Kafshët: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Removed redirect to Animal Etiketat: Hoqi ridrejtimin Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
No edit summary |
||
| Rreshti 5: | Rreshti 5: | ||
| regnum = '''Animalia''' |
| regnum = '''Animalia''' |
||
}} |
}} |
||
'''Kafshët''' janë organizma eukariotikë shumë qelizor që formojnë mbretërinë biologjike '''Animalia.''' Me pak përjashtime, kafshët konsumojnë materiale organike, thithin oksigjen, kanë aftësinë të lëvizin, shumohen seksualisht.Mbi 1.5 milion specie te gjalla janë përshkruar -- prej tyre rreth 1 milion janë insekte--por mendohet që janë rreth 7 milion specie te kafshëve në total. Studimi i kafshëve quhet zoologji. |
|||
'''Kafsha''' është një qenie e gjallë, që ka aftësinë të lëvizë , është në gjendje të mendojë e të veprojë në mënyrë të ndërgjegjshme. Ato jane heterotrofe,pra nuk mund ta pergatisin vete lenden ushqimore por e marrin te gatshme nga gjallesat e tjera. Kafshet jetojne ne te gjitha mjediset.Si ne toke,ne uje,dhe ne ajer...Ne fakte kalojne pjesen e kohes ne ajer. |
|||
Shumica e specieve të kafshëve janë në [[Bilateria]] në trung kanë trup [[Simentria bilaterale|simentrik bilateral]]. |
|||
Kafshët i ndajmë në dy lloje: '''Kafshët rruazore''' dhe '''jo rruazore'''. |
|||
Kafshet i ndajme ne dy lloje: Kafshet rruazore dhe jo rruazore.Ne kafshet jorruazore hyjnë sfungjerët,lekuregjemboret (ekinodermatet),qeliza djegesit(knidaret), butaket(molusket),krimbat si dhe kembenyjetuarit(arthoropoda). Kafshet rruazore jane kafshet me te perparuara si nga ana e fizike,me pershtatjen e mjedisit, me te gjitha aparatet qe formojne trupin e kafshes,por edhe nga ana e te menduarit. Ne kete tip bejne pjese peshqit te cilet jane kafshet rruazore primitive,amfibet te cilet jetojne edhe ne toke edhe ne uje,zvarraniket,shpendet dhe gjitaret. |
|||
* Në kafshët jorruazore hyjnë sfungjerët, lekuregjemboret (ekinodermatet), qeliza djegesit(knidaret), butaket (molusket), krimbat si dhe kembenyjetuarit(arthoropoda). |
|||
* Kafshet rruazore jane kafshet me te perparuara si nga ana e fizike,me pershtatjen e mjedisit, me te gjitha aparatet qe formojne trupin e kafshes,por edhe nga ana e te menduarit. Në këtë tip bëjnë pjesë peshqit të cilët janë kafshët rruazore primitive, amfibet të cilët jetojnë edhe në toke edhe në ujë, zvarraniket, shpendët dhe gjitaret. |
|||
==Etimologjia== |
|||
Fjala "kafshë" vjen nja latinishtja [[wikt:animalis|''animalis'']]<nowiki/>që do të thotë ''për të pasur frymë, për të pasur shpirt, për të jetuar''. Definicioni biologjik i përfshinë të gjith antarët e mbretërisë se Animalisë. |
|||
==Diferenca== |
|||
Balena blu (Balaenoptera musculus) është kafsha më e madhe që ka jetuar ndonjëherë në ujë, me një peshë deri në 190 ton dhe me një përmasë deri në 33.6 metra të gjatë. Ndërsa kafsha më e madhe e gjallë në tokë është elefanti afrikan (Loxodonta africana), me një peshë deri në 12.25 ton dhe me një permasë deri në 10.67 metra të gjatë. |
|||
===Numrat dhe habitatet=== |
|||
Listat në tabelen në vazhdim përmbajnë numra të specieve të përshkruara për grupe kafshësh me numrat më të shumët të specieve gjatë habiteve të tyre kryesuese (tokë, ujë të freskët,dhe marinë),dhe të lirë për të jetuar ose mënyra parazite për të jetuar. |
