Axhara
Page Stampa:Infobox political division/styles.css has no content.
Adjara აჭარა | |
|---|---|
 | |
| Shteti | Gjeorgjia |
| Kryeqyteti | Batumi 41°39′N 42°0′E / 41.650°N 42.000°E |
| Gjuhët zyrtare | Gjeorgjisht |
| Grupet etnike (2014[1]) |
|
| Feja (2014[2]) | 54.5% Krishterimi Ortodoks 39.8% Islam 2.8% nuk kanë 1.3% nuk janë përgjigjur 0.3% Kisha Armene 1.3% të tjerë |
| Government | Republikë autonome Sistemi parlamentare devoluar |
| Tornike Rizhvadze | |
| Legjislativi | Supreme Council |
| Area | |
• Gjithsej | 2,880 km2 (1,110 sq mi) |
• Uji (%) | i papërfillshëm |
| Population | |
• 2023 estimate | 361,400[3] |
• 2014 census | 336,077 |
• Dendësia | 124.6/km2 (322.7/sq mi) |
| PBB (PPP) | 2022 estimate |
• Gjithsej | ₾ 5.91 trilion (2022)[4] |
• Per capita | ₾ 16,652 (2022) |
| HDI (2021) | 0.806[5] very high |
| Monedha | Lari gjeorgjian (GEL) |
| Time zone | UTC+4 (UTC) |
• Summer (DST) | not observed |
Adjara (Gjeorgjisht: აჭარა Ach’ara) e njohur zyrtarisht si Republika Autonome e Adjara (Gjeorgjisht: აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა Ach’aris Avt’onomiuri Resp’ublik’a) është një rajon politiko-administrativ i Gjeorgjisë. Është në cepin jugperëndimor të vendit, në bregun e Detit të Zi, pranë rrëzës së maleve të Kaukazit të Vogël, në veri të Turqisë. Është një destinacion i rëndësishëm turistik dhe përfshin qytetin e dytë më të populluar të Gjeorgjisë, Batumi, si kryeqytet. Emri mund të shkruhet në disa mënyra: Ajara, Ajaria, Adjaria, Adzharia, Atchara dhe Achara. Nën Bashkimin Sovjetik, Adjara ishte pjesë e Republikës Socialiste Sovjetike të Gjeorgjisë si Adjarian ASSR.[6] Statusi autonom i Adjara garantohet sipas nenit 6 të Traktatit të Karsit.[7]
Ligji dhe qeveria[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Statusi i Republikës Autonome Adjaran përcaktohet nga ligji i Gjeorgjisë për Adjara dhe kushtetuta e re e rajonit, e miratuar pas rrëzimit të Aslan Abashidze. Organi ligjvënës vendor është Këshilli i Lartë. Kreu i qeverisë së rajonit - Këshilli i Ministrave të Adjara - emërohet nga Presidenti i Gjeorgjisë, i cili gjithashtu ka kompetenca për të shpërndarë asamblenë dhe qeverinë dhe për të rrëzuar autoritetet lokale për çështjet ku kushtetuta e Gjeorgjisë shkelet. Tornike Rizhvadze është kreu aktual i qeverisë Adjaran.[8]
Ndarje administrative[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Adjara është e ndarë në gjashtë njësi administrative:[9]
| Emri | Sipërfaqja (km2) | Popullsia | Pop. Density (p/km2) | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Census (17 Jan 2002) |
Census (2014) |
Census (2024) | |||
| Qyteti i Batumit | 64.9 | 121,806 | 152,839 | 183,200 | 2,822 |
| Komuna Keda | 452 | 20,024 | 16,760 | 16,300 | 36 |
| Komuna Kobuleti | 720 | 88,063 | 74,794 | 68,100 | 122 |
| Komuna Khelvachauri | 410 | 90,843 | 51,189 | 52,900 | 129 |
| Komuna Shuakhevi | 588 | 21,850 | 15,044 | 14,500 | 24 |
| Komuna Khulo | 710 | 33,430 | 23,327 | 28,300 | 39 |
Njerëz të shquar[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Aslan Abashidze (lindi më 1938), kreu i qeverisë Adjarian 1991–2004
- Memed Abashidze (1873–1941), udhëheqës i shquar politik i gjeorgjianëve myslimanë
- Tbeli Abuserisdze (1190–1240), Shkrimtar dhe shkencëtar gjeorgjian
- Sopho Khalvashi (lindi më 1986), këngëtar gjeorgjian
- Ahmed-Pasha Khimshiashvili (1781-1836), pasha i madh osman
- Selim Khimshiashvili (1755-1815), Pasha (Ministër) i Çështjeve Politike Osmane dhe Rusisë më 1802
- Zurab Nogaideli (lindi më 1964), ish-Kryeministri i Gjeorgjisë 2005–2007
- Levan Varshalomidze (lindi më 1972), kreu i qeverisë Adjarian 2004–2012
- Fyodor Yurchikhin (lindi më 1959), kozmonaut
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "census - Demographic and social characteristics". census.ge (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2019-08-15. Marrë më 2021-02-14.
- ^ georgia-religion 2014
- ^ Circle. "Population - National Statistics Office of Georgia". www.geostat.ge (në anglisht). Marrë më 2021-02-14.
- ^ Regional Gross Domestic
- ^ "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (në anglisht). Marrë më 3 dhjetor 2018.
- ^ 1936 Constitution of the USSR, Part I bucknell.edu
- ^ Nazaroff, Alexander. "Russia's Treaty with Turkey". Current History (në anglisht). 17 (2): 276–279. doi:10.1525/curh.1922.17.2.276. ISSN 0011-3530. S2CID 251524942.
- ^ "CHAIRMAN OF GOVERNMENT". adjara.gov.ge (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2023-12-25. Marrë më 2023-12-25.
- ^ "The Economics of Ecosystems and Biodiversity for the Forestry Sector of Adjara Autonomous Republic, Georgia" (PDF). teebweb.org (në anglisht). dhjetor 2016. fq. 15. Marrë më 16 shkurt 2024.