Traktati i Stambollit
Traktati i Kostandinopojës (Traktati i Stambollit) ishte një traktat midis Perandorisë Osmane dhe Mbretërisë së Bullgarisë, i nënshkruar më 29 shtator 1913 pas Luftës së Dytë Ballkanike në kryeqytetin osman, Kostandinopojë[1] (sot Stambolli).
Prapaskenat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në Luftën e Parë Ballkanike, koalicioni i Bullgarisë, Serbisë, Greqisë dhe Malit të Zi mundi Perandorinë Osmane. Osmanët humbën pothuajse të gjitha zotërimet e tyre evropiane, përveç një territori të vogël rreth Detit Marmara me Traktatin e Londrës.[2] Megjithatë, osmanët ishin në gjendje të rimarrë Trakinë Lindore gjatë Luftës së Dytë Ballkanike.[3] Megjithëse bisedimet e paqes midis Bullgarisë dhe fqinjëve të saj u mbajtën në Bukuresht, Perandoria Osmane nuk ishte e përfaqësuar atje dhe zhvilloi negociata të veçanta që çuan në Traktatin e Konstandinopojës.
Traktati[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kushtet e traktatit ishin:[4][5]
- Bullgaria njohu fitimet osmane të Adrianopojës (mod. Edrene), Kırklareli dhe Didymoteicho dhe territorin përreth.
- Perandoria Osmane i la Bullgarisë portin e Dedeagach (mod. Alexandroupoli).
- Shkëmbimi i tokave duhej të përfundonte brenda 10 ditëve.
- Ushtritë në kufi do të çmobilizoheshin brenda tre javësh.
- Të burgosurit e luftës nga të dyja palët do të liroheshin.
- Lidhjet politike dhe ekonomike midis dy vendeve do të rivendoseshin.
Traktati përcakton kryesisht kufijtë e ditëve moderne midis Thrakisë Lindore (Turqia Evropiane), Bullgarisë dhe Greqisë.
Pasojat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Perandoria Osmane dhe Bullgaria ishin aleatë në Fuqitë Qendrore në Luftën e Parë Botërore. Përpara hyrjes së bullgarëve në luftë, qeveria osmane vendosi t'i dorëzonte Bullgarisë Didymoteicho (për ta bindur atë të bashkohej me luftën nga ana e Fuqive Qendrore) me anë të konventës bullgaro-osmane (1915). Megjithatë, Fuqitë Qendrore u mundën në 1918 dhe Bullgaria humbi Trakinë Perëndimore dhe Didymoteicho nga Greqia.
Sipas kushteve të Traktatit të dështuar të Sevres, Turqia duhej t'i dorëzonte Greqisë pothuajse të gjithë Trakinë Lindore, por ndryshimet e propozuara territoriale u mohuan nga fitorja e Turqisë mbi Greqinë në Luftën e Pavarësisë dhe Traktati pasues i Lozanës, i cili ripohoi kufijtë. krijuar nga Traktati i Kostandinopojës dhe konventa bullgaro-osmane.
Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Anderson, Frank Maloy; Hershey, Amos Shartle (1918). "The Treaty of Constantinople, 1913". Handbook for the Diplomatic History of Europe, Asia, and Africa 1870–1914. Washington, DC: National Board for Historical Service, Government Printing Office. fq. 443. Marrë më 26 shtator 2018.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Treaty of London". Arkivuar nga origjinali më 1 maj 1997. Marrë më 12 maj 2010.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Balkan wars Arkivuar 11 gusht 2010 tek Wayback Machine
- ^ A summary of treaties (in Turkish)
- ^ Sina Akşin: Çağdaş Türkiye 1908–1980, Cem Yayınevi, İstanbul, 2008 ISBN 978-975-406-566-4 p. 50