|||
{|class="wikitable"<!--sortable goes screwy with the numbers--> |
|||
|- |
|||
! [[Phylum]] |
|||
! Përshembull<!--image--> |
|||
! Nu. i<br>specieve |
|||
! Tokë |
|||
! Deti |
|||
! Ujë të freskët |
|||
! Të lirë |
|||
! Parazitë |
|||
|- |
|||
|'''[[Shushunja]]''' |
|||
|[[File:Nerr0328.jpg|100px]] |
|||
|align=right |17,000 |
|||
|Po (baltë) |
|||
|Po |
|||
|1,750 |
|||
|Po |
|||
|400 |
|||
|- |
|||
|[[Insekti|I'''nsekti''']] |
|||
|[[File:European wasp white bg02.jpg|alt=wasp|100px]] |
|||
|align=right |1,257,000 |
|||
|1,000,000<br>(insekte) |
|||
|>40,000<br>(Malac-<br>ostraca) |
|||
|94,000 |
|||
|Po |
|||
|>45,000 |
|||
|- |
|||
|'''[[Bryozoa]]''' |
|||
|[[File:Bryozoan at Ponta do Ouro, Mozambique (6654415783).jpg|100px]] |
|||
|align=right |6,000 |
|||
| |
|||
|Po |
|||
|60-80 |
|||
|Po |
|||
| |
|||
|- |
|||
|'''[[Kashaloti]]''' |
|||
|[[File:Lithobates pipiens.jpg|alt=green spotted frog facing right|100px]] |
|||
|align=right |65,000<br>45,000 |
|||
|<br>23,000 |
|||
|<br>13,000 |
|||
|18,000<br>9,000 |
|||
|Po |
|||
|40<br>(catfish) |
|||
|- |
|||
|'''[[Coelenterata]]''' |
|||
|[[File:FFS Table bottom.jpg|alt=Table coral|100px]] |
|||
|align=right |16,000 |
|||
| |
|||
|Yes |
|||
|Yes (disa) |
|||
|Po |
|||
|>1,350<br>(Myxozoa) |
|||
|- |
|||
|'''[[Ylli detar]]''' |
|||
|[[File:Starfish, Caswell Bay - geograph.org.uk - 409413.jpg|100px]] |
|||
|align=right |7,500 |
|||
| |
|||
|7,500 |
|||
| |
|||
|Po |
|||
| |
|||
|- |
|||
|'''[[Butakët]]''' |
|||
|[[File:Grapevinesnail 01.jpg|alt=snail|100px]] |
|||
|align=right |85,000<br>107,000 |
|||
|<br>35,000 |
|||
|<br>60,000 |
|||
|5,000<br>12,000 |
|||
|Po |
|||
|>5,600 |
|||
|- |
|||
|'''[[Krimbi i mëndafshit|Krymbë]]''' |
|||
|[[File:CelegansGoldsteinLabUNC.jpg|100px]] |
|||
|align=right |25,000 |
|||
|Po (baltë) |
|||
|4,000 |
|||
|2,000 |
|||
|11,000 |
|||
|14,000 |
|||
|- |
|||
|'''[[Platyhelminthes]]''' |
|||
|[[File:Pseudoceros dimidiatus.jpg|100px]] |
|||
|align=right |29,500 |
|||
|Po |
|||
|Po |
|||
|1,300 |
|||
|Po |
|||
|>40,000 |
|||
|- |
|||
|'''[[Rotifer]]s''' |
|||
|[[File:20090730 020239 Rotifer.jpg|100px]] |
|||
|align=right |2,000 |
|||
| |
|||
|>400 |
|||
|2,000 |
|||
|Po |
|||
| |
|||
|- |
|||
|'''[[Sfungjeri]]''' |
|||
|[[File:A colourful Sponge on the Fathom.jpg|100px]] |
|||
|align=right |10,800 |
|||
| |
|||
|Po |
|||
|200-300 |
|||
|Po |
|||
|Po |
|||
|- |
|||
! colspan=8 |{{centre|Numri total i specieve të përshkruara në vitin : 1,525,728<ref name="Zhang2013"/>}} |
|||
|} |
|||
Parasitoidat nuk janë të përfshirë. |
|||
[[Kategoria:Kafshë]] |
[[Kategoria:Kafshë]] |
||
[[Kategoria:Biologji]] |
[[Kategoria:Biologji]] |
||
Versioni i datës 6 tetor 2018 06:27
| Animalia | |
|---|---|
| |
Klasifikimi shkencor 
| |
| Unrecognized taxon (fix): | Kafshët |
Kafshët janë organizma eukariotikë shumë qelizor që formojnë mbretërinë biologjike Animalia. Me pak përjashtime, kafshët konsumojnë materiale organike, thithin oksigjen, kanë aftësinë të lëvizin, shumohen seksualisht.Mbi 1.5 milion specie te gjalla janë përshkruar -- prej tyre rreth 1 milion janë insekte--por mendohet që janë rreth 7 milion specie te kafshëve në total. Studimi i kafshëve quhet zoologji.
