Jump to content

Zosimi (historian)

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Zosimos)

Zosimi (greqishtja e lashtë: Ζώσιμος ˈZosimos; rreth 490 - 510) ishte një historian bizantin që jetoi në Kostandinopojë gjatë mbretërimit të perandorit romak lindor Anastasi I (491-518). Sipas Fotit, ai ishte një i ardhur dhe mbante detyrën e "avokatit" të thesarit perandorak. Zosimi ishte gjithashtu i njohur për dënimin e refuzimit të Konstandinit ndaj fesë tradicionale politeiste. Në shkrimet e tij gjejmë të dhëna edhe për Ilirinë dhe ilirët.

Historia Nova

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kryevepra e Zosimit Historia Nova (Ἱστορία Νέα, "Historia e Re") është shkruar në greqisht në gjashtë libra. Për periudhën nga viti 238 deri në vitin 270, ai me sa duket përdor shkrimet e Dexippus ; për periudhën nga 270 deri në 404, Eunapius; dhe pas vitit 407, Olimpiodori . Varësia e tij nga burimet bëhet e qartë nga ndryshimi në tonin dhe stilin midis seksioneve Eunapiane dhe Olympiodoran, dhe nga boshllëku i lënë mes tyre. Në seksionin Eunapian, për shembull, ai është pesimist dhe kritik ndaj Stilikos ; në seksionin Olimpiodoran, ai ofron shifra dhe transliterime të sakta nga latinishtja dhe favorizon Stilichon. [1]

Libri i parë skicon shkurtimisht historinë e perandorëve të hershëm romakë nga Augusti te Diokleciani (305); e dyta, e treta dhe e katërta trajtojnë më plotësisht periudhën nga hyrja e Konstanc Klorit dhe Galerius deri në vdekjen e Theodosius I ; e pesta dhe e gjashta mbulojnë periudhën midis 395 dhe 410, kur Priscus Attalus u rrëzua; për këtë periudhë, ai është burimi më i rëndësishëm jo kishtar i mbijetuar. Vepra, e cila shkëputet papritur në verën e vitit 410 në fillim të librit të gjashtë, besohet se është shkruar në vitet 498–518.

Stili karakterizohet nga Fotius si konciz, i qartë dhe i pastër. Objektivi i historianit ishte të jepte shpjegime për rënien e Perandorisë Romake nga pikëpamja pagane. Zosimi është i vetmi burim jo i krishterë për shumë nga ato që ai raporton.

Ndryshe nga Polibi, i cili kishte rrëfyer ngritjen e Perandorisë Romake, Zosimi dokumentoi ngjarjet dhe shkaqet që çuan në rënien e saj. [2] Megjithëse rënia e Perandorisë Romake ishte tema kryesore e Zosimit, ai diskutoi gjithashtu ngjarje që lidhen me historinë persiane dhe greke, ndoshta në imitim të Polibit. Është e qartë se Foti dhe Evagriu nuk kishin më shumë nga veprat e Zosimit sesa ajo që mbijeton sot. Megjithatë, ka të ngjarë që ose një pjesë e veprës të jetë humbur ose, më shumë, Zosimi nuk jetoi për ta përfunduar; sepse nuk mbulon të gjitha fushat që vetë Zosimi na thotë se kishte ndërmend të diskutonte. [3] Nuk duket shumë probabilitet në hamendësimin që murgjit dhe kishtarët e tjerë ia dolën të shtypnin atë pjesë të punës në të cilën ndikimet e liga të trupit të tyre do të prekeshin. [4] Nëse vepra do të lihej kështu e paplotë, kjo rrethanë do të përbënte një pakujdesi të stilit që duket aty-këtu. Mund të duket një vështirësi në shikim të parë, megjithatë, në deklaratën e Fotit, se vepra, në formën në të cilën ai e pa, iu duk si një botim i dytë. Por duket se Fotiu ishte nën një keqkuptim. Në dorëshkrime quhet Historia Nova (në çfarë kuptimi nuk është mjaft i qartë). Kjo ndoshta mund ta ketë mashtruar Fotin. Vetë ai vëren se nuk e kishte parë edicionin e parë.

Shih edhe

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Sorek, Susan (2012). Ancient Historians: A Student Handbook (në anglisht). A&C Black. fq. 211. ISBN 9781441179913.
  2. ^ i. 57
  3. ^ iv. 59. §4, 5, i. 58. §9, iv. 28. §3
  4. ^ v. 23. §8; Harles. ad Fabr. vol. viii. p. 65; comp.

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Zosimi_(historian)&oldid=2490238"