Jump to content

Wikipedia:Edukimi i gjinise femerore ne STEM

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Edukimi i gjinise femerore ne STEM

[Redakto nëpërmjet kodit]

Përqindja e studenteve femra të regjistruara në programet inxhinierike, prodhuese dhe ndërtimore në arsimin e lartë në pjesë të ndryshme të botës Edukimi i femrave në STEM(Shkenca,Teknologji,Inxhinieri dhe Matematike) përfshin fëmijë dhe gra te inkuadruara në fushat e shkencës, teknologjisë, inxhinierisë dhe matematikës (SHTIM). Në vitin 2017, vetem 33% e studentëve në fushat SHTIM ishin gra.

Organizata UNESCO ka deklaruar se kjo pabarazi gjinore është për shkak të diskriminimit, paragjykimeve, normave shoqërore te kulturave te ndryshme dhe pritjeve që ndikojnë në cilësinë e arsimit që gratë marrin dhe lëndët që ata studiojnë.[1] UNESCO gjithashtu beson se të kesh më shumë gra në fushat SHTIM është e dëshirueshme sepse kjo do të ndihmonte në zhvillimin e qëndrueshëm.

Statusi aktual i vajzave dhe grave në arsimin SHTIM[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

[Redakto nëpërmjet kodit]

Pjesmarrja e pergjithshme ne SHTIM[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

[Redakto nëpërmjet kodit]

Përqindja e studentëve që marrin kurse të avancuara në matematikë dhe fizikë, sipas gjinise gjate klases 12.

Dallimet gjinore në pjesëmarrjen në arsimin SHTIM janë tashmë të dukshme në kujdesin dhe edukimin e fëmijërisë së hershme në lojën e lidhur me shkencën dhe matematikën, dhe bëhen më të theksuara në nivelet e larta të arsimit . Vajzat duket se humbin interesin për subjektet SHTIM me moshën, veçanërisht midis adoleshencës së hershme dhe të vonë.  Ky interes i ulur ndikon në pjesëmarrjen në studime të përparuara në nivelin e mesëm dhe në arsimin e lartë . Studentet femra përfaqësojnë 35% të të gjithë studentëve të regjistruar në fushat e studimit të lidhura me SHTIM në këtë nivel globalisht. Dallimet vërehen gjithashtu nga disiplinat, me regjistrimin e femrave më të ulta në inxhinieri, prodhim dhe ndërtim, shkenca natyrore, matematikë dhe statistikë dhe fushat e TIK. Mund të vërehen ndryshime të konsiderueshme rajonale dhe të vendit në përfaqësimin e femrave në studimet SHTIM, duke sugjeruar praninë e faktorëve kontekstualë që ndikojnë në angazhimin e vajzave dhe grave në këto fusha. Gratë largohen nga disiplinat SHTIM në një numër disproporcional gjatë studimeve të tyre të arsimit të lartë, në tranzicionin e tyre në botën e punës dhe madje edhe në ciklin e karrierës së tyre.    

Arritjet e të Mesuarit në edukimin SHTIM[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

[Redakto nëpërmjet kodit]

