Arminiusi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Arminiusi

Arminius (gjermanisht: Herman; 18/17 p.e.s. – 21 të erës së re) ishte një prijës fisnor gjermanë, dhe ish oficer i ushtrisё romake. Ai i udhёhoqi fiset gjermane drejt fitores kundёr forcave romake nё Betejёn e Teuteborgut, nё vitin 9 tё erёs sonё.

Biografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Arminiusi njё kohё kishte qenë oficer i ushtrisë Romake i njohur si Publius Quinctilius Varus, dhe si i tillё, kishtë ndikim të madh brenda koalicionit të fiseve gjermane. Ai përdori me shkathtësi njohuritë e tij të taktikave romake për të udhëhequr një koalicion të aleancës së fiseve gjermanike kundёr forcave romake. Nën  udhëheqjen e tij, fiset gjermane korrën njё fitore vendimtare kundёr tri legjioneve tё ushtrisë romake në njё betejë historike e cila u zhvillua në Pyjet e Teuteburgut, në vitin 9 të erë së re.

Humbja tё cilёn e pёsuan romakёt nё Betejёn e Teuteburgut, do të ndikojë në tërheqjen e përhershme strategjike të Perandorisë Romake nga Magna Germania, dhe romakët nuk qenë në gjendje të bëjnë asnjë përpjekje të mëtutjeshme, përtej lumit Rhein, për pushtimin e Gjermanisë. Megjithatë, mё vonë Arminiusi u mposht nga ana e gjeneralit të përgjithshëm të ushtrisë romake Germanicus, (nipi i Perandorit Tiberius), dhe u vra.[1]

Historianët modernë e kanë konsideruar fitoren e Arminiusit një "humbje e madhe e Romës".[2] si dhe njërën ndër betejat më vendimtare në histori.[3][4][5][6][7]

Gjatë bashkimit të Gjermanisë në shekullin e XIX, ashtu si edhe nё periudhёn mes dy luftёrave botёrore, Arminiusi, nga ana e nacionalistëve, u cilёsua si simbol i unitetit dhe lirisë gjermane. [8] Pas Luftës së Dytë Botërore në shkolla ​​shpesh shmangej kjo temë pasi ajo kishte qenë e lidhur me nacionializmin militar të Rajhut të Tretë. Sot, shumë gjermanë nuk kanë dëgjuar asnjёherё për Arminiusin.[8] Megjithatë, 2000 vjetori i Betejës së Teuteburgut nuk u kremtua fare nga ana e Qeverisë Gjermane.[8]

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

 Commons: Arminius – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Cawthorne, Nigel (24 korrik 2012). Battles That Changed History: An Encyclopedia of World Conflict. Arcturus Publishing. fq. 75–77. ISBN 1848589549. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Davis, Paul K. (1999). 100 Decisive Battles: From Ancient Times to the Present. Oxford University Press. fq. 68–71. ISBN 0195143663. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Andreas Dörner, Politischer Mythos und symbolische Politik. Der Hermannmythos: Zur Entstehung des Nationalbewußtseins der Deutschen (Reinbek: Rowohlt, 1996).
  • Durschmied, Erik (13 prill 2013). The Weather Factor: How Nature Has Changed History. Hachette UK. fq. 1751–1770. ISBN 1444769650. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Gesa von Essen, Hermannsschlachten. Germanen- und Römerbilder in der Literatur des 18. und 19. Jahrhunderts (Göttingen: Wallstein, 1998).
  • Richard Kuehnemund, Arminius or the Rise of a National Symbol in Literature. From Hutten to Grabbe (New York: AMS Press, 1966).
  • Herfried Münkler / Hans Grünberger: Arminius/ Hermann als nationales Symbol im Diskurs der deutschen Humanisten 1500-1570, In: Herfried Münkler / Hans Grünberger / Kathrin Mayer, Nationenbildung. Die Nationalisierung Europas im Diskurs humanistischer Intellektueller. Italien und Deutschland (Berlin: Akademie, 1998), pp. 263–308.
  • Murdoch, Adrian (1 dhjetor 2012). Rome's Greatest Defeat: Massacre in the Teutoburg Forest. The History Press. ISBN 0752494554. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Tucker, Spencer (2010). Battles That Changed History: An Encyclopedia of World Conflict. ABC-CLIO. ISBN 1598844296. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Martina Wagner-Egelhaaf (Ed.), Hermanns Schlachten. Zur Literaturgeschichte eines nationalen Mythos (Bielefeld: Aisthesis, 2008).
  • Reinhard Wolters, Die Schlacht im Teutoburger Wald: Arminius, Varus und das roemische Germanien (München: Verlag C.H. Beck, 2008).

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Tacitus, Annals 2.22 ff.; Suetonius, Caligula 1.4; Dio 57.18.1; on Arminius' assassination, Tac.
  2. ^ Murdoch 2012
  3. ^ Tucker 2010, p. 75
  4. ^ Cawthorne 2012
  5. ^ Davis 1999, p. 68
  6. ^ Creasy 2007, p. 104
  7. ^ "How the eagles were tamed" (në anglisht). The Spectator. 27 mars 2004. Marrë më 16 janar 2015. Mommsen referred to the Battle of the Teutoburg forest as a turning-point in world history.
  8. ^ a b c Crossland, David (28 gusht 2009). "Battle of the Teutoburg Forest: Germany Recalls Myth That Created the Nation". Spiegel Online International (në anglisht). Der Spiegel. Marrë më 16 janar 2015.