Transvlerësimi i vlerave
Rivlerësimi i të gjitha vlerave ose transvlerësimi i të gjitha vlerave ( gjermanisht: Umwertung aller Werte ) është një koncept nga filozofia e Fridrih Niçes.
Ekspozita[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Duke elaboruar konceptin në Antikrishtin, Nietzsche pohon se krishterimi, jo thjesht si fe, por edhe si sistem moral mbizotërues i botës perëndimore, përmbys natyrën dhe është "armiqësor ndaj jetës". Si "fe e keqardhjes ", ajo e lartëson të dobëtin mbi të fortën, duke e lartësuar atë që është "e paqëndrueshme dhe e dobët" në kurriz të asaj që është plot jetë dhe vitalitet. Kjo njihet si konflikti midis moralitetin mjeshter-skllavi.
Nietzsche vë në kontrast krishterimin me budizmin. Ai parashtron se krishterimi është "lufta kundër mëkatit", ndërsa budizmi është "lufta kundër vuajtjes"; për Niçen, krishterimi kufizon dhe ul njerëzimin duke sulmuar instinktet e tij natyrore dhe të pashmangshme si të shthurura (" mëkat "), ndërsa budizmi këshillon njeriun që thjesht t'i shmanget vuajtjes . Ndërsa krishterimi është plot " hakmarrje " dhe "antipati" (p.sh., Gjykimi i Fundit ), Budizmi promovon " dashamirësinë, të qenit i sjellshëm, si promovues të shëndetit". Budizmi sugjerohet gjithashtu të jetë më i "ndershmi" nga të dy fetë, për shkak se është rreptësisht " fenomenalist ", dhe sepse "Krishterimi bën një mijë premtime, por nuk mban asnjë ". Martirizimi, në vend që të jetë një pikë e lartë morale ose pozitë e forcës, është tregues i një " marrëzieje ndaj çështjes së së vërtetës".
Entuziazmi dhe vizioneja e Niçes për atë që ai e quajti "transvaluim" kishin thellësinë e tyre të buruar nga urrejtja e tij për krishterimin dhe për tërësinë e sistemit moral që rrjedhte prej tij. Nietzsche, në të vërtetë, ndjeu se krishterimi përfaqësonte një sfidë të madhe për shpirtin njerëzor, pasi e perceptonte atë si një shpërfillje të përçmimit të njeriut.
Për Nietzsche, krishterimi ishte një fenomen i ngjashëm me një sëmundje morale që kishte pushtuar botën. Ai e konsideronte atë si një sistem që në thelb promovonte ndjenjën e fajësisë dhe poshtërsinë, duke përfshirë idenë e humbjes së vlerave njerëzore dhe kultivimin e dobësisë. Kjo kundërshtonte fuqinë dhe vetëdijen e individit, duke e bërë atë të varur dhe të paaftë për të realizuar potencialin e tij të vërtetë.
Transvaluimi, në kuptimin e Nietzsche, ishte një lloj ribërjeje dhe riorganizimi i vlerave morale të shoqërisë. Ai synonte të kthejë hijen e vlerave të vjetra, të cilat krishterimi i kishte hodhur poshtë, dhe të ndërtojë një sistem të ri moral që do të bazohet në fuqinë dhe vullnetin e individit. Nietzsche e dëshironte një transvaluim radikal të vlerave, ku virtytet e forta dhe vetëdija e fuqishme do të merrnin vendin e dobësisë dhe ndjenjës së fajësisë.
Në këtë kuptim, "përçmimi i njeriut", siç e shprehën Nietzsche, ishte nënkuptimi i një sfide të hapur ndaj krishterimit dhe moralit tradicional. Nice e konsideronte moralin tradicional si një sistem që i përçmonte individët, duke i bërë ata të varur nga një autoritet i jashtëm dhe duke u mbivendosur me vlera që e poshtëronin potencialin e tyre natyral.
Për Nietzsche, transvaluimi do të thotë të shkatërrojë bazat e vlerave të krishtera dhe të vendosë individin në qendër të krijimit të një morale të re. Në vend që të pranojë dhunën dhe varësinë morale, ai përkushtohet në shkallë të lartë vetë-afirmimit dhe zhvillimit të vullnetit për fuqi dhe domosdoshmërisë së vet. Kjo është një sfidë e madhe për individin, pasi i kërkon të marrë përgjegjësinë për tregtinë e vlerave dhe të krijojë një etikë personale që i përshtatet potencialit të tij të vërtetë.Nietzsche e perceptoi kuadrin moral të qytetërimit të krishterë si shtypës:
- Riprodhimi i tallur si mëkatar
- Jeta si një "investim" për premtimin e një jete të përtejme të shkëlqyer
- Thyerja e vullnetit për të jetuar në botën reale [1] [2]
Shiko gjithashtu[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Leximi më tej[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Kaufmann, Walter (1974). "Chapter 3". Nietzsche: Philosopher, Psychologist, Antichrist. Princeton: Princeton University Press. ISBN 0-691-01983-5.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ The Antichrist, § 50
- ^ The Christian "proof by power" is that "[f]aith makes blessed: therefore it is true." However, blessedness is something that the priest merely promises, not demonstrated; "it hangs upon "faith" as a condition—one shall be blessed because one believes." in this (the one real) world.