Barilli

Barilli Italisht : Barile
— Komunë —
{{{Përshkrimi i pamjes}}}
Emblema e Barillit
Vendndodhja
Barilli
Administrimi
Shteti	Italia
Rajoni	Bazilikata
Provinca	Potenca
Sipërfaqja dhe popullsia
Sipërfaqja	24 km2
Popullsia	3.012 banorë
Dendësia	125.5 banorë/km2
Të dhëna të tjera
Vendasit	barilliotë
Zona Kohore	UTC+1
Verore	UTC+2
Kodi Postal	85022
Shenjti mbrojtës	Zoja e Kostandinopojës
Dita e shenjtit	9 maj
Koordinatat	40° 57′ 0″ Veri 15° 40′ 0″ Lindje
Faqja Zyrtare www.comune.barile.pz.it

Vendodhja e Barillit në Krahinën e Potencës

Barilli (italisht: Barile) është një fshat dhe komunë në Krahinën e Potencës, në rajonin jugor italian të Bazilikatës (ish Lukania).

Barilli është një nga venbanimet arbëreshe në Itali banorët e së cilës ruajnë gjuhën shqipe të dialektit toskë dhe zakonet e atdheut të tyre të lashtë. Ai është pjesë e Shoqatës Kombëtare Qyteti i Vajit dhe Shoqatës Kombëtare Qyteti i Verës.

Gjeografia

Barilli ndodhet 664 m mbi nivelin e detit, mbi dy kodra të ndara nga një shkëmb, në pjesën veriore të provincës, në Vulture.

Ai kufizohet nga komunat e Rionero in Vulture, Atella (në Malin Vulture), Zhura, Rapolla, Ripakandida, Venoza.

Historia

Fshati i Barillit ka ekzistuar në kohën e Robert Anzhusë, në fillim të shekullit të katërmbëdhjetë, siç dëshmohet nga një dokument i 1332 që flet për dy fiset Barile dhe Rionero in Vulture. Peshkopi i Rapollës vendosi që popullsia e ardhur e Barillit, të kishte privilegjin e mospagimit të tatimit për një dekadë.

Qyteti u themelua në fakt dhe u rrit nga shekulli i katërmbëdhjetë deri në shekullin e shtatëmbëdhjetë, si pasojë e imigrimit të katër kolonive shqiptarësh, të cilët sollën me vete kulturën, zakonet dhe besimin e tyre fetar. Pas rënies së Shkodrës në 1477, pas rënies së kalasë së qytetit, corone shqiptar i Morea në 1532, rajoni u populluar nga valët e grupeve shkaba të shqiptarëve të cilët ikën nga turqit. Kjo është mend në historinë e kolonive shqiptare si migrimi i pestë daton në vitet 1533-1534.

Kolonia e parë shqiptare, e njohur si "arbëreshë" mbërriti në zonë në vitin 1477 me rënien e Shkodrës dhe kalasë së saj nën pushtimin osman dhe u quajt nga vendasit kolonia Shçiptari.

Kolonia e dytë, u quajt "Coronei", sepse mbërritën nga Koroni, një qytet i banuar nga shqiptarë në Peleponez të Greqisë së sotme, arriti rreth 1534, duke pasur parasysh se qyteti i tyre i origjinës u braktis pas një epidemije. Kjo valë e dytë e refugjatëve u vendos në të njëjtën kodër të zgjedhur nga arbëreshët më herët.

Kolonia e tretë erdhi në vitin 1597 dhe ishte i përbërë nga përafërsisht tridhjetë familje Coronei nga Melfi, të cilët u vendosën në Barile, pas kundërshtimeve të shumta me popullsinë e Melfit.

Kolonia e katërt erdhi në vitin 1675. U quajtën "Mainotti" në sepse erdhën nga Laconia dhe Maina, Leuctra e lashtë. Ata u quajtën edhe "Kamiçioti" sepse vishnin këmishë të zezë.

Në vitin 1664, banorë të Matit në Shqipëri, pas një rebelimi të egër kundër turqve, emigruan në Barilli, i populluar tashmë nga shqiptarët. Ky ishte migrimi i gjashtë i shqiparëve.

Më 23 korrik 1930, Barilli (si gjithë zona e Vultures) u dëmtua nga një tërmet i fortë (tërmeti Vulture), i cili goditi provincat e Avelinos dhe Potencës.

Të tjera

Në periferi të Barillit është një vend i quajtur "Sheshë" i përbërë nga tunele të gërmuara në shkëmb nga emigrantët e parë shqiptarë, të cilët përdoren edhe sot për të ruajtur verën "Aglianico".

Njerëz të lidhur me Barillin

• Domeniko Mori, avokat dhe tipograf.
• Vinçenz Torelli, gazetar, redaktor, shkrimtar dhe libretist.

Pamje

• 

  Sheshë, vendi ku ruhet vera "Aglianico"

• 

  Kroi i Stekatit

• 

  Kisha e Shën Atanasi dhe Shën Roku

• 

  Kisha e Shën Mërisë së Kostandinopojës

Gjëra të tjera

Wikimedia Commons ka materiale multimediale në lidhje me: Barilli

Lidhje të jashtme

• Bashkia e Barillit