Ne KILI si dhe ne shume vende te tjera perfshirj ne shkenca eshte me e madhe e gjinise mashkullore Të dhënat mbi ndryshimet gjinore në arritjet e të nxënit paraqesin një pamje komplekse, varësisht nga ajo që matet (lënda, përvetësimi i njohurive kundrejt zbatimit të njohurive), niveli i arsimimit / moshës së studentëve dhe vendndodhja gjeografike. Në përgjithësi, pjesëmarrja e grave ka qenë në rritje, por ekzistojnë ndryshime të konsiderueshme ne rajone te ndryshme te botes. Për shembull, kur të dhënat janë në dispozicion në Afrikë, Amerikën Latine dhe Karaibe, hendeku gjinor është kryesisht në favor të djemve në arritjet e matematikës në arsimin e mesëm.Per shembull në Shtetet Arabe, vajzat japin rezultate me te mira sesa djemtë në të dy lëndët në arsimin fillor dhe të mesëm. Ashtu si me të dhënat mbi pjesëmarrjen, variacionet kombëtare dhe rajonale të të dhënave mbi arritjet e të nxënit sugjerojnë praninë e faktorëve kontekstualë që ndikojnë në angazhimin e vajzave dhe grave në këto fusha. Arritjet e vajzave duket se janë më të forta në shkencë sesa matematika dhe ku vajzat bëjnë më mirë se djemtë, diferenca e rezultatit është deri në tre herë më e lartë se ajo ku djemtë bëjnë më mirë.  Vajzat kanë tendencë të tejkalojnë djemtë në disa nën-tema të tilla si biologjia dhe kimia, por bëjnë më pak mirë në fizikë dhe shkencën e tokës .

Hendeku gjinor ka rënë ndjeshëm në shkencë në arsimin e mesëm midis vendeve të trendit TIMSS : 14 nga 17 vendet pjesëmarrëse nuk kishin asnjë hendek gjinor në shkencë në 2015, krahasuar me vetëm një në 1995. Sidoqoftë, të dhënat janë më pak të njohura jashtë këtyre 17 vendeve. Hendeku gjinor në favor të djemve është pak më i madh në matematikë, por përmirësime me kalimin e kohës në favor të vajzave janë vërejtur gjithashtu në vende të caktuara, megjithë ndryshimet e rëndësishme rajonale. Diferencat gjinore vërehen brenda nëndematikave matematikore me vajza që i tejkalojnë djemtë në tema të tilla si algjebra dhe gjeometria, por duke bërë më pak "numër". Performanca e vajzave është më e fortë në vlerësimet që matin përvetësimin e njohurive sesa ato që matin zbatimin e njohurive. Mbulimi i vendit për sa i përket disponueshmërisë së të dhënave është mjaft i kufizuar ndërsa të dhënat mblidhen në një frekuencë të ndryshme dhe përkundrejt variablave të ndryshëm në studimet ekzistuese. Ekzistojnë boshllëqe të mëdha në njohuritë tona për situatën në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme në Afrikën nën-Sahariane, Azinë Qendrore dhe Azinë Jugore dhe Perëndimore, veçanërisht në nivelin sekondar.      

Faktorët që ndikojnë në pjesëmarrjen dhe arritjet e vajzave dhe grave në edukimin STEM

[Redakto nëpërmjet kodit]

Sipas UNESCO-s, ka faktorë të shumtë dhe të mbivendosur që ndikojnë në pjesëmarrjen, arritjen dhe përparimin e vajzave dhe grave në studimet dhe karrierën e STEM, të gjithë ndërveprojnë në mënyra komplekse, duke përfshirë:

Niveli individual: faktorët biologjikë që mund të ndikojnë në aftësitë, aftësitë dhe sjelljen e individëve si struktura dhe funksioni i trurit, hormonet, gjenetika dhe tiparet njohëse si aftësitë hapësinore dhe gjuhësore. Ai gjithashtu konsideron faktorët psikologjikë, duke përfshirë vetë-efikasitetin, interesin dhe motivimin.

Niveli i familjes dhe bashkëmoshatarëve: besimet dhe pritshmëritë e prindërve, edukimi i prindërve dhe statusi socio-ekonomik, dhe faktorë të tjerë të familjes, si dhe ndikimet e bashkëmoshatarëve.

Niveli shkollor: faktorë brenda mjedisit mësimor, duke përfshirë profilin e mësuesve, përvojën, besimet dhe pritjet, programet mësimore, materialet dhe burimet mësimore, strategjitë e mësimdhënies dhe ndërveprimet e mësuesve të nxënësve, praktikat e vlerësimit dhe mjedisin e përgjithshëm shkollor.

