Barilli

Barilli

Barile
Barilli Barile
	Stema
Popullsia
• Gjithsej	3,012
Emri i banorëve	Barilliot/ë
{{{postal_code_type}}}	85022
Faqja zyrtare	www.comune.barile.pz.it

Vendodhja e Barillit në Krahinën e Potencës

Barill (italisht: Barile) është një fshat dhe komunë në Krahinën e Potencës, në rajonin jugor italian të Bazilikatës (ish Lukania).

Barilli është një nga venbanimet arbëreshe në Itali banorët e së cilës ruajnë gjuhën shqipe të dialektit toskë dhe zakonet e atdheut të tyre të lashtë. Ai është pjesë e Shoqatës Kombëtare Qyteti i Vajit dhe Shoqatës Kombëtare Qyteti i Verës.

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Barilli ndodhet 664 m mbi nivelin e detit, mbi dy kodra të ndara nga një shkëmb, në pjesën veriore të provincës, në Vulture.

Ai kufizohet nga komunat e Rionero in Vulture, Atella (në Malin Vulture), Zhura, Rapolla, Ripakandida, Venoza.

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Fshati i Barillit ka ekzistuar në kohën e Robert Anzhusë, në fillim të shekullit të katërmbëdhjetë, siç dëshmohet nga një dokument i 1332 që flet për dy fiset Barile dhe Rionero in Vulture. Peshkopi i Rapollës vendosi që popullsia e ardhur e Barillit, të kishte privilegjin e mospagimit të tatimit për një dekadë.

Qyteti u themelua në fakt dhe u rrit nga shekulli i katërmbëdhjetë deri në shekullin e shtatëmbëdhjetë, si pasojë e imigrimit të katër kolonive shqiptarësh, të cilët sollën me vete kulturën, zakonet dhe besimin e tyre fetar. Pas rënies së Shkodrës në 1477, pas rënies së kalasë së qytetit, corone shqiptar i Morea në 1532, rajoni u populluar nga valët e grupeve shkaba të shqiptarëve të cilët ikën nga turqit. Kjo është mend në historinë e kolonive shqiptare si migrimi i pestë daton në vitet 1533-1534.

Kolonia e parë shqiptare, e njohur si "arbëreshë" mbërriti në zonë në vitin 1477 me rënien e Shkodrës dhe kalasë së saj nën pushtimin osman dhe u quajt nga vendasit kolonia Shçiptari.

Kolonia e dytë, u quajt "Coronei", sepse mbërritën nga Koroni, një qytet i banuar nga shqiptarë në Peleponez të Greqisë së sotme, arriti rreth 1534, duke pasur parasysh se qyteti i tyre i origjinës u braktis pas një epidemije. Kjo valë e dytë e refugjatëve u vendos në të njëjtën kodër të zgjedhur nga arbëreshët më herët.

Kolonia e tretë erdhi në vitin 1597 dhe ishte i përbërë nga përafërsisht tridhjetë familje Coronei nga Melfi, të cilët u vendosën në Barile, pas kundërshtimeve të shumta me popullsinë e Melfit.

Kolonia e katërt erdhi në vitin 1675. U quajtën "Mainotti" në sepse erdhën nga Laconia dhe Maina, Leuctra e lashtë. Ata u quajtën edhe "Kamiçioti" sepse vishnin këmishë të zezë.

Në vitin 1664, banorë të Matit në Shqipëri, pas një rebelimi të egër kundër turqve, emigruan në Barilli, i populluar tashmë nga shqiptarët. Ky ishte migrimi i gjashtë i shqiparëve.

Më 23 korrik 1930, Barilli (si gjithë zona e Vultures) u dëmtua nga një tërmet i fortë (tërmeti Vulture), i cili goditi provincat e Avelinos dhe Potencës.

Të tjera[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në periferi të Barillit është një vend i quajtur "Sheshë" i përbërë nga tunele të gërmuara në shkëmb nga emigrantët e parë shqiptarë, të cilët përdoren edhe sot për të ruajtur verën "Aglianico".