Dialekti Zeta–Rashka

Harta e nëndialekteve shtokaviane, sipas Pavle Iviqit (libër i 1988). Zona e dialektit Zeta-Rashka paraqitet në ngjyrë bezhë brenda Malit të Zi juglindor dhe Serbisë jugperëndimore.

Dialekti Zeta–Rashka (serbokroatisht: Зетско–рашки дијалект Zetsko–raški dijalekt) është një dialekt i stokavishtes/serbokroatishtes. Përhapja e tij është kryesisht në Malin e Zi jugor dhe në pjesë të rajonit historik të Rashkës në Serbi. Flitet kryesisht nga serbët etnikë vendas, nga malazezët, nga boshnjakët dhe nga myslimanët.

Gjeografia

Dialekti Zeta-Rashka gjendet kryesisht në gjysmën jugore të Malit të Zi. Në kufirin e tij më perëndimor, folësit e dialektit mund të gjenden përgjatë detit Adriatik nga Ulqini në pikën e tij më jugore deri në qytetin e Perastit afër Kotorrit në veri, ku kufizohet me dialektin lindor të Hercegovinës. Ky kufi shkon afërsisht në verilindje në drejtim të Grahovës dhe më në lindje deri në Kolashin. Kufiri vazhdon në verilindje drejt Bellopojës dhe kalon në Serbi pranë qytetit të Brodarevos dhe takohet me lumin Ibër afër Sjenicës. Kufiri vazhdon në lindje, vetëm në jug të Sjenicës, në Ibarski Kolashin (në Kosovën e Veriut), ku kufizohet me dialektin Kosovë-Resava. Dialekti Zeta–Rashka më pas kthehet në jug drejt Leposaviqit, duke arritur në afërsi të Mitrovicës së Kosovës përpara se të vazhdojë drejt perëndimit përmes Mokra Gorës dhe Zhlebit përsëri në Mal të Zi. Pas rihyrjes në Mal të Zi, kufiri dialektor vazhdon përmes Alpeve Shqiptare dhe shtrihet përgjatë gjithë kufirit malazez me Shqipërinë.

Enklavat e dialektit Zeta–Rashka janë të pakta. Një enklavë është në Petrovo Selo afër Klladovës pranë grykës së Gjerdapit në Serbinë verilindore. Një tjetër enklavë është në Vrakë, një rajon afër Shkodrës në Shqipërinë veriore. Dialekti flitet gjithashtu në Peroj, një qytet në Istri, në Kroacinë veriperëndimore.

Burime

• Miloš Okuka (2008): Srpski dijalekti Arkivuar 14 nëntor 2016 tek Wayback Machine