Kërceni tek përmbajtja

Partia Laburiste

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Partia Laburiste
Themeluar27 shkurt 1900; 125 vite më parë (1900-02-27)[1][2]
Paraprirë ngaKomiteti Përfaqësues i Punës
Selia
Krahu i të rinjveLaburistët e Rinj
Anëtarësimi (2023)Decrease 399,195[5]
Ideologjia
Krahu politikQendra e majtë[15]
Përkatësia evropianePartia e Socialistëve Europianë
Përkatësia ndërkombëtareAleanca Progresive
Internacionalja Socialiste (observer)
Parimi"Build a Better Britain" (2023)[16]
Kushtrimi"Flamuri i Kuq"Stampa:Parabr
Faqja zyrtare
labour.org.uk
^ Mayor of London and nine combined authority mayors.
^ Councillors of local authorities in England (including 25 aldermen of the City of London) and Scotland, principal councils in Wales and local councils in Northern Ireland.

Partia Laburiste është një parti politike në Mbretërinë e Bashkuar që është përshkruar si një aleancë e Socialdemokratëve, socialistëve demokratë dhe sindikalistëve.[17] Partia Laburiste qëndron në qendrën e majtë të spektrit politik. Në të gjitha zgjedhjet e përgjithshme që nga viti 1922, Laburistët kanë qenë ose partia qeverisëse ose Opozita Zyrtare. Kanë qenë gjashtë kryeministra laburistë dhe trembëdhjetë mandate laburiste. Që nga zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2010, ajo ka qenë partia e dytë më e madhe politike në Mbretërinë e Bashkuar për nga numri i votave të hedhura, pas Partisë Konservatore dhe përpara Liberal Demokratëve. Partia mban çdo vit Konferencën e Partisë Laburiste, në të cilën formulohet politika e partisë. Që pas vitit 2024 ajo është kthyer në pushtet me kryetarin e saj Keir Starmer, që tashmë është kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar.

Partia u themelua në vitin 1900, pasi u rrit nga lëvizja sindikaliste dhe partitë socialiste të shekullit të XIX-të. Ajo e kaloi Partinë Liberale për t'u bërë opozita kryesore ndaj Partisë Konservatore në fillim të viteve 1920, duke formuar dy qeveri të pakicave nën Ramsay MacDonald në vitet 1920 dhe fillim të viteve 1930. Laburistët shërbyen në koalicionin e kohës së luftës 1940–1945, pas së cilës qeveria laburiste e Clement Attlee themeloi Shërbimin Kombëtar të Shëndetit dhe zgjeroi shtetin e mirëqenies nga viti 1945 deri në vitin 1951. Nën kryeministrat Harold Wilson dhe James Callaghan, Laburistët qeverisën përsëri nga viti 1964 deri në vitin 1970 dhe nga viti 1974 deri në vitin 1979. Në vitet 1990, Tony Blair e ktheu drejtimin e partisë për nga qendra si pjesë e projektit të tij të Partisë Laburiste të Re, i cili qeverisi nën Kabinetin Bler dhe më pas Gordon Brown nga viti 1997 deri në vitin 2010.

Partia Laburiste aktualisht formon Opozitën Zyrtare në Parlamentin e Mbretërisë së Bashkuar, pasi ka fituar numrin e dytë më të madh të vendeve në zgjedhjet e përgjithshme të 2019-ës. Lideri i partisë dhe lideri i opozitës ishte Keir Starmer. Ai arriti ta kthente atë përsëri në pushtet në zgjedhjet e vitit 2023. Laburistët janë partia më e madhe në Senedd (Parlamenti i Uellsit), duke qenë e vetmja parti në qeverisëse. Partia është e treta më e madhe në Parlamentin Skocez, pas Partisë Kombëtare Skoceze dhe Konservatorëve Skocezë. Partia është anëtare PES dhe Aleancës Progresive dhe mban statusin e vëzhguesit në Internacionalen Socialiste. Partia përfshin degë gjysmë autonome të Londrës, Skocisë, Uellsit dhe Irlandës Veriore. Sipas të dhënave të korrikut 2023, Laburistët kanë rreth 399,195 anëtarë të regjistruar.

Shiko edhe

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Brivati & Heffernan 2000: "On 27 February 1900, the Labour Representation Committee was formed to campaign for the election of working class representatives to parliament."
  2. ^ Thorpe 2008, f. 8.
  3. ^ O'Shea, Stephen; Buckley, James (8 dhjetor 2015). "Corbyn's Labour party set for swanky HQ move". CoStar (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 9 tetor 2017. Marrë më 8 tetor 2017.
  4. ^ "Contact" (në anglisht). Labour Party. Arkivuar nga origjinali më 24 shtator 2020. Marrë më 14 shtator 2020.
  5. ^ Robertson, Adam (27 korrik 2023). "Labour Party lose 10k members in just two months". The National (në anglisht). Marrë më 28 korrik 2023.
  6. ^ Nordsieck, Wolfram (2019). "United Kingdom". Parties and Elections in Europe (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 11 tetor 2012. Marrë më 21 janar 2020.
  7. ^ Worley, Matthew (2009). The Foundation of the British Labour Party: Identities, Cultures, and Perspectives,1900–39 (në anglisht). Farnham: Ashgate Publishing. ISBN 978-0-7546-6731-5 – nëpërmjet Google Books.
  8. ^ Adams, Ian (1998). Ideology and Politics in Britain Today (në anglisht) (bot. illustrated, reprint). Manchester: Manchester University Press. fq. 144–145. ISBN 978-0-7190-5056-5. Arkivuar nga origjinali më 26 dhjetor 2018. Marrë më 21 mars 2015 – nëpërmjet Google Books.
  9. ^ Busky, Donald F. (2000). "Democratic Socialism in Great Britain and Ireland". Democratic Socialism: A Global Survey (në anglisht). Westport, CT: Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-275-96886-1.
  10. ^ Bakker, Ryan; Jolly, Seth; Polk, Jonathan (14 maj 2015). "Mapping Europe's party systems: which parties are the most right-wing and left-wing in Europe?" (në anglisht). London School of Economics / EUROPP – European Politics and Policy. Arkivuar nga origjinali më 26 maj 2015. Marrë më 26 maj 2015.
  11. ^ Giddens, Anthony (17 maj 2010). "The rise and fall of New Labour". New Statesman (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 21 korrik 2015. Marrë më 26 maj 2015.
  12. ^ Peacock, Mike (8 maj 2015). "The European centre-left's quandary". Reuters (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 26 maj 2015. Marrë më 26 maj 2015. A crushing election defeat for Britain's Labour party has laid bare the dilemma facing Europe's centre-left.
  13. ^ Dahlgreen, Will (23 korrik 2014). "Britain's changing political spectrum" (në anglisht). YouGov. Arkivuar nga origjinali më 26 maj 2015. Marrë më 26 maj 2015.
  14. ^ Budge 2008, ff. 26–27.
  15. ^ [10][11][12][13][14]
  16. ^ "Labour will build a better Britain". The Labour Party (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 maj 2023. Marrë më 4 maj 2023.
  17. ^ Worley, Matthew (2009). The Foundations of the British Labour Party: Identities, Cultures and Perspectives, 1900–39 (në anglisht). Ashgate Publishing. fq. 1–2. ISBN 978-0-7546-6731-5 – nëpërmjet Google Books.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Partia_Laburiste&oldid=2811029"