Batumi
Batumi
ბათუმი | |
|---|---|
Qytet | |
 Pamje nga Batumi | |
| Shteti |  Gjeorgjia |
| Republika autonome |  Adjara |
| Themeluar në | shek. VIII |
| Qeverisja | |
| • Kryetari | Arçil Çikovani (GD) |
| Sipërfaqja | |
• Qytet | 64,9 km2 (251 sq mi) |
| Popullata (2024)[2] | |
• Qytet | 183.181[1] |
| • Metro | 304.073[a] |
| Zona kohore | UTC+4 (Koha Gjeorgjiane) |
| Kodi postar | 6000-6010 |
| Area code | (+955) 422 |
Batumi (Gjeorgjisht: ბათუმი) është qyteti i dytë më i madh në Gjeorgji dhe kryeqyteti i Republikës Autonome të Adjara. Ndodhet në bregdetin e Detit të Zi në jugperëndim të vendit, 20 kilometra në veri të kufirit me Turqinë. Ndodhet në një zonë subtropikale në këmbët e Kaukazit. Pjesa më e madhe e ekonomisë së Batumit rrotullohet rreth turizmit dhe lojërave të fatit (i mbiquajtur "Las Vegasi i Detit të Zi"), por qyteti është gjithashtu një port i rëndësishëm detar dhe përfshin industri si ndërtimi i anijeve, përpunimi i ushqimit dhe prodhimi i lehtë. Që nga viti 2010, Batumi është transformuar nga ndërtimi i ndërtesave moderne të larta, si dhe nga restaurimi i godinave klasike të shekullit të 19-të që rreshtojnë qytetin e tij historik të vjetër.[3]
Gjeografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Klima
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Batumi ka një klimë të lagësht subtropikale (Cfa) sipas klasifikimit të Köppen. Klima e qytetit ndikohet shumë nga rrjedha tokësore nga Deti i Zi dhe i nënshtrohet efektit orografik të kodrave dhe maleve pranë, duke rezultuar në reshje të konsiderueshme shiu gjatë pjesës më të madhe të vitit, duke e bërë Batumin qytetin më të lagësht si në Gjeorgji ashtu edhe në të gjithë rajonin e Kaukazit.
Janari është muaji më i ftohtë me një temperaturë mesatare prej 7 °C. Gushti është muaji më i nxehtë, me një temperaturë mesatare prej 22 °C. Temperatura minimale absolute e regjistruar është -6 °C, dhe maksimumi absolut është 40 °C. Numri i ditëve me temperatura ditore mbi 10 °C është 239. Qyteti merr 1958 orë diell në vit.
Reshjet mesatare vjetore në Batumi janë 2,435 mm (95.9 inç). Nëntori është muaji më i lagësht me një mesatare prej 312 mm (12,3 inç) të reshjeve, ndërsa maji është muaji më i thatë, mesatarisht 84 mm (3,3 inç). Batumi merr borë shumicën e viteve, por shpesh është i kufizuar në sasi (të akumuluar reshje dëbore prej më shumë se 30 cm (11,8 in) janë të rralla), dhe numri i ditëve me mbulesë bore për vitin është 12. Niveli mesatar i lagështisë relative varion nga 70 në 80%.
Nëndarjet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Sipas 31 marsit 2008, vendimi i Këshillit të Batumit, Batumi është ndarë në shtatë qytete të vogla, ato të:
- Old Batumi (ძველი ბათუმის უბანი)
- Rustaveli (რუსთაველის უბანი)
- Khimshiashvili (ხიმშიაშვილის უბანი)
- Bagrationi (ბაგრატიონის უბანი)
- Aghmashenebeli (აღმაშენებლის უბანი)
- Javakhishvili (ჯავახიშვილის უბანი)
- Tamar (თამარის უბანი)
- Boni-Gorodok (ბონი-გოროდოკის უბანი)
- Airport (აეროპორტის უბანი)
- Gonio-Kvariati (გონიო-კვარიათის უბანი)
- Kakhaberi (კახაბრის უბანი)
- Batumi Industrial (ბათუმის სამრეწველო უბანი)
- Green Cape (მწვანე კონცხის უბანი)
Demografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Viti | Gjeorgjianët | Armenët | Rusët | Grekët | Të tjerë | Gjithsej | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1886 | 2,518 | 17% | 3,458 | 23.4% | 2,982 | 20.1% | 1,660 | 11.2% | 4,185 | 28.3% | 14,803 |
| 1897[5][6] | 6,087 | 21.4% | 6,839 | 24% | 6,224 | 21.8% | 2,764 | 9.7% | 6,594 | 23.1% | 28,508 |
| 1916[7] | 6,481 | 32.4% | 5,524 | 27.6% | 4,825 | 24.1% | 3,190 | 15.9% | 20,020 | ||
| 1926 | 17,804 | 36.7% | 10,233 | 21.1% | 8,760 | 18.1% | 2,844 | 5.9% | 8,833 | 18.2% | 48,474 |
| 1959 | 40,181 | 48.8% | 12,743 | 15.5% | 20,857 | 25.3% | 1,668 | 2% | 6,879 | 8.4% | 82,328 |
| 2002[8] | 104,313 | 85.6% | 7,517 | 6.2% | 6,300 | 5.2% | 587 | 0.5% | 3,089 | 2.5% | 121,806 |
| 2014[9] | 142,691 | 93.4% | 4,636 | 3.0% | 2,889 | 1.9% | 289 | 0.2% | 2,334 | 1.5% | 152,839 |
Binjakëzimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Ağcabədi, Azerbajxhan- Nakhchivan, Azerbajxhan
Vanadzor, Armenia
Blagoevgrad, Bullgaria
Bari, Italia- Verona, Italia
San Sebastián, Spanja
New Orleans, SHBA
Artvin, Turqia- Ordu, Turqia
- Trabzon, Turqia
- Yalova, Turqia
Ternopil, Ukraina- Yalta, Ukraina
Shënime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Shifra e popullsisë përfshin komunat Khelvachauri dhe Kobuleti[1]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b "Population by regions" (në anglisht). National Statistics Office of Georgia. Arkivuar nga origjinali më 10 maj 2023. Marrë më 1 janar 2024.
- ^ "Population – National Statistics Office of Georgia" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 5 mars 2023. Marrë më 10 maj 2023.
- ^ Spritzer, Dinah (9 shtator 2010). "Glamour revives port of Batumi". The New York Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 21 korrik 2016. Marrë më 24 dhjetor 2014.
- ^ "население грузии" (në rusisht). Arkivuar nga origjinali më 8 shkurt 2008. Marrë më 8 tetor 2016.
- ^ "Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей" (në rusisht). Arkivuar nga origjinali më 18 gusht 2016. Marrë më 8 tetor 2016.
- ^ "Батумский округ 1897" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 9 maj 2013. Marrë më 8 tetor 2016.
- ^ Кавказский календарь на 1917 год [Kalendari Kaukazian për vitin 1917] (në rusisht) (bot. 72nd). Tiflis: Tipografiya kantselyarii Ye.I.V. na Kavkaze, kazenny dom. 1917. fq. 182–185. Arkivuar nga origjinali më 4 nëntor 2021.
- ^ "Ethnic groups by major administrative-territorial units" (PDF) (në anglisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 7 prill 2014. Marrë më 8 tetor 2015.
- ^ "georgia-ethnic-2014" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 nëntor 2018. Marrë më 5 nëntor 2020.
Lidhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Uebfaqja Zyrtare (gjeorgjisht)
- Uebfaqja Zyrtare Arkivuar 21 gusht 2015 tek Wayback Machine (anglisht)