Presidenti i Greqisë
| Presidenti i Republikës Helenike
Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας | |
|---|---|
 | |
| Stili | Shkëlqesia e saj Znj. Presidente(informal) |
| Vendbanimi | Rezidenca Presidenciale, Athinë |
| Nominues | Kryeministri |
| Emërues | Kuvendi i Greqisë |
| Kohëzgjatja e detyrës | Pesë vjet, i rinovueshëm një herë |
| Instrumenti konstitues | Kushtetuta e Greqisë |
| Mbajtësi inaugurues | Michail Stasinopoulos (Republika e Tretë) |
| Themelimi | 18 dhjetor 1974 |
| Zëvendës | Kryetari i Kuvendit të Greqisë |
| Faqja zyrtare | www |
Presidenti i Greqisë, zyrtarisht Presidenti i Republikës Greke, është kreu i shtetit të Greqisë. Presidenti zgjidhet nga Kuvendi Helen; roli ka qenë kryesisht ceremonial që nga reforma kushtetuese e vitit 1986. Zyra u krijua zyrtarisht nga Kushtetuta e Greqisë më 1975, por ka paraardhës në Republikën e Dytë Helenike të 1924-1935 dhe junta greke në 1973-1974]] e cila parapriu kalimin në Republikën e Tretë Helenike aktuale. Në detyrë, që nga 13 marsi 2020, është Katerina Sakellaropoulou.[1]
Fuqitë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Presidenti është komandanti i përgjithshëm nominal i Forcave të Armatosura Greke dhe zë vendin e parë në renditjen e përparësisë së vendit. Megjithëse kushtetuta greke e vitit 1974 i dha presidencës kompetenca të konsiderueshme në letër, në praktikë presidentët morën një rol kryesisht ceremonial; Kryeministri i Greqisë është shefi ekzekutiv aktiv i qeverisë greke dhe figura kryesore politike e vendit. Roli i presidentit u përputh zyrtarisht me praktikën nga amendamenti kushtetues i vitit 1986, i cili reduktoi kompetencat zyrtare.
Zgjedhjet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Sipas nenit 32 të kushtetutës greke, presidenti zgjidhet për një mandat pesë-vjeçar nga kuvendi helen në një seancë të posaçme, të paktën një muaj përpara skadimit të mandatit të presidentit aktual. Votimi bëhet deri në pesë fletëvotime, të ndara jo më shumë se pesë ditë.[2]
Votimi i parë dhe i dytë kërkon një supershumicë prej 200 nga 300 persona, duke rënë në 180 në të tretën. Votimi i katërt kërkon një shumicë të thjeshtë prej 151 votash. Votimi i pestë dhe i fundit më pas kontestohet ndërmjet dy kandidatëve me më shumë vota dhe vendoset me një shumicë relative.[2]
Betimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Përpara marrjes së detyrës, presidenti duhet të bëjë betimin para Kuvendit, sipas nenit 33, paragrafi 2 i kushtetutës greke:
"Betohem në emër të Trinisë së Shenjtë, Konsubstanciale dhe të Pandashme për të mbrojtur Kushtetutën dhe ligjet, për të siguruar respektimin e tyre me besnikëri, për të mbrojtur pavarësinë kombëtare dhe integritetin territorial të vendit, për të mbrojtur të drejtat dhe liritë e grekëve dhe për t'i shërbyer interesit të përgjithshëm dhe përparimit të popullit grek."[2]
Pasardhja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Sipas Kushtetutës së Greqisë, në rast të mungesës së përkohshme të presidentit të Greqisë për shkak të sëmundjes, udhëtimit jashtë vendit ose rrethanave të ngjashme, kryetari i kuvendit shërben si ushtrues detyre i presidentit dhe ushtron kompetencat e presidentit të shtetit derisa presidenti të rifillojë funksionet e tij dhe në rast se presidenca zbrazet si pasojë e vdekjes ose dorëheqjes ose për ndonjë arsye tjetër deri në zgjedhjen e presidentit të ri. Personi më i fundit që ka shërbyer si ushtrues detyre i presidentit ishte Ioannis Alevras, pas dorëheqjes së Konstantinos Karamanlis më 1985.
Rezidenca[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Rezidenca zyrtare e presidentit të Greqisë është Rezidenca Presidenciale, dikur Pallati i Ri Mbretëror, në qendër të Athinës.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Κατερίνα Σακελλαροπούλου: Πρόεδρος της Δημοκρατίας με 261 ψήφους". NewsIT (në greqisht). 22 janar 2020.
- ^ a b c "President: Election of the President" (në anglisht). Presidency of the Hellenic Republic. Marrë më 17 shkurt 2015.