Niveli shoqëror: normat shoqërore dhe kulturore në lidhje me barazinë gjinore dhe stereotipet gjinore në media.

Niveli individual

[Redakto nëpërmjet kodit]

Çështja nëse ka ndryshime në aftësinë njohëse midis burrave dhe grave ka qenë prej kohësh një temë debati midis studiuesve dhe studiuesve. Disa studime nuk kanë gjetur ndryshime në mekanizmin nervor të të mësuarit bazuar në seks. Humbja e interesit ka qenë arsyeja kryesore e cituar për vajzat që vendosin të largohen nga STEM. Sidoqoftë, disa kanë deklaruar se kjo zgjedhje ndikohet shumë nga procesi i socializimit dhe idetë stereotipike për rolet gjinore, përfshirë stereotipet për gjininë dhe STEM. Stereotipat gjinorë që komunikojnë idenë se studimet dhe karrierat STEM janë fusha mashkullore mund të ndikojnë negativisht në interesin, angazhimin dhe arritjet e vajzave në STEM dhe t'i dekurajojë ato të ndjekin karrierën e tyre. Vajzat që asimilojnë stereotipe të tilla kanë nivele më të ulëta të vetë-efikasitetit dhe besim në aftësinë e tyre sesa djemtë. Vetë-efikasiteti ndikon si në rezultatet e arsimit STEM ashtu edhe në aspiratat për karrierën e STEM në një masë të konsiderueshme. Në vitet e fundit, më shumë gra kanë qenë të specializuara në STEM, megjithëse ne ende vazhdojmë të shohim çekuilibër të madh midis burrave dhe grave që studiojnë matematikë, inxhinieri ose shkencë.

Niveli familjar dhe bashkëmoshatar

[Redakto nëpërmjet kodit]

Prindërit, përfshirë bindjet dhe pritjet e tyre, luajnë një rol të rëndësishëm në formësimin e qëndrimeve të vajzave ndaj dhe interesit për studimet STEM. Prindërit me bindje tradicionale në lidhje me rolet gjinore dhe që i trajtojnë vajzat dhe djemtë në mënyrë të pabarabartë mund të përforcojnë stereotipet për gjininë dhe aftësinë në STEM. Prindërit gjithashtu mund të kenë një ndikim të fortë në pjesëmarrjen e STEM-it dhe arritjeve të të nxënit të vajzave përmes vlerave të familjes, mjedisit, përvojave dhe inkurajimit që ato ofrojnë. Disa studime zbulojnë se pritjet e prindërve, veçanërisht pritjet e nënave, kanë më shumë ndikim në arsimin e lartë dhe zgjedhjet e karrierës së vajzave sesa ato të djemve. Statusi i lartë socio-ekonomik dhe kualifikimet arsimore të prindërve shoqërohen me rezultate më të larta në matematikë dhe shkencë si për vajzat ashtu edhe për djemtë. Performanca shkencore e vajzave duket të jetë më e lidhur me kualifikimet e arsimit të lartë të nënave dhe djemtë me baballarët e tyre. Anëtarët e familjes me karrierë STEM gjithashtu mund të ndikojnë në angazhimin e vajzave STEM. Konteksti i gjerë socio-kulturor i familjes mund të luajë gjithashtu një rol. Faktorë të tillë si përkatësia etnike, gjuha e përdorur në shtëpi, statusi i emigrantit dhe struktura familjare gjithashtu mund të ketë një ndikim në pjesëmarrjen dhe performancën e vajzave në STEM. Bashkëmoshatarët gjithashtu mund të ndikojnë në motivimin dhe ndjenjën e përkatësisë së vajzave në arsimin STEM. Ndikimi i kolegëve femra është një parashikues i rëndësishëm i interesit dhe besimit të vajzave në matematikë dhe shkencë.

