A Lyga
| Numri i ekipeve | 10 (2024) |
|---|---|
| Bien në | Pirma Lyga |
| Kupa ndërkombëtar | Kupa e Lituanisë Superkupa e Lituanisë |
| Kampioni aktual | Žalgiris (2024) |
| Më shumë tituj kampion | Žalgiris (11 tituj) |
| Faqja zyrtare | www |
 A lyga 2024 | |
A lyga është divizioni më i lartë i futbollit profesionist në Lituani. Organizohet nga Kombëtarja lituaneze e futbollit (LFF).
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Liga e parë e futbollit u krijua në Lituani në vitin 1924, dhe në forma të ndryshme ekzistonte deri në vitin 1939. Gjatë periudhës së pushtimit sovjetik, ekzistonte një divizion i lartë amator lituanez, ndërsa lojtarët profesionistë luanin në garat e futbollit të BRSS. Divizioni i lartë profesional lituanez u rivendos në 1990. Konventa e emërtimit ndryshoi disa herë, por që nga viti 1999 liga përmendet vazhdimisht si A lyga.
Formati
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Sistemi dhe madhësia e ligës gjithashtu janë stabilizuar që nga viti 1999. Madhësia e ligës varionte kryesisht midis 8 dhe 10 skuadrave, me përjashtim të 2011 A Lyga me 12 ekipe, dhe 2020 A Lyga rekord me vetëm 6 ekipe. Ekipet luajnë 4 raunde në sezonin e rregullt. Ekipi i renditur në fund zbret, ndërsa skuadra e 9-të garon në play-off me skuadrën e dytë nga I lyga. Lista përfundimtare e pjesëmarrësve shpesh nuk lidhej me rezultatet përfundimtare të sezonit të kaluar, pasi pjesëmarrja u finalizua më tepër përmes procesit të licencimit të ligës së Federatës Lituaneze të Futbollit.
Sezoni zakonisht fillon në shkurt/mars dhe përfundon në nëntor. Për shkak të klimës së ashpër, nuk ka lojëra në dimër. Deri në pranverën e hershme (prill/mars, dhe kjo varet nga moti/temperatura) lojërat luhen në arena të mbyllura në bar artificial. Dritarja e transferimeve dimërore hapet në fillim të janarit deri në mes të marsit. Dritarja e transferimeve verore zgjat pjesën më të madhe të korrikut.
garat evropiane
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lituania kërkoi të merrte pjesë në garat e klubeve të UEFA-s menjëherë pas rifitimit të pavarësisë. Megjithatë, për arsye politike, në vitin 1991 Lituania u ndalua nga UEFA nga garat kontinentale duke refuzuar licencimin e Žalgiris për të garuar si një klub lituanez dhe jo si një klub sovjetik. Përfundimisht, Lituania u lidh me UEFA-n në 1992. Kampioni i A Lyga siguron të drejtën për të luajtur në kualifikimet e UEFA Champions League. Nënkampionati dhe fituesi i vendit të 3-të sigurojnë të drejtën për të luajtur në kualifikimin e UEFA Europa Conference League.
Rezultati më i mirë i klubeve lituaneze në garat e UEFA-s u arrit në sezonin 2022-23 UEFA të garave për klube nga FK Žalgiris . Kampionët e Lituanisë arritën në fazën e grupeve në Ligën e Konferencës së Evropës 2022–2023 . Pas sezonit të UEFA-s 2022-23, FK Žalgiris ishte klubi A lyga me performancën më të mirë në Evropë, duke marrë numrin 130[1] në tabelën e koeficientëve të klubeve të UEFA-s.
Klubet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Klubi | Qyteti | 2023 | Sezoni i parë | Sezonet në A lyga | Tituj | Titulli i fundit |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Banga | Gargždai | 6. | 1994 | 11 | — | |
| Dainava | Alytus | 8. | 2021 | 3c | ||
| Džiugasb | Telšiai | 9. | 2021 | 4 | ||
| Hegelmannb | Qarku Kaunas | 5. | 2021 | 4 | ||
| Kauno Žalgirisb | Kaunas | 4. | 2015 | 10 | ||
| Panevėžysb | Panevėžys | 1. | 2019 | 6 | 1 | 2023 |
| Sūduvaa | Marijampolė | 7. | 1990 | 23 | 3 | 2019 |
| Šiauliaib | Šiauliai | 3. | 2022 | 3 | — | |
| TransInvestb | Galinė | Pirma Lyga, 1. | 2024 | 1 | — | |
| Žalgirisa | Vilnius | 2. | 1990 | 33 | 10 | 2022 |
a anëtar themelues i A Lyga
b Asnjëherë nuk ka rënë nga A Lyga
c Dy ish klube, të quajtur FK Dainava kanë marrë pjesë në A lyga në vitet 2001, 2011, 2012, 2013, 2014
Kampionët (1991–tani)
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Performanca nga klubi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Skuadra | Tituj | Nënkampion | Vëndi 3-të | Sezonet fituar |
|---|---|---|---|---|
| Žalgiris Vilnius | 11 | 13 | 4 | 1991, 1991–92, 1998–99, 2013, 2014, 2015, 2016, 2020, 2021, 2022, 2024 |
| FBK Kaunas† | 8 | 2 | 2 | 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2007 |
| Ekranas Panevėžys† | 7 | 4 | 5 | 1992–93, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 |
| Sūduva Marijampolė | 3 | 4 | 5 | 2017, 2018, 2019 |
| Kareda Šiauliai† | 2 | 2 | - | 1996–97, 1997–98 |
| Inkaras Kaunas† | 2 | - | 1 | 1994–95, 1995–96 |
| Sirijus Klaipėda† | 1 | - | 1 | 1990 |
| ROMAR Mažeikiai† | 1 | - | 1 | 1993–94 |
| FK Panevėžys | 1 | - | 1 | 2023 |
Klubet që luajnë aktualisht në A Lyga janë theksuar me shkronja të zeza.† - Klubet nuk ekzistojnë më.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "UEFA Club Coefficients" (në anglisht). korrik 2018. Arkivuar nga origjinali më 2021-11-09. Marrë më 2023-02-23.