Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve
 | |
 ECDC headquarters in Solna, Sweden | |
| Centre overview | |
|---|---|
| Formuar | 28 shtator 2004 |
| Juridiksioni | European Union |
| Selitë qendrore | Solna Municipality, Stockholm County, Sweden 59°22′22″N 18°1′2″E / 59.37278°N 18.01722°E |
| Buxheti vjetor | €57 million EUR (2020)[1] |
| Centre executive |
|
| Key document | |
| Faqja e internetit | ecdc |
Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve është një agjenci e Bashkimit Evropian (BE) misioni i së cilës është të forcojë mbrojtjen e Evropës kundër sëmundjeve infektive. [2] Ai mbulon një spektër të gjerë aktivitetesh, si: survejimi, inteligjenca epidemike, reagimi, këshilla shkencore, mikrobiologjia, gatishmëria, trajnimi për shëndetin publik, marrëdhëniet ndërkombëtare, komunikimi shëndetësor dhe revista shkencore Eurosurveillance . [3] Qendra është themeluar në vitin 2004 dhe e ka selinë në Solna, Suedi .
Baza ligjore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]ECDC u krijua me Rregulloren (KE) Nr. 851/2004, [4] duke nxjerrë bazën e saj ligjore nga nenet 251(2) [5] dhe 152(4) TEC, [6] të cilat së bashku lejojnë Komisionin Evropian të paraqesë propozime për rregulloret që synojnë arritjen e objektivave të BE-së për sigurimin e shëndetit publik.
Historia dhe operacionet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Ndërsa integrimi ekonomik në BE dhe kufijtë e hapur u rritën, bashkëpunimi për çështjet e shëndetit publik u bë më i rëndësishëm. Ndërsa ideja e krijimit të një qendre evropiane për kontrollin e sëmundjeve ishte diskutuar më parë nga ekspertë të shëndetit publik, shpërthimi i SARS-it në 2003 dhe përhapja e shpejtë e SARS përtej kufijve të vendit konfirmuan urgjencën e krijimit të një institucioni në mbarë BE-në për shëndetin publik. ECDC u krijua në një kohë rekord për një agjenci të BE-së: Komisioni Evropian paraqiti projektligjin në korrik 2003; në pranverën e vitit 2004, Rregullorja (EC) 851/2004 ishte miratuar dhe në maj 2005 qendra u bë funksionale.
Parlamenti Evropian emëroi Konservatorin e Mbretërisë së Bashkuar John Bowis si raportues për rregulloren, [7] duke e bërë atë përgjegjës për hartimin e raportit, prezantimin e tij në Parlament dhe lundrimin e tij përmes procesit legjislativ.
Rëndësia e misionit të qendrës u konfirmua menjëherë pasi ajo filloi të funksionojë, kur mbërritja e gripit të shpendëve H5N1 në fqinjësinë e BE-së çoi në frikën se sëmundja mund të përshtatej ose të ndryshonte në një lloj pandemie të gripit njerëzor. Qendra u zhvendos në vendndodhjen e saj aktuale në Bulevardin Gustav III:s në Solna, Suedi, më 3 mars 2018.
ECDC menaxhon iniciativat kryesore që fokusohen në mbështetjen e mbikëqyrjes dhe reagimit, si dhe në kapacitetin dhe komunikimin e shëndetit publik, ndërsa zyra e shkencëtarit kryesor mbikëqyr Seksionin e Koordinimit të Mikrobiologjisë dhe Seksionin e Koordinimit të Këshillave Shkencore, së bashku me shtatë Programe të Sëmundjeve.
Programet e Sëmundjeve fokusohen në grupe të veçanta sëmundjesh:
- Rezistenca antimikrobike dhe infeksionet e lidhura me kujdesin shëndetësor
- Sëmundjet emergjente dhe të transmetuara nga vektorët
- Sëmundjet dhe zoonozat e shkaktuara nga ushqimi dhe uji
- Infeksionet seksualisht të transmetueshme, duke përfshirë HIV-in dhe viruset e transmetuara nga gjaku
- gripi
- Tuberkulozi
- Sëmundjet e parandalueshme me vaksina
Ndërveprimi me institucionet e BE-së
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Institucionet e BE-së (Komisioni Evropian, Parlamenti Evropian dhe Këshilli i Bashkimit Evropian) kanë një marrëdhënie të drejtpërdrejtë në funksionimin e ECDC duke ofruar mbikëqyrje dhe financim dhe duke marrë udhëzime strategjike nga agjencia.
ECDC është përgjegjëse për ofrimin e udhëzimeve strategjike dhe për të siguruar që aktivitetet e BE-së të përputhen me politikat dhe objektivat më të gjera shëndetësore të BE-së. Kjo përfshin përcaktimin e prioriteteve, përvijimin e qëllimeve afatgjata dhe integrimin e punës së ECDC në strategjinë e përgjithshme të shëndetit publik të BE-së. [8] Institucionet e BE-së sigurojnë gjithashtu mbikëqyrjen financiare duke alokuar buxhetin vjetor të ECDC, duke monitoruar shpenzimet dhe duke siguruar që burimet të përdoren në mënyrë efektive dhe transparente. [9] Nëpërmjet Komitetit të Sigurisë Shëndetësore, Komisioni bashkëpunon veçanërisht ngushtë me ECDC për t'iu përgjigjur urgjencave shëndetësore, për të shkëmbyer informacione dhe për të zbatuar veprime të përbashkëta në të gjithë shtetet anëtare. [10]
Bashkëpunim me agjenci të tjera të BE-së
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Agjencia Evropiane e Barnave (EMA) : ECDC bashkëpunon me EMA për monitorimin e sigurisë së vaksinave, farmakovigjilencën dhe menaxhimin e emergjencave të shëndetit publik.
