Jerusalemi: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
v r2.7.2+) (Roboti: Duke redaktuar az:Qüds në az:Yerusəlim |
v r2.7.3) (roboti shtoj: pa:ਜੇਰੂਸਲਮ |
||
Rreshti 188: | Rreshti 188: | ||
[[oc:Jerusalèm]] |
[[oc:Jerusalèm]] |
||
[[os:Иерусалим]] |
[[os:Иерусалим]] |
||
[[pa:ਜੇਰੂਸਲਮ]] |
|||
[[pap:Herusalem]] |
[[pap:Herusalem]] |
||
[[pl:Jerozolima]] |
[[pl:Jerozolima]] |
Versioni i datës 2 janar 2013 18:22
Al-Quds (hebr יְרוּשָׁלַיִם Yerushalayim; greq. Ιεροσόλυμα - Ierosolima, arab القُدس - al-Quds' - "i shenjti") është një qytet i lashte ne Lindjen e Mesme midis Detit Mesdhe dhe Detit te vdekur ne nje lartesi 650-840 m mbi nivelin e detit. Gjendet ne lindje te Tel Avivit, ne jug te Ramallahut, perëndim te Jerikos dhe veri te Betlehemit. Jerusalemi është kryeqyteti i Izraelit, megjithëse ky emërtim dhe aneksimi i pjesës lindore te qytetit nga Izraeli janë çështje te grindjeve ndërkombëtare.
Emrat
Historia
Historia e Jerusalemit është shumë e vjetër. Ai është një nder nga qytetet me te lashte te botes dhe ndoshta qysh prej 5000 vjetësh i banuar vazhdimisht. Te gjeturat arkeologjike tregojnë ekzistencën e një ngulimi ne Jerusalem në mijëvjeçarin e 3-te p.e.s. Përmendja e pare e qytetit nga burime historike nis në mijëvjeçarin e 2-te p.e.r. Jerusalemi u ndërtua dhe u themelua ne fillim nga Kanaanitet (u pushtua nga Jebuzitet gjate Eres se Bronxit të vonë), dhe u be kryeqytet i mbretërisë çifute te Izraelit, Judahs dhe Judese në periudhat e Tempullit të Parë dhe Tempullit të Dytë. Qyteti quhej para Mbretit David Ievus, e shfaq vetveten si nje perzierje fantastike te përmendoreve historike, kulturave dhe popujve me një sasi të panumërt vendesh të denja për t´u pare. Jerusalemi është Toka e Shenjte, "qendër e tre feve" : Islamit, Judaizmit dhe Krishterëve.
Nga viti 1948 deri 1967, pjesa perëndimore e Jerusalemit qeverisej nga Izraeli si kryeqytet i tij, ndersa Jerusalemi Lindor qeverisej nga Jordania. Qyteti u ribashkua me fitoren e izraeliteve ne Luftën Gjashtëditore, megjithatë statusi i tij mbetet i diskutueshëm. Nje ligj i nxjerre nga izraelitet ne vitin 1980 e shpall Jerusalemin kryeqytetin "e amshuar, te pandashëm" te Izraelit, kurse Jerusalemi Lindor besohet të jetë menduar kryeqytet i shtetit Palestinez te ardhshëm. Statusi i vendeve të shenjta te Jerusalemit është poashtu i diskutueshëm.
Jerusalemi ka një popullsi prej 724.000 banoresh (nga statistikat e 24 maj 2006). Ai është një qytet i përbërë (heterogjen), dhe përfaqëson shumë kombësi, fe, dhe grupe ekonomiko-shoqërore. Pjesa e quajtur "Qyteti i Vjetër" është i rrethuar nga mure dhe përbehet nga : lagjia myslimane, lagjia Armene, lagjia hebreje dhe lagjia krishtere.
Vendet
Demografia
Kultura
Bindjet fetare
Arsimimi
Politika
Ekonomia
Transporti
Shiko edhe këtë
Wikimedia Commons ka materiale multimediale në lidhje me: Jerusalem. |