Efiçienca elektrike
Efiçienca e një sistemi në elektronikë dhe inxhinieri elektrike përkufizohet si fuqia e dobishme dalëse e pjestuar me fuqinë totale elektrike të konsumuar (një shprehje thyese), zakonisht e shënuar me shkronjën e vogël greke eta (η – ήτα).
Nëse prodhimi dhe inputi i energjisë shprehen në të njëjtat njësi, efiçienca është një numër pa dimension.[1] Aty ku nuk është e zakonshme ose e përshtatshme të përfaqësohet energjia hyrëse dhe dalëse në të njëjtat njësi, sasitë e ngjashme me efiçencën kanë njësi të lidhura me to. Për shembull, shkalla e nxehtësisë së një termocentrali me lëndë djegëse fosile mund të shprehet në BTU për kilovat-orë. Efiçienca ndriçuese e një burimi drite shpreh sasinë e dritës së dukshme për një sasi të caktuar transferimi të energjisë dhe ka njësinë e lumenëve për vat.[2][3]
Efiçienca e pajisjeve elektrike tipike
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Efiçienca nuk duhet të ngatërrohet me efektivitetin: një sistem që harxhon pjesën më të madhe të fuqisë së tij hyrëse, por prodhon pikërisht atë që synon është efektiv, por jo efiçient. Termi "efiçiencë" ka kuptim vetëm në lidhje me efektin e kërkuar. Një llambë, për shembull, mund të ketë 2% efiçiencë në emetimin e dritës, por megjithatë të jetë 98% efiçient në ngrohjen e një dhome (në praktikë është gati 100% efiçient në ngrohjen e një dhome sepse energjia e dritës gjithashtu do të shndërrohet në nxehtësi përfundimisht, përveç fraksionit të vogël që del nëpër dritare). Një përforcues elektronik që jep 10 vat fuqi në ngarkesën e tij (p.sh., një altoparlant), ndërsa tërheqja e 20 vat fuqi nga një burim energjie është 50% efiçient. (10/20 × 100 = 50%)
- Kazani elektrik: më shumë se 90% (relativisht pak energji nxehtësie humbet gjatë 2 deri në 3 minutave që i duhen kazanit për të vluar ujin).
- Një motor elektrik me efiçiencë premium: më shumë se 90%.
- Një transformator i madh fuqie i përdorur në rrjetin elektrik mund të ketë efiçiencë prej më shumë se 99%. Transformatorët e fillimit të shekullit të 19-të ishin shumë më pak efiçient, duke humbur deri në një të tretën e energjisë që kalonte përmes tyre.
- Një termocentral me avull që përdoret për të prodhuar elektricitet mund të ketë efiçiencë 30-40%.
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "1.8 (1.6) quantity of dimension one dimensionless quantity". International vocabulary of metrology — Basic and general concepts and associated terms (VIM). ISO. 2008. Marrë më 2011-03-22.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Efficiency - Electrical power - National 4 Physics Revision". BBC Bitesize (në anglishte britanike). Marrë më 2024-07-22.
- ^ "Electric Power Efficiency (η)". www.rapidtables.com. Marrë më 2024-07-22.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)