Autoriteti Evropian i Sigurisë Ushqimore (EFSA) : Përpjekjet e përbashkëta fokusohen në kontrollin e sëmundjeve të kafshëve dhe patogjenëve që vijnë nga ushqimi.
Qendra e Përbashkët Kërkimore (JRC) : Bashkëpunimi përfshin kërkimin dhe shkëmbimin e të dhënave mbi kërcënimet e reja shëndetësore.
Agjencia e Bashkimit Evropian për Barnat (EUDA) : Të bashkëpunojë në përpjekjet parandaluese në lidhje me përhapjen e sëmundjeve infektive të lidhura me drogën në të gjithë BE-në.
ECDC publikon raporte të shumta shkencore dhe teknike që mbulojnë çështje të ndryshme që lidhen me parandalimin dhe kontrollin e sëmundjeve ngjitëse . Raporte gjithëpërfshirëse nga takimet kryesore teknike dhe shkencore prodhohen gjithashtu nga organizata.
Në fund të çdo viti kalendarik, ECDC publikon Raportin e tij Vjetor Epidemiologjik, i cili analizon të dhënat e mbikëqyrjes dhe kërcënimet e sëmundjeve infektive. Si dhe ofron një pasqyrë të situatës së shëndetit publik në Bashkimin Evropian, raporti ofron një tregues se ku mund të nevojiten veprime të mëtejshme të shëndetit publik për të reduktuar barrën e shkaktuar nga sëmundjet ngjitëse.
Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve po monitoron koronavirusin e sindromës së frymëmarrjes në Lindjen e Mesme . [11]
Publikimet e tjera të ECDC përfshijnë raporte të mbikqyrjes dhe raporteve të kërcënimeve specifike për sëmundjet, si dhe analiza të tendencave në shëndetin publik evropian.
Eurosurvejimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Eurosurveillance, një revistë evropiane e vlerësuar nga kolegët e përkushtuar ndaj epidemiologjisë, mbikëqyrjes, parandalimit dhe kontrollit të sëmundjeve infektive, është botuar nga ECDC që nga marsi 2007. Revista u themelua në vitin 1995 dhe, përpara se të transferohej në ECDC, ishte një projekt bashkëpunues midis Komisionit Evropian, Institut de Veille Sanitaire (Francë) dhe Agjencisë për Mbrojtjen e Shëndetit (Mbretëria e Bashkuar). Eurosurveillance është një revistë me akses të hapur (dmth pa pagesë) e bazuar në ueb që raporton çështjet e sëmundjeve infektive nga një perspektivë evropiane. Ai publikon rezultatet nga ECDC dhe rrjetet e mbikëqyrjes të financuara nga BE, duke i siguruar kështu komunitetit shkencor akses në kohë në informacione të reja. Revista botohet çdo të enjte.
Shtetet anëtare
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Përveç shteteve anëtare të unionit, në rrjetin ECDC marrin pjesë edhe tre anëtarë të Zonës Ekonomike Evropiane : Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia . [12]
Mbretëria e Bashkuar ka përfituar nga ECDC gjatë periudhës së tranzicionit të Brexit nga 1 shkurti deri më 31 dhjetor 2020.
COVID 19
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gjatë pandemisë COVID-19, e përfshirë në reagimin e Bashkimit Evropian ndaj pandemisë COVID-19, ECDC publikoi të dhëna në lidhje me COVID-19 si numri i njerëzve të prekur në Bashkimin Evropian.
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "ECDC financial documents". www.ecdc.europa.eu. Marrë më 4 tetor 2022.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "ECDC mission statement". www.ecdc.europa.eu. Arkivuar nga origjinali më 4 nëntor 2009.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "About ECDC". European Centre for Disease Prevention and Control (në anglisht). 18 maj 2017. Marrë më 21 dhjetor 2020.
- ^ Regulation (EC) No 851/2004 of the European Parliament and of the Council of 21 april 2004 establishing a European Centre for disease prevention and control (në anglisht), 21 prill 2004, marrë më 16 maj 2024
- ^ "EUR-Lex - 12008E294 - EN". Official Journal 115, 09/05/2008 P. 0173 - 0175 (në anglisht). Marrë më 16 maj 2024.
- ^ "EUR-Lex - 12002E152 - EN". Official Journal C 325, 24/12/2002 P. 0100 - 0101; Official Journal C 340, 10/11/1997 P. 0246 - Consolidated version; Official Journal C 224, 31/08/1992 P. 0048 - Consolidated version; (EEC Treaty - no official publication available) (në anglisht). Marrë më 16 maj 2024.
- ^ BOWIS, John. "Report on the proposal for a European Parliament and Council regulation establishing a European Centre for Disease Prevention and Control - Committee on the Environment, Public Health and Consumer Policy | A5-0038/2004 | European Parliament". www.europarl.europa.eu (në anglisht). Marrë më 16 maj 2024.
- ^ "ECDC's work plan 2019-2021: Guarding European public health". www.ecdc.europa.eu (në anglisht). 23 janar 2019. Marrë më 16 maj 2024.
- ^ "Key documents". www.ecdc.europa.eu (në anglisht). 31 maj 2017. Marrë më 16 maj 2024.
- ^ "EU institutions and agencies". www.ecdc.europa.eu (në anglisht). 13 dhjetor 2010. Marrë më 16 maj 2024.
- ^ "Rapid Risk Assessment: Severe respiratory disease associated with a novel coronavirus" (PDF). European Centre for Disease Prevention and Control. 19 shkurt 2013. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 19 shkurt 2020. Marrë më 25 maj 2013.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Competent Bodies". European Centre for Disease Prevention and Control (në anglisht). Marrë më 13 prill 2022.