Jump to content

Shqetësimi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Edvard Munq u përpoq të përfaqësonte "një britmë të pafund që kalon nëpër natyrë" te Britma (1893).

Shqetësimi është një ndjenjë ankthi, frike ose pasigurie.

filozofinë ekzistencialiste, termi ankth (shqetësim) mbart një kuptim konceptual specifik. Përdorimi i termit iu atribua fillimisht filozofit danez Søren Kierkegaard (1813–1855). Në Konceptin e Ankthit (i njohur edhe si Koncepti i Frikës), Kierkegaard përdori fjalën Angest (në gjuhën daneze të zakonshme, shqetësim, që do të thotë "frikë" ose "ankth") për të përshkruar një gjendje të thellë dhe të rrënjosur thellë. Aty ku kafshët jonjerëzore udhëhiqen vetëm nga instinkti, tha Kierkegaard, qeniet njerëzore gëzojnë një liri zgjedhjeje që ne e shohim si tërheqëse ashtu edhe të tmerrshme.[1][2] Është ankthi i të kuptuarit të të qenit i lirë kur merr parasysh mundësitë e papërcaktuara të jetës së dikujt dhe përgjegjësia e pamasë për të pasur pushtetin e zgjedhjes mbi to.[2][3] Koncepti i ankthit të Kierkegaardit u rishfaq në veprat e filozofëve ekzistencialistë që pasuan, si Fridrih Niçe, Jean-Paul Sartre dhe Martin Heidegger, secili prej të cilëve e zhvilloi idenë më tej në mënyra individuale. Ndërsa ankthi i Kierkegaardit i referohej kryesisht ndjenjave të paqarta për lirinë morale brenda një sistemi besimi personal fetar, ekzistencialistët e mëvonshëm diskutuan konfliktet e parimeve personale, normave kulturore dhe dëshpërimit ekzistencial.

  1. ^ "Angst". The Free Dictionary. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b Marino, Gordon (17 mars 2012). "The Danish Doctor of Dread". The New York Times. New York City. Marrë më 18 maj 2013. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Backhouse, Stephen (2016). Kierkegaard: A Single Life (në anglisht). HarperCollins Christian Publishing. ISBN 9780310520894. Marrë më 17 korrik 2017.