Jump to content

Satirikoni

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Satirikoni (Satyricon liber -The Book of Satyrlike Adventures ), ose Satyrica, [1] është një vepër fiksioni latine që besohet se është shkruar nga Gaius Petronius në fund të shekullit të parë pas Krishtit, megjithëse tradita e dorëshkrimit e identifikon autorin si Titus Petronius. . Satyricon është një shembull i satirës Menippean, e cila është e ndryshme nga satira formale e vargjeve të Juvenal ose Horace .

Vepra përmban një përzierje të prozës dhe vargjeve (të njohura zakonisht si prosimetrum); elemente serioze dhe komike; dhe pasazhe erotike dhe dekadente. Ashtu si Gomari i artë nga Apuleius (i quajtur edhe Metamorfozat ), studiuesit klasikë shpesh e përshkruajnë atë si një roman romak, pa nënkuptuar domosdoshmërisht vazhdimësinë me formën moderne letrare .

Pjesët e mbijetuara të tekstit origjinal (shumë më të gjatë) detajojnë bëmat e çuditshme të rrëfyesit, Encolpius, dhe skllavit dhe katamitit të tij (të mundshëm), Giton, një djalë i pashëm gjashtëmbëdhjetë vjeçar. Është romani i dytë romak më plotësisht i ruajtur, pas veprës Gomari i Artë nga Apuleius, i cili ka dallime të rëndësishme në stil dhe komplot. Satyricon konsiderohet gjithashtu si dëshmi e dobishme për rindërtimin e mënyrës sesi jetonin klasat e ulëta gjatë Perandorisë së hershme Romake .

Encolpius, ilustrim nga Norman Lindsay [2]

Personazhet kryesore

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Encolpius: Narratori dhe personazhi kryesor, mesatarisht i arsimuar dhe me sa duket nga një sfond relativisht elitar
  • Giton: Një djalë i pashëm gjashtëmbëdhjetë vjeçar, një skllav (i mundshëm) dhe një partner seksual i Encolpius
  • Ascyltos: Një mik i Encolpius, rival për pronësinë e Giton
  • Trimalchio : Një i liruar jashtëzakonisht vulgar dhe i pasur
  • Eumolpus: Thuhet se një poet i moshuar, i varfër dhe i çuditshëm i llojit të pasanikëve urren
  • Lichas: Një armik i Encolpius
  • Tryphaena: Një grua e apasionuar pas Giton
  • Corax: Një berber, shërbëtori me qira i Eumolpus
  • Circe: Një grua e tërhequr nga Encolpius
  • Chrysis: Shërbëtori i Circes, gjithashtu i dashuruar me Enkolpin
  • Branham, R Bracht and Kinney, Daniel (1997) Introduction to Petronius' Satyrica pp.xiii-xxvi.
  • S. J. Harrison (1999). "Twentieth-Century Scholarship on the Roman Novel". përmbledhur nga S. J. Harrison (red.). Oxford Readings in the Roman Novel. Oxford: Oxford University Press. fq. xi–xxxix. ISBN 0-19-872173-0. Arkivuar nga origjinali më 2006-05-23. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: BOT: Gjendja e adresës origjinale është e panjohur (lidhja)
  • S. J. Harrison (2003). "Petronius Arbiter". përmbledhur nga Simon Hornblower and Antony Spawforth (red.). The Oxford Classical Dictionary (bot. 3rd edition, revised). Oxford: Oxford University Press. fq. 1149–1150. ISBN 0-19-860641-9. {{cite encyclopedia}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Moore, Steven. The Novel, an Alternative History: Beginnings to 1600. Continuum, 2010.
  • Bodel, John. 1999. “The Cena Trimalchionis.” Latin Fiction: The Latin Novel in Context. Edited by Heinz Hofmann. London; New York: Routledge.
  • Boyce, B. 1991. The Language of the Freedmen in Petronius' Cena Trimalchionis. Leiden: Brill.
  • Connors, C. 1998. Petronius the Poet: Verse and Literary Tradition in the Satyricon. New York: Cambridge University Press.
  • George, P. 1974. "Petronius and Lucan De Bello Civili." The Classical Quarterly 24.1: 119–133.
  • Goddard, Justin. 1994. "The Tyrant at the Table." Reflections of Nero: Culture, History, and Representation. Edited by Jaś Elsner & Jamie Masters. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
  • Habermehl, Peter, Petronius, Satyrica 79–141. Ein philologisch–literarischer Kommentar. Band I: Satyrica 79–110. Berlin: de Gruyter. 2006.
  • Habermehl, Peter, Petronius, Satyrica 79–141. Ein philologisch–literarischer Kommentar. Band II: Satyrica 111–118. Berlin: de Gruyter. 2020.
  • Habermehl, Peter, Petronius, Satyrica 79–141. Ein philologisch–literarischer Kommentar. Band III: Bellum civile (Sat. 119–124). Berlin: de Gruyter. 2021.
  • Highet, G. 1941. "Petronius the Moralist." Transactions and Proceedings of the American Philological Association 72: 176–194.
  • Holmes, Daniel. 2008. "Practicing Death in Petronius' Cena Trimalchionis and Plato's Phaedo." The Classical Journal 104.1: 43–57.
  • Jensson, Gottskalk. 2004. The Recollections of Encolpius: The Satyrica of Petronius as Milesian Fiction. Groningen: Barkhuis Publishing and Groningen University Library (Ancient narrative Suppl. 2). Available online.
  • Panayotakis, C.1995. Theatrum Arbitri. Theatrical Elements in Satyrica of Petronius. Leiden: Brill.
  • Plaza, M. 2000. Laughter and Derision in Petronius’ Satyrica. Stockholm: Almqvist & Wiksell International.
  • Ferreira, P., Leão, D. and C. Teixeira. 2008. The Satyricon of Petronius: Genre, Wandering and Style. Coimbra: Centro de Estudos Clássicos e Humanísticos da Universidade de Coimbra.
  • Ragno, T. 2009. Il teatro nel racconto. Studi sulla fabula scenica della matrona di Efeso. Bari: Palomar.
  • Rimell, V. 2002. Petronius and the Anatomy of Fiction. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Sandy, Gerald. 1970. "Petronius and the Tradition of the Interpolated Narrative." Transactions and Proceedings of the American Philological Association 101: 463–476.
  • Schmeling, G. 2011. A Commentary on the Satyrica of Petronius. Oxford: Oxford University Press.
  • Schmeling, G. and J. H. Stuckey. 1977. A Bibliography of Petronius. Lugduni Batavorum: Brill.
  • Setaioli. A. 2011. Arbitri Nugae: Petronius' Short Poems in the Satyrica. Studien zur klassischen Philologie 165. Frankfurt am Main: Peter Lang.
  • Slater, N. 1990. Reading Petronius. Baltimore and London: Johns Hopkins University Press.
  • Zeitlin, F. 1971. "Petronius as Paradox: Anarchy and Artistic Integrity." Transactions and Proceedings of the American Philological Association 102: 631–684.
  1. ^ S. J. Harrison (1999). Oxford Readings in the Roman Novel. Oxford: Oxford University Press. fq. xiii. ISBN 0-19-872174-9. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "The Satyricon (Illustrated Edition)". Barnes & Noble (në anglisht). Marrë më 2023-01-13.