Shumica e specieve të kafshëve janë në Bilateria në trung kanë trup simentrik bilateral.
Kafshët i ndajmë në dy lloje: Kafshët rruazore dhe jo rruazore.
- Në kafshët jorruazore hyjnë sfungjerët, lekuregjemboret (ekinodermatet), qeliza djegesit(knidaret), butaket (molusket), krimbat si dhe kembenyjetuarit(arthoropoda).
- Kafshet rruazore jane kafshet me te perparuara si nga ana e fizike,me pershtatjen e mjedisit, me te gjitha aparatet qe formojne trupin e kafshes,por edhe nga ana e te menduarit. Në këtë tip bëjnë pjesë peshqit të cilët janë kafshët rruazore primitive, amfibet të cilët jetojnë edhe në toke edhe në ujë, zvarraniket, shpendët dhe gjitaret.
Etimologjia
Fjala "kafshë" vjen nja latinishtja animalisqë do të thotë për të pasur frymë, për të pasur shpirt, për të jetuar. Definicioni biologjik i përfshinë të gjith antarët e mbretërisë se Animalisë.
Diferenca
Balena blu (Balaenoptera musculus) është kafsha më e madhe që ka jetuar ndonjëherë në ujë, me një peshë deri në 190 ton dhe me një përmasë deri në 33.6 metra të gjatë. Ndërsa kafsha më e madhe e gjallë në tokë është elefanti afrikan (Loxodonta africana), me një peshë deri në 12.25 ton dhe me një permasë deri në 10.67 metra të gjatë.
Numrat dhe habitatet
Listat në tabelen në vazhdim përmbajnë numra të specieve të përshkruara për grupe kafshësh me numrat më të shumët të specieve gjatë habiteve të tyre kryesuese (tokë, ujë të freskët,dhe marinë),dhe të lirë për të jetuar ose mënyra parazite për të jetuar.
| Phylum | Përshembull | Nu. i specieve |
Tokë | Deti | Ujë të freskët | Të lirë | Parazitë |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Shushunja | 
|
17,000 | Po (baltë) | Po | 1,750 | Po | 400 |
| Insekti | 
|
1,257,000 | 1,000,000 (insekte) |
>40,000 (Malac- ostraca) |
94,000 | Po | >45,000 |
| Bryozoa | .jpg)
|
6,000 | Po | 60-80 | Po | ||
| Kashaloti | 
|
65,000 45,000 |
23,000 |
13,000 |
18,000 9,000 |
Po | 40 (catfish) |
| Coelenterata | 
|
16,000 | Yes | Yes (disa) | Po | >1,350 (Myxozoa) | |
| Ylli detar | 
|
7,500 | 7,500 | Po | |||
| Butakët | 
|
85,000 107,000 |
35,000 |
60,000 |
5,000 12,000 |
Po | >5,600 |
| Krymbë | 
|
25,000 | Po (baltë) | 4,000 | 2,000 | 11,000 | 14,000 |
| Platyhelminthes | 
|
29,500 | Po | Po | 1,300 | Po | >40,000 |
| Rotifers | 
|
2,000 | >400 | 2,000 | Po | ||
| Sfungjeri | 
|
10,800 | Po | 200-300 | Po | Po | |
| Stampa:Centre | |||||||
Parasitoidat nuk janë të përfshirë.