Jump to content

Sistemi shtetëror në Mbretërinë e Bashkuar

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Mbretëria e bashkuar është Monarki Kushtetuese ku kreu i shtetit ishte Mbretëresha Elizabeta II; Monarku i Britanisë shërben si kreu i shtetit i pesëmbëdhjetë vendeve të tjera të Komonwealthit, duke e vënë Britaninë e Madhe në një bashkim personal me këto vende. Kurora Britaneze ha sovranitet mbi Ishullin e Njeriut si dhe qarqeve ndihmëssherife të Gjërzit dhe Gjyrnejzit . Bashkërisht, këto vende njihen si "Vendet e Kurorës", vende pronë të Monarkisë britaneze por jo edhe pjesë e Mbretërisë së Bashkuar. Ato nuk janë pjesë e Bashkimit Europian. Sidoqoftë, Parlamenti Britanez ka autoritet të nxjerr lighe për këto vende, kurse Qeveria Britaneze kujdeset për politikën e jashtme dhe mbrojtjen e tyre.

Parlamenti Britanik

BM ka ketërmbëdhjetë territore të jashtme detare rreth botës, territoret e fundit të mbetura nga Perandoria Britanike. Këto territore nuk konsiderohen pjesë të Britanisë, por në shumicën e rasteve, popullata vendase ka nënshtetësi britanike dhe të drejtën për vendbanim në BM. Kjo ka qenë qështja qysh më 2002.

BM ka një sistem parlamentar të qeverisjes që bazohet në tradita të forta demokratike: Sistemi Westminister është kopjuar rreth botës — trashëgimi e Perandorisë britanike.

Kushtetuta e Britanisë drejton strukturën juridike të vendit e cila përbëhet thuajse plotësisht në burime të shkruara, përfshirë statutet, klasin e ligit, dhe traktatet internacionale. Për shkak se nuk ka diferencë teknike mes statuteve të zakonshme dhe ligjit të konsideruar "ligj kushtetues", Parlamenti Britanik mund të bëj "reforma kushtetuese" thjesht duke miratuar "Akte të Parlamentit", dhe kështu ka fuqi politike që të ndryshoj pothuajse çdo element të shkruar ose të pashkruar të kushtetutës. Sidoqoftë, asnjë parlament nuk mund të miratoj ligje që parlamenti i ardhshëm nuk mund të ndryshoj.[1] Britania e Madhe është një nga tre vendet në botën e sotme që nuk ka kushtetutë të shkruar (dy vendet e tjera janë Zelanda e Re dhe Izraeli.[2]

Posti i kryeministrit , kreut të ekzekutivit, i përket liderit aktual të partisë politike që mund të fitojë besimin e shumicës në parlament . Kryeministri the kabineti i tij emërtohen formalisht nga monarku për të formuar "Qeverinë e Madhërisë së saj". Sidoqoftë, Kryeministri zgjedh kabinetin, dhe me konventë, Mbretëresha respekton zgjedhjet e kryeministrit. Kabineti tradicionalish përzgjidhet nga anëtarët e partisë së kryeministrit. Fuqia ekzekutive ushtrhet nga Kryeministri dhe Kabineti, të cilët betohen në Këshillin konfidencial të Madhërisë së saj, dhe bëhen ministra të Kurorës. Gordon Brown MP, lider i Partisë Laburiste, ka qenë kryeministër qysh më 27 qershor 2007.

  1. ^ "Official UK Parliament web page on parliamentary sovereignty". Arkivuar nga origjinali më 27 maj 2012. Marrë më 29 prill 2008. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Sarah Carter. "A Guide To the UK Legal System". University of Kent at Canterbury. Arkivuar nga origjinali më 27 maj 2012. Marrë më 2006-05-16. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)


BM ka ketërmbëdhjetë territore të jashtme detare rreth botës, territoret e fundit të mbetura nga Perandoria Britanike. Këto territore nuk konsiderohen pjesë të Britanisë, por në shumicën e rasteve, popullata vendase ka nënshtetësi britanike dhe të drejtën për vendbanim në BM. Kjo ka qenë qështja qysh më 2002.

BM ka një sistem parlamentar të qeverisjes që bazohet në tradita të forta demokratike: Sistemi Westminister është kopjuar rreth botës — trashëgimi e Perandorisë britanike.

Kushtetuta e Britanisë drejton strukturën juridike të vendit e cila përbëhet thuajse plotësisht në burime të shkruara, përfshirë statutet, klasin e ligit, dhe traktatet internacionale. Për shkak se nuk ka diferencë teknike mes statuteve të zakonshme dhe ligjit të konsideruar "ligj kushtetues", Parlamenti Britanik mund të bëj "reforma kushtetuese" thjesht duke miratuar "Akte të Parlamentit", dhe kështu ka fuqi politike që të ndryshoj pothuajse çdo element të shkruar ose të pashkruar të kushtetutës. Sidoqoftë, asnjë parlament nuk mund të miratoj ligje që parlamenti i ardhshëm nuk mund të ndryshoj.[1] Britania e Madhe është një nga tre vendet në botën e sotme që nuk ka kushtetutë të shkruar (dy vendet e tjera janë Zelanda e Re dhe Izraeli.[2]

Posti i kryeministrit , kreut të ekzekutivit, i përket liderit aktual të partisë politike që mund të fitojë besimin e shumicës në parlament . Kryeministri the kabineti i tij emërtohen formalisht nga monarku për të formuar "Qeverinë e Madhërisë së saj". Sidoqoftë, Kryeministri zgjedh kabinetin, dhe me konventë, Mbretëresha respekton zgjedhjet e kryeministrit. Kabineti tradicionalish përzgjidhet nga anëtarët e partisë së kryeministrit. Fuqia ekzekutive ushtrhet nga Kryeministri dhe Kabineti, të cilët betohen në Këshillin konfidencial të Madhërisë së saj, dhe bëhen ministra të Kurorës. Gordon Brown MP, lider i Partisë Laburiste, ka qenë kryeministër qysh më