Filipi i Edinburgut
| Princi Filip | |
|---|---|
| Duka e Edinburgut | |
 Fotografi e vitit 1992 nga Allan Warren | |
| Consort i Mbretërisë Britanike | |
| Mbretërimi | 6 shkurt 1952 – 9 prill 2021 |
| Bashkëshorte | Elizabeta II |
| Fëmijë | |
| Shtëpia | Glücksburg (deri në vitin 1947) Mountbatten (nga viti 1947) |
| I ati | Princi Andrew i Greqisë dhe Danimarkës |
| E ëma | Princesha Alice e Battenbergut |
| U lind | Princi Filip i Greqisë dhe Danimarkës 10 qershor 1921[1] Mon Repos, Korfuz, Mbretëria e Greqisë |
| Vdiq | 9 prill 2021 (99 vjet) Kështjella Windsor, Windsor, Mbretëria e Bashkuar |
Princi Filip Duka i Edinburgut (lindur si Princi Filip i Greqisë dhe Danimarkës, 10 qershor 1921, vdiq më 9 prill 2021) ishte anëtar i familjes mbretërore britanike si burri i Mbretëreshës Elizabeta II.
Filipi lindi në familjet mbretërore greke dhe daneze. Ai lindi në Greqi, por familja e tij u internua nga vendi kur ishte foshnjë. Pasi u arsimua në Francë, Gjermani dhe Mbretërinë e Bashkuar, ai u bashkua me Marinën Mbretërore Britanike në 1939, në moshën 18 vjeç. Nga korriku 1939, ai filloi të korrespondonte me Princeshën 13-vjeçare Elizabeth, të cilën e kishte takuar për herë të parë në 1934. Gjatë Luftës së Dytë Botërore ai shërbeu me dallim në Flotat e Mesdheut dhe Paqësorit.
Pas luftës, Filipit iu dha leja nga Xhorxh VI për t'u martuar me Elizabetën. Para njoftimit zyrtar të fejesës së tyre në korrik 1947, ai braktisi titujt e tij mbretëror grekë dhe danez, u bë një subjekt britanik i natyralizuar dhe adoptoi mbiemrin e gjyshërve të tij Mountbatten. Ai u martua me Elizabetën më 20 nëntor 1947. Pak para martesës, atij iu dha stili Lartësia e Tij Mbretërore dhe krijoi Duka i Edinburgut, Earl i Merioneth dhe Baron Greenwich nga Mbreti Xhorxh VI. Filipi la shërbimin ushtarak aktiv kur Elizabeta u bë mbretëreshë në 1952, pasi arriti gradën e komandantit, dhe u bë zyrtarisht një princ britanik në 1957. Filipi kishte katër fëmijë: Çarls i Uellsit, Anne, Princesha Mbretërore, Princi Andrew, Duka e Jorkut dhe Princi Edward, Earl i Wessex
Një entuziast për sportin, Filipi ndihmoi në zhvillimin e ngjarjes së kuajve të drejtimit të karrocave. Ai ishte një mbrojtës, president ose anëtar i mbi 780 organizatave, dhe shërbeu si kryetar i Çmimit të Dukës së Edinburgut për njerëzit e moshës 14 deri në 24 vjeç. Ai ishte bashkëshorti më i gjatë që shërben për një monark mbretëror britanik dhe anëtari më i vjetër mashkull ndonjëherë i familjes mbretërore britanike. Philip u tërhoq nga detyrat e tij mbretërore në 2 gusht 2017, në moshën 96 vjeç, pasi kishte përfunduar 22.229 angazhime solo që nga viti 1952.
Filipi vdiq më 9 prill 2021 para ditëlindjes së tij të 100-të.
Edukimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Philip u arsimua për herë të parë në The Elms, një shkollë amerikane në Paris e drejtuar nga Donald MacJannet, i cili e përshkroi Filipin si një "njeri të zgjuar, por edhe gjithmonë i sjellshëm". Në vitin 1928, ai u dërgua në Mbretërinë e Bashkuar për të ndjekur shkollën Cheam, duke jetuar me gjyshen e tij të nënës, në Pallatin Kensington dhe xhaxhain e tij, George Mountbatten, Marquess i 2-të i Milford Haven. Në tre vitet e ardhshme, katër motrat e tij u martuan me princat gjermanë dhe u transferuan në Gjermani, nëna e tij u diagnostikua me skizofreni dhe u vendos në një azil, dhe babai i tij morën vendbanimin në Monte Karlo.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Ai lindi më 10 qershor 1921 sipas kalendarit gregorian. Deri më 1 mars 1923, Greqia përdori kalendarin Julian, në të cilin data është 28 maj 1921.