Sanxhaku i Viçitrinës: Dallime mes rishikimesh
1l2l3k (diskuto | kontribute) Krijuar nga përkthimi i faqes "Sanjak of Vučitrn" |
(Pa ndryshime)
|
Versioni i datës 17 shkurt 2018 03:13
Sanxhaku i Vuçitërnës (turqisht: Vulçitrin sancağı; serbisht: Вучитрнски санџак), i njohur edhe si Pashallëku i Prishtinës (serbisht: prištinski pašaluk), ishte një sanxhak (ndarje administrative e nivelit të dytë) e Perandorisë Osmane në Rumeli ( Ballkan), në Kosovën e sotme. Sanxhaku mori emrin e qendrës së tij administrative, qytetit të Vuçitërnës.shqip: Sanxhaku i Vuçiternës/Vushtrrisë
Histori
Vuçitërna ishte pjesë e Despotatit Serb dhe kur u fitua nga Osmanët në vitin 1455. Qyteti mbeti nën kontrollin e guvernatorit të Skopsko Krajište derisa u aneksimi nga osmanët gjithe Despotati Serb në 1459.[1] Të dhënat e para osmane të dhënat përfshijnë territorin e sanxhakut, si Vilajeti i Vlk (Vilajeti i Vukut), një referencë për Vuk Brankovicin.
Sipas defterëve osmanë të viteve 1525-1561 sanxhaku i Vuçitërnës përfshinte këto qytete: Vuçitërna, Prishtina, Janjeva, Novo Bërda, Belasica, Belo Brdo, Koporići, Trepça dhe Donja Trepça.[2] Në 1459-1826 sanxhaku ishte pjesë e Elajetit të Rumelisë, përveç për një periudhë të shkurtër pas 1541 kur ajo përfshihej në Elajetin e Budinës.[3] Sanxhaku ishte gjithashtu pjesë e Elajetit të Temeshvarit shkurtimisht para se të kthehej e të bënte sërish pjesë në Elajetin e Rumelisë.
Dokumente të kohës si përshembull defteri i viteve 1566-7 tregojnë se rreth 1000 fshatra të rajonit ishin kryesisht të banuara nga të krishterë, ndërsa myslimanët ishin dyzet e gjashtë familje, të përhapur në tridhjetë fshatra.[4] Shkalla e konvertimit te sllavët ortodoksë në islam ishte e ulët. Udhëtari osman Evliya Çelebiu vizitoi kryeqytetin e sanxhakut në 1660 dhe vërejti se popullsia fliste "shqip dhe turqisht, por jo gjuhë boshnjake".[5] Ekzistonte gjithashtu një komunitet katolik siç evidentohet nga një pikë referimi e njohur si "varrezat latine".[6]shqip: varrezat latine
Në 1717, gjatë Luftës Austro-Turke, një kryengritje shpërtheu në sanxhak, e ngritur nga rajaja serbë. Ajo u shtyp në mënyrë brutale.[7]
Në 1864 gjatë reformave administrative osmane, sanxhaku u ul në nivelin e një kazaje të sanxhakut të Prishtinës, që sapo ishte themeluar.[8]
Economi
Një grup minierash në malin e Kopaonikut, së bashku me ato të Novo Bërdës dhe Janjevës i përkisnin këtij sanxhaku.[9]
Governors
- Hysen Beu
- Maliq Pasha (1807–1820s)
- Jashar Pasha (1830–1836)
References
- ^ Istorijski Glasnik. Društvo istoričara SR Srbije. 1955. fq. 61.
...док је подручје Вучитрна остало и даље под влашћу скопског крајишника све до оснивања засебног Вучитрнског или Приштинског санџака. Када је пало Смедерево онда је Призренско-Крушевачки санџак, тзв. "Лазарева Србија" подељен на два санџака. Вучитрн и Приштина су издвојени из Скопског санџака у посебан Вучитрнски санџак
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bogdanović, Dimitrije; Radovan Samardžić (1990). Knjiga o Kosovu: razgovori o Kosovu. Književne novine. fq. 208. Marrë më gusht 2, 2011.
Вучитрнски санџак обухватао је места: Вучитрн, Приштину, Јањево, Ново Брдо, Беласицу, Бело Брдо, Копори- ће, Трепчу и Доњу Трепчу)
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Godišnjak, Volume 4. Istorisko društvo Bosne i Hercegovine. 1954.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Malcolm, Noel (1998). Kosovo: a short history. Macmillan. fq. 106. ISBN 9780333666128. Marrë më 22 shkurt 2013.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Malcolm, Noel (2009). Eva Frantz (red.). The "Great Migration" of the Serbs from Kosovo (1690): History, Myth and Ideology. Albanische Geschichte: Stand und Perspektiven der Forschung. Oldenbourg Verlag. fq. 230. ISBN 9783486589801. Marrë më 22 shkurt 2013.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Gjini, Gaspër. Ipeshkvia Shkup-Prizren nëpër shekuj (PDF). Diocese of Skopje-Prizren. fq. 83.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bataković, Dušan T. (1991). Kosovo i Metohija u srpsko-arbanaškim odnosima. Priština: Jedinstvo. fq. 25. ISBN 86-7019-071-0.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Historia e popullit shqiptar në katër vëllime, 2002
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Precious metals in the age of expansion: papers of the XIVth International Congress of the Historical Sciences. Klett-Cotta. 1981.
As for Serbia, we have data only on Novo Brdo, Janjevo and group of mines on Mount Kopaonik which, all together, belonged to the sanjak of Vucitrn
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)