekujve 12 dhe 13[3]
Emri Magusi përmendet në kadastrën venedikase të Shkodrës 1416-17. Në të përmendet një Gjergj Magusi si banues në fshatin Shën Auraç, si dhe i ndjeri Pjetër Magusi udhëheqës i kryengritjes kundër Venedikut dhe ish-pronar.[4]
Ndonëse nuk konsiderohen më si fis, disa malazezë mbajnë mbiemrin Mugosha. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, shumë prej tyre iu bashkuan partizanëve jugosllavë.[5] Sipas të dhënave të vitit 2006 mbiemrin Mugosha në Podgoricë e kishin 779 persona; personat me mbiemër përfaqësohen mbi mesataren në shërbimin politik vendor në kryeqytet.[6]
Kultura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Traditat gojore nga familja Mugosha i lidhin me familjen Kastrioti të Arbërisë mesjetare. Ata pohojnë se të parët e tyre kanë ardhur nga territori fisnor i Kastratëve në Malësi dhe se fillimisht janë vendosur në Kuç. Legjendat nga Piperi, megjithatë, pohojnë se ata fillimisht pushtuan tokat midis Radovçes dhe Kopiles përpara se të dëboheshin nga Luzhanit e ardhur.[7]
Njerëz të shquar[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Stefan Mugoša (lindur më 1992), futbollist Malazez
- Miomir Mugoša (lindur më 1950), mjek Dhe politikan Malazez
- Svetlana Mugoša-Antić (i lindur më 1964), ish-hendbollist Jugosllav
- Sonja Mugosa (lindur më 1989), patinator figurash serbo-Malazeze
- Marko Mugoša (basketboll) (lindur më 1993), basketbollist Malazez
- Marko Mugoša (lindur më 1984) ish-futbollist Malazez
- Ljiljana Mugoša (i lindur më 1962), ish-hendbollist Jugosllav
- Dijana Mugoša (i lindur më 1995), hendbollist Malazez
- Dushan Mugosha (1914-1973), partizan Jugosllav
- Špiro Mugoša (1904-1942), partizan Jugosllav
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Imami, Petrit (2000). Srbi i Albanci kroz vekove, I (bot. 2). K.V.S. fq. 501.
Više naučnika se slaže da su se u XII i XIII veku, a i kasnije, „ arbanaške stočarske grupe " doseljavale preko Zete sve do Neretve (plemena Mataruge, Mugoše, Macure, Maine, Malončići, Lužani, Kričci, Burmazi, Žurovići, Mirilovići i dr.)
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Orel, Vladimir (1998). Albanian etymological dictionary. Brill. fq. 255. ISBN 9004110240.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Hrabrak, Bogumil (1981). Razgranavanje katuna i stvaranje grupa katuna, odnosno plemena u nekadašnjoj Hercegovini (XIII-XV vek). Titograd: CANU. fq. 184.
Često je, međutim, to prethodno stanovništvo bilo arbanaškog porekla (Mataruge, Mugoše, Macure, Lužani, Kričci). Ipak, i kod tog starijeg sloja treba pretpostaviti da je reč o doseljenicima iz današnje Albanije. Ima više dokaza da su se u XII XIII veku i kasnije arbanaške stočarske grupe preko Zete doseljavale sve do Neretve.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Zamputi, Injac (1977). Regjistri i kadastrēs dhe i koncesioneve pēr rrethin e Shkodrës 1416-1417. Academy of Sciences of Albania. fq. 48, 128.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Milan M. Ivanović (1970). Revolucionarni pokret u Podgoričkom (Titogradskom) srezu. Opštinski komitet Saveza komunista.
.. предс]едник, Петар Мугоша — полпреде] едник, Саво Мугоша, блага]ник; Драго Мугоша, секретар, а чланови надзорног одбора и управе Божо Милић, Симо Берилажа, Благота Мугоша, Божо Ш. Мугоша, Новица Мугоша, Мато ...
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Važno je prezivati se Mugoša".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Vukićević, Ivan (19 nëntor 2017). "Genetički rodovi starobalkanskog porekla u Crnoj Gori - Poreklo". www.poreklo.rs (në serbisht). Marrë më 1 maj 2022.