Feja në Çad
Islami dhe Krishterimi janë fetë më të përhapura në Çad . Popullata më të vogla të njerëzve jo-fetarë, si dhe ithtarëve të besimeve të tjera janë gjithashtu të pranishme.
Midis myslimanëve të Çadit, 95% deklaruan se ishin sunitë, 1% shiitë dhe 4% të tjerë. Ata janë të përqendruar kryesisht në rajonet veriore dhe lindore, ndërsa animistët dhe të krishterët jetojnë kryesisht në Çadin jugor dhe Guéra . Islami u soll gjatë pushtimit mysliman të rajonit të Sudanit, në rastin e Çadit, i përfunduar në shekullin e 11-të me konvertimin e Perandorisë Kanem-Bornu .
Krishterimi mbërriti në Çad me francezët, në fund të shekullit të 19-të.
Demografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Sipas vlerësimeve në 2014-15, 52.1% e popullsisë është myslimane (kryesisht sufi Tijaniyah ), 44.1% është e krishterë, 0.3% është animiste dhe 2.8% nuk kanë fe.
| Përkatësia | Regjistrimi i vitit 1993 [1] | Anketa e DHS 1996-97 [2] [note 1] | Anketa DHS 2004 [3] | Regjistrimi i vitit 2009 [4] | Anketa e Malaries 2010 [5] [note 2] | Vlerësimet e Forumit Pew 2010 [6] [7] | Anketa e DHS 2014-15 [8] [9] [note 3] | Projeksionet e Qendrës Kërkimore Pew 2020 [10] | 2020 Vlerësimi i AZHBR-së [11] | Vlerësimi Ndërkombëtar i ACN 2021 [12] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Musliman | 53.1% | 54.6% | 55.7% | 58% | 53.6% | 55.7% | 52.1% | 55.1% | 56.3% | 57.5% |
| Krishterë | 34.3% | 38.9% | 40.0% | 34% | 43.0% | 40.0% | 44.1% | 41.1% | 35.2% | 34.8% |
| Katolike | 20.1% | 22.6% | 22.4% | 18% | - | 22.5% | 20% | - | 15.6% | - |
| Protestant | 14.2% | 16.3% | 17.6% | 16% | 17.6% | 23.9% | - | 7.8% | - | |
| Të krishterë të tjerë | - | - | - | - | - | - | 0.2% | - | 11.8% | - |
| Animist | 7.3% | 2.9% | 4.3% | 8% | 3.4% | - | 0.3% | 1.3% | 7.6% | 6.7% |
| Të tjera | 0.5% | 3.5% | - | - | - | 0.1% | 0.8% | 1% | ||
| E panjohur | 1.7% | - | - | 0.7% | - | |||||
| Të pafe | 3.1% | - | - | 2.8% | 2.4% | 0.1% | ||||
| Shënime | ||||||||||
Islami[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Islami u bë një forcë dinamike politike dhe ushtarake në Lindjen e Mesme në dekadat menjëherë pas vdekjes së profetit Muhamed.
. Nga fundi i shekullit të shtatë pas Krishtit, muslimanët arritën në Afrikën e Veriut dhe u zhvendosën në jug në shkretëtirë. Edhe pse është e vështirë të përcaktohet data e mbërritjes dhe përhapjes së Islamit në Çad, në kohën kur emigrantët arabë filluan të vinin nga lindja në shekullin e katërmbëdhjetë, besimi ishte tashmë i përhapur. Në vend që të ishte produkt i pushtimit ose i imponimit të pushtetit politik, Islami gradualisht u përhap në Çad dhe përtej kufijve të tij politikë.
Islami në Çad është përshtatur me kontekstin e tij lokal në shumë mënyra. Së pari, pavarësisht nga prania e një numri të madh arabësh çadian dhe pavarësisht se është një gjuhë zyrtare dhe e folur gjerësisht, arabishtja nuk është gjuha amtare e shumicës së muslimanëve të Çadit. Si rezultat, edhe pse shumë muslimanë të Çadit kanë ndjekur shkollat Kur'anore, ata shpesh kanë mësuar të recitojnë vargje pa e kuptuar kuptimin e tyre të brendshëm. Prandaj, ndoshta edhe më shumë se në mesin e atyre që kuptojnë arabisht, recitimi i vargjeve ka marrë një karakter mistik midis muslimanëve të Çadit. Për më tepër, Islami në Çad nuk u ndikua veçanërisht nga lëvizjet e mëdha mistike të mesjetës islame apo trazirat fondamentaliste që prekën besimin në Lindjen e Mesme, Afrikën Perëndimore dhe Sudan. Duke filluar në Lindjen e Mesme në shekullin e trembëdhjetë, mistikët dhe da'itët myslimanë u përpoqën të plotësonin kuptimin intelektual të Islamit me përvojën e drejtpërdrejtë fetare përmes lutjes, meditimit dhe veprimit.
Të tjera[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "The World Factbook:Chad". CIA. Marrë më 21 prill 2018.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Tchad: Enquête Démographique et de Santé, 1996-1997" (PDF) (në frëngjisht). Bureau Central du Recensement & Direction de la Statistique, des Etudes Économiques et Démographiques. fq. 26. Marrë më 21 prill 2018.
- ^ "Tchad: Enquête Démographique et de Santé, 2004" (PDF) (në frëngjisht). Institut National de la Statistique, des Études Économiques et Démographiques. fq. 36. Marrë më 21 prill 2018.
- ^ "International Religious Freedom Report for 2016: Chad". Bureau of Democracy, Human Rights and Labor. Marrë më 21 prill 2018.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Enquête Nationale sur les Indicateurs du Paludisme au Tchad 2010: Rapport Final" (në frëngjisht). Institut National de la Statistique, des Études Économiques et Démographiques. fq. 41. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 12 prill 2019. Marrë më 21 prill 2018.
- ^ "Table: Christian Population as Percentages of Total Population by Country". Pew Research Center. 19 dhjetor 2011. Marrë më 16 prill 2018.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Table: Muslim Population by Country". Pew Research Center. 27 janar 2011. Marrë më 16 prill 2018.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "2021 Report on International Religious Freedom: Chad". United States Department of State (në anglishte amerikane). Marrë më 2022-09-29.
- ^ "Tchad: