Kryeministri i Greqisë

Kryeministri i Republikës Helenike Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας
Stema e Qeverisë Greke
Në detyrë Kyriakos Mitsotakis që nga 26 qershor 2023
Qeveria e Greqisë
Stili	Shkelqësia e Tij (zyrtar dhe diplomatik) Z. Kryeministër (informal)
Statusi	Kreu i qeverisë
Anëtar/e i	Kabineti Kuvendi Këshilli Evropian
Raporton tek	Kuvendi Presidenti
Vendbanimi	Maximos Mansion
Emërues	Presidenti i Greqisë
Kohëzgjatja e detyrës	Katër vjet, i rinovueshëm
Mbajtësi inaugurues	Spyridon Trikoupis
Themelimi	13 janar 1822
Zëvendës	Zëvendëskryeministër
Pagesa	€99,420 vjetor
Faqja zyrtare	primeminister.gr

Kryeministri i Republikës së Greqisë (Greqisht: Prothypourgós tis Ellinikís Dimokratías), i referuar në bisedë si Kryeministri i Greqisë (Prothypourgós tis Elládas),

Selia zyrtare e zyrtarit (por jo rezidenca) është Mansioni Maximos në qendër të Athinës. Zyra është përshkruar në Kushtetutë si Kryeministër apo Kryetar i Qeverisë.

Zgjedhja dhe emërimi i kryeministrit

Kryeministri emërohet zyrtarisht nga presidenti i Greqisë.

Sipas nenit 37 të Kushtetutës greke, presidenti i Republikës së Greqisë emëron kryetarin e partisë politike me shumicën absolute të vendeve në parlament si kryeministër. Nëse asnjë parti nuk ka shumicën absolute, presidenti i jep udhëheqësit të partisë me shumicë relative (pluraliste) një mandat eksplorues për të konstatuar mundësinë e formimit të një qeverie që gëzon besimin e parlamentit.

Nëse kjo mundësi nuk mund të konstatohet, presidenti ia jep mandatin hulumtues kryetarit të partisë së dytë më të madhe në Parlament, dhe nëse kjo rezulton e pasuksesshme, kryetarit të partisë së tretë më të madhe në parlament. Çdo mandat eksplorues do të jetë në fuqi për tre ditë.

Nëse të gjitha mandatet hulumtuese rezultojnë të pasuksesshme, presidenti thërret të gjithë liderët e partive dhe nëse konfirmohet pamundësia për të formuar një kabinet që gëzon besimin e parlamentit, presidenti do të përpiqet të formojë një kabinet të përbërë nga të gjitha partitë në parlament me qëllim të mbajtjes së zgjedhjeve parlamentare. Nëse kjo dështon, presidenti do t'i besojë kryetarit të Gjykatës së Lartë Administrative ose të Gjykatës së Lartë Civile dhe Penale ose të Gjykatës së Revizorëve formimin e një kabineti sa më të pranuar gjerësisht për të kryer zgjedhjet pasi presidenti të shpërndajë Parlamentin.

Prandaj, zgjedhja e anëtarëve të një partie të caktuar në parlament është e barabartë me votën për kryeministër për udhëheqësin e asaj partie.

Betimi i detyrës

Betimi fetar i detyrës

Para marrjes së detyrës, kryeministri betohet në një ceremoni fetare brenda Rezidencës Presidenciale. Kryeministrat betohen nga kryepeshkopi i Athinës i cili është kreu i Kishës së Greqisë. Kryepeshkopi fillon me disa lutje dhe Kyrie Eleison, dhe më pas kryeministri i zgjedhur vendos dorën mbi Biblën e vendosur mes dy qirinjve të ndezur, të gjitha në një tryezë midis tij dhe kryepeshkopit. Pas kryepeshkopit, kryeministri i zgjedhur më pas reciton betimin:

Betohem në emër të Trinisë së Shenjtë, Konsubstanciale dhe të Pandashme për të mbrojtur Kushtetutën dhe ligjet dhe për t'i shërbyer interesit të përgjithshëm të popullit grek.

Më pas kryepeshkopi reciton disa bekime të tjera dhe pjesëmarrësit bëjnë shenjën e kryqit tri herë. Më pas, kryepeshkopi përgëzon kryeministrin e ri, i cili më pas shtrëngon duart me presidentin përpara se të nënshkruhen dokumentet përkatëse.

Betimi civil i detyrës

Në vitin 2015 Alexis Tsipras, një ateist i vetëshpallur, u bë kryeministri i parë që zgjodhi një afirmim laik në vend të betimit tradicional fetar. Ai u betua nga Presidenti Karolos Papulias në vend të kryepeshkopit të Athinës dhe, në vend të betimit të mësipërm, recitoi pohimin:

Z. President, dua t'ju siguroj, për nderin dhe ndërgjegjen time, se do të ndjek Kushtetutën dhe ligjet dhe do t'i shërbej gjithmonë interesit të përgjithshëm të popullit grek.

Më pas ai shtrëngoi dorën me presidentin, i cili e uroi, para se të vazhdonte me firmosjen normale të dokumenteve zyrtare.

Kur Tsipras mori sërish kryeministrinë, më 21 shtator 2015, Presidenti Prokopis Pavlopoulos vendosi që afirmimi duhej të ishte më formal, si vijon:

Unë pohoj, për nderin dhe ndërgjegjen time, se do të ndjek Kushtetutën dhe ligjet dhe do t'i shërbej interesit të përgjithshëm të popullit grek.

Selia e kryeministrit

Mansioni Maximos (greqisht: Μέγαρο Μαξίμου) ka qenë selia zyrtare e kryeministrit të Greqisë që nga viti 1982. Ndodhet në qendër të Athinës, pranë sheshit Sintagma. Ndonëse ndërtesa përmban zyrat e kreut të qeverisë greke, ajo nuk përdoret si rezidencë e kryeministrit.

Shiko edhe

• Qeveria e Greqisë
• Presidenti i Greqisë

Lidhje të jashtme

• Faqja zyrtare e Kryeministrit të Greqisë