Alfabeti i Todhrit

Alfabeti i Todhrit është një sistem i vjetër alfabetik i shkrimit të gjuhës shqipe që i takon shekullit XVIII i shpikur nga Theodhor Haxhifilipi, i njohur gjithashtu si Dhaskal Todhri. ^[1]

Përmbledhje[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Alfabeti i Todhrit paraqet një sistem kompleks shkrimi me pesëdhjetë e dy karaktere i cili u përdor sporadikisht për komunikim me shkrim në dhe rreth Elbasanit nga fundi i shekullit XVIII e tutje. Shkrimi i Todhrit u zbulua në Elbasan nga Johann Georg von Hahn (1811–1869) i cili e botoi atë në vitin 1854 në veprën e tij me titull Albanesische Studien në Jena. ^[2] Ai mendonte se ishte shkrimi "origjinal" shqip dhe një derivat i shkrimit të lashtë fenikas. Leopold Geitler (1847–1885) dhe studiuesi slloven Rajko Nahtigal (1877–1958) më pas studiuan shkrimin, duke arritur në përfundimin se ai rrjedh kryesisht nga kursivi romak. ^[3]

Teksti më i hershëm i datuar në shkrimin e Todhrit është Radhua Hesapesh (ditar) i një partneriteti tregtar vendas i njohur si Jakov Popa i Vogël dhe Shokët (Jakov Popa Junior and Friends). Regjistrimet në shkrimin e Todhrit fillojnë më 10 gusht 1795 dhe vazhdojnë deri në vitin 1797. Tekste të tjera më të vjetra të shkruara ndoshta nga vetë Todhri nuk mund të datohen ose konfirmohen me saktësi. ^[4]

Shiko gjithashtu[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Literatura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Elsie, Robert (1995). Südost-Institut (red.). "The Elbasan Gospel Manuscript (Anonimi i Elbasanit), 1761, and the struggle for an original Albanian alphabet" (PDF). Südost-Forschungen (në anglisht). Nr. 54. Regensburg. fq. 105–159. ISSN 0081-9077.
Faulmann, Carl (1880). Verlag der kaiserlich königlichen Staatsdruckerei (red.). Das Buch der Schrift, Enthaltend die Schriftzeichen und Alphabete aller Zeiten und aller Völker des Erdkreises (në gjermanisht). Vienne. fq. 181–182.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
Geitler, Leopold (1883). Alfred Hölder (red.). Die albanesischen und slavischen Schriften (në gjermanisht). Vienne.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
von Hahn, Johann Georg (1854). F. Mauko (red.). Albanesische studien (në gjermanisht). Iéna.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
"Todhri". Omniglot.com (në anglisht). Omniglot.com. Marrë më 3 korrik 2014.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

^ Stefanaq Pollo (1983). Historia e Shqipërisë: Vitet 30 të shek. XIX-1912. Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë. fq. 169.
^ Johann Georg Hahn (30 maj 2015). The Discovery of Albania: Travel Writing and Anthropology in the Nineteenth Century Balkans (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 8. ISBN 9781784532925.
^ Elsie, Robert. "The Elbasan Gospel Manuscript (Anonimi i Elbasanit), 1761, and the struggle for an original Albanian alphabet" (PDF). elsie.de (në anglisht). fq. 4.
^ Dhimiter Shuteriqi (1976), Shkrimet Shqipe ne Vitet 1332-1850, Tirana: Academy of Sciences of PR of Albania, fq. 140, OCLC 252881121

[1] Stefanaq Pollo (1983). Historia e Shqipërisë: Vitet 30 të shek. XIX-1912. Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë. fq. 169.

[2] Johann Georg Hahn (30 maj 2015). The Discovery of Albania: Travel Writing and Anthropology in the Nineteenth Century Balkans (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 8. ISBN 9781784532925.

[3] Elsie, Robert. "The Elbasan Gospel Manuscript (Anonimi i Elbasanit), 1761, and the struggle for an original Albanian alphabet" (PDF). elsie.de (në anglisht). fq. 4.

[4] Dhimiter Shuteriqi (1976), Shkrimet Shqipe ne Vitet 1332-1850, Tirana: Academy of Sciences of PR of Albania, fq. 140, OCLC 252881121

[1]

[2]

[3]

[4]