Ahura
Ahura është një përcaktim në gjuhën avestane i një lloji hyjnie të trashëguar nga zoroastrianizmi nga feja parahistorike indo-iraniane, dhe tregon një klasë të veçantë të hyjnive zoroastriane. Termi supozohet të jetë i lidhur gjuhësisht me Asurat e epokës indiane vedike.
Etimologjia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ahura "zot" nga avestanishtja rrjedh nga gjuha proto-indo-iraniane *Hásuras, e vërtetuar gjithashtu në një kontekst indian si asura rigvedike. Siç sugjerohet nga ngjashmëria me æsir-in e gjuhës së vjetër nordike, *Hásurat indo-iraniane mund të kenë një rrënjë të gjuhës proto-indo-evropiane edhe më të hershme.
Rigveda thotë se Asura të tilla si "At Asura", Varuṇa dhe Mitra, janë "zota më të vjetër" që fillimisht sunduan mbi Kaosin e lashtë të pandryshuar.
Zakonisht supozohet se *Hásuras nga indo-iranianishtja ishte emri i duhur i një hyjnie specifike me të cilën hyjnitë e tjera u identifikuan më vonë.
Në shkrimin e shenjtë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gatha-t
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Te Gathas-t, himnet më të vjetra të zoroastrianizmit që mendohet se janë kompozuar nga Zoroasteri, ndjekësit nxiten të nderojnë vetëm ahura-t dhe të kundërshtojnë <i id="mwOw">daeva</i>-t dhe të tjerët që veprojnë "sipas urdhrit të Gënjeshtrës". Megjithatë, kjo nuk duhet të interpretohet se pasqyron një pikëpamje të një kundërshtimi fillestar. Edhe pse daeva-t, në traditën e mëvonshme zoroastriane, do të shfaqeshin si krijesa keqdashëse, te Gatha-t daeva-t janë perëndi (kolektivisht) që duhen refuzuar.
Gatha-t nuk specifikojnë se cilat nga hyjnitë përveç Ahura Mazda-s konsiderohen si ahura, por përmendin ahura të tjera në kuptimin kolektiv.
Avesta e Re
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në Fravaraneh, emri tradicional për kredon zoroastriane i përmbledhur në Jasna 12.1, ithtari deklaron: "Unë deklaroj se jam adhurues i Mazdës, ndjekës i mësimeve të Zoroasterit, duke hedhur poshtë daeva-t, ... " Kjo në mënyrë efektive përcakton ahurën duke përcaktuar ajo që nuk është ahura.
Në Avestën e Re, tre hyjnitë e panteonit zoroastrian janë identifikuar vazhdimisht si ahurike. Këta të tre janë Ahura Mazda, Mithra dhe Apam Napat, "treshja ahurike". Hyjnitë e tjera me të cilat lidhet termi "ahurik" përfshijnë gjashtë Amesha Spenta-t, dhe (të shquar ndër jazatët) Anahita e Ujërave dhe Ashi i Shpërblimit.