Carlo Marchesetti
Carlo Marchesetti, i njohur edhe si Carlo De Marchesetti, por edhe në variantin gjerman Carl von Marchesetti (Trieste, 17 janar 1850 – Trieste, 1 prill 1926), ka qenë një arkeolog, paleontolog dhe botanist italianë.
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pas diplomimit për mjekësi, të cilën e mori në Vjenë më 1874, u kthye në vendlindjen e tij, ku, i pasionuar pas botanikës, u bë dishepull i Muzio Tommasini [1] .
Në 1876, përsëri në Trieste, ai u emërua drejtor i Muzeut Qytetar të Historisë Natyrore, një post që e mbajti për më shumë se dyzet vjet. Në vitin 1903, Marchesetti u emërua gjithashtu drejtor i Kopshtit Botanik, i cili, pasi u aneksua në Muzeun e Historisë Natyrore, duke u bërë kështu një institucion i plotë, mori një pamje moderne dhe prestigj shkencor të klasit të parë në të njëjtën kohë [2] . Në fakt, botanisti i Triestes u kujdes veçanërisht për florën e rajonit, duke përzgjedhur specie të veçanta dhe duke dërguar një përzgjedhje të farave të tyre në kopshtet botanike më të rëndësishme në Evropë [3] . Për më tepër, Campanula marchesettii është emëruar sipas tij.
Paralelisht me botanikën, veprimtaria e tij kërkimore u kthye edhe në arkeologji, duke dhënë një kontribut thelbësor në hulumtimet e para në parahistorinë dhe protohistorinë e Venezia Giulia dhe Istria . Në fakt, gjatë gërmimeve të tij ai zbuloi gjetje të rëndësishme paleoetnologjike (gurë, argjila, metale, etj.) dhe paleontologjike (mbetje të faunës ) të cilat ruhen edhe sot në muzetë qytetarë të Triestes, veçanërisht në Muzeun e Historisë Natyrore të Triestes. [4] Në veçanti, Marchesetti ishte përgjegjës për kontributin e parë shkencor në historinë e kështjellave [5] pas një sërë fushatash gërmimi dhe zbulimi të kryera midis viteve 1883 dhe 1892, në zonën e Isonzos dhe në Istria [6], rezultatet e i cili u shfaq në kujtime të shumta të botuara, kryesisht në «Buletini i Shoqërisë Adriatike të Shkencave të Natyrës».
Nuk është rastësi, për më tepër, që nga dymbëdhjetë kështjellat e pranishme në territorin e Duino-Aurisina, më e njohura prej tyre është pikërisht "Castelliere Carlo De Marchesetti", që mban emrin e tij.
Shkrimet kryesore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Arkeologjia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Peshkimi përgjatë brigjeve lindore të Adria, Hermanstorfer, Trieste 1882.
- Nekropoli i Vermos pranë Pazinit në Istria, Tip. i Lloyd Astro-Hungarian, Trieste 1884.
- Kërkime prehistorike në shpellat e S. Carancio pranë Triestes, Tip. Astro-hungarez Lloyd, Trieste 1889.
- Gërmime në nekropolin e S. Lucia pranë Tolminos (1885-1892), Tip. i Lloyd-it Austriak, Trieste 1893.
- Shpella e Gabrovizzës pranë Triestes, në «Proceedings of the Civic Museum of Natural History of Trieste», ns, VIII (1890), vëll. 2, fq. 143–184.
- Kodrat prehistorike të Triestes dhe rajonit Giulia, Muzeu Qytetar i Historisë Natyrore, Trieste 1903.
- Prehistoria në Egjipt, në «Buletini i Shoqërisë Adriatike të Shkencave Natyrore», 1912, vëll. XXIV, fq. 90–120.
- Përkujtimi i Luigi Pigorini, në «Archeografo triestino», s. III (1925), vëll. XII, fq. 326–352.
Botanikë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Flora e Porecit, Tip. i Lloyd austro-hungarez, Trieste 1890.
- Bibliografia botanike ose katalogu i botimeve mbi florën e bregdetit austriak, Tip. i Lloyd-it Austriak, Trieste 1895.
- Flora e Triestes dhe rrethinat e saj, Muzeu Qytetar i Historisë Natyrore, Trieste 1896.
- Shënime mbi florën egjiptiane, Muzeu Qytetar i Historisë Natyrore, Trieste 1903.
- Flora e ishullit Cres, në «Arkivi Botanik», 1930, vëll. VI, fashic. 1-2, fq. 16–59 dhe 113-157.
- Shtesa në bibliografinë botanike të Venezia Giulia, në «Proceedings of the Civic Museum of Natural History of Trieste», 1931, vëll. XI, p.te II, pp. 217–356.
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ C. Marchesetti, Pel centesimo anniversario della nascita di Muzio de Tommasini. Discorso detto nella sala della Borsa, Tip. del Lloyd austriaco, Trieste 1895.
- ^ Cfr. la Storia dell'Orto botanico di Trieste
- ^ "Cfr. la sua scheda biografica dall'Università di Catania". Arkivuar nga origjinali më 18 qershor 2009. Marrë më 26 janar 2024.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Cfr. la recensione Marchesetti e i castellieri sul sito dell'Università di Trieste". Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016. Marrë më 26 janar 2024.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ C. Marchesetti, I castellieri preistorici di Trieste e della regione Giulia, Museo civico di Storia naturale, Trieste 1903.
- ^ A. Guidi, Storia della Paletnologia, Laterza, Roma-Bari 1988, p. 61.