Niveli shkollor

[Redakto nëpërmjet kodit]

Mësues të kualifikuar me specializim në STEM mund të ndikojnë pozitivisht në performancën dhe angazhimin e vajzave me arsimin STEM dhe interesin e tyre për të ndjekur karrierën e STEM. Mësueset femra STEM shpesh kanë përfitime më të forta për vajzat, ndoshta duke vepruar si modele dhe duke ndihmuar në shpërndarjen e stereotipave rreth aftësive STEM të bazuara në seks. Besimet, qëndrimet, sjelljet dhe ndërveprimet e mësuesve me studentët, si dhe kurrikulat dhe materialet mësimore, të gjitha mund të luajnë gjithashtu një rol. Mundësitë për përvoja të jetës reale me STEM, duke përfshirë praktikën praktike, praktikën e mësimit, këshillimin në karrierë dhe mentorimin mund të zgjerojnë kuptimin e vajzave për studimet dhe profesionet STEM dhe të mbajnë interesin. Proceset dhe mjetet e vlerësimit që janë të njëanshme për gjininë ose përfshijnë stereotipe gjinore mund të ndikojnë negativisht në performancën e vajzave në STEM. Rezultatet e të nxënit të vajzave në STEM mund të komprometohen nga faktorë psikologjikë siç janë matematika ose ankthi i provës.

Niveli shoqëror

[Redakto nëpërmjet kodit]

EMNormat kulturore dhe shoqërore ndikojnë në perceptimin e vajzave për aftësitë e tyre, rolin në shoqëri dhe aspiratat e karrierës dhe jetës. Shkalla e barazisë gjinore në shoqërinë e gjerë ndikon në pjesëmarrjen dhe performancën e vajzave në STEM. Në vendet me barazi më të madhe gjinore, vajzat kanë tendencë të kenë më shumë qëndrime pozitive dhe besim në lidhje me matematikën dhe hendeku gjinor në arritjet në këtë temë është më i vogël. Stereotipat gjinorë të portretizuar në media janë brendësuar nga fëmijët dhe të rriturit dhe ndikojnë në mënyrën se si ata e shohin veten dhe të tjerët. Media mund të përjetësojë ose sfidojë stereotipat gjinorë në lidhje me aftësitë dhe karrierën e ST. Efektet e pabarazive gjinore Pasoja e zgjatur që shpërthen nga stereotipat gjinorë të qëndrueshëm në lidhje me paaftësinë e grave për t'u bërë të suksesshme në fushën e STEM po zhvillon një mendim fiks se ato nuk janë të pajisura mjaftueshëm për të menduar në mënyrë kritike ose për të kontribuar me ide të vlefshme në karrierat që janë kryesisht punëtorë meshkuj.

Hyrja në një vend pune ku burrat janë më të shumtë se gratë duke ditur që bashkëpunëtorët meshkuj presin aftësi më të ulëta nga një grua që punon dukshëm bën që gratë të minojnë aftësitë dhe performancën e tyre në punën e tyre. Kjo pjesërisht është për shkak të përfaqësimit heuristic - kur njerëzit nuk e shikojnë pjesën, të tjerët janë më kritikë ndaj tyre. Në një mjedis mjaft të populluar nga meshkujt, burrat janë më kritikë ndaj grave, sepse ato nuk duken se si shfaqet zakonisht përfaqësimi abstrakt në fushat STEM. Një studim që demonstron efektet e kushteve të nivelit konstruktiv të abetareve midis burrave dhe grave, arriti në përfundimin se nivelet e larta të konstruksionit lehtësojnë përdorimin e përfaqësimit heuristic. Në të kundërt, kushtet e ngushta të ulëta portretizuan një rënie në përdorimin e përfaqësimit heuristic.

  1. ^ Cracking the code: Girls' and womens' education in science, technology, engineering and mathematics (STEM) (PDF) (në anglisht). UNESCO. 2017. ISBN 978-92-3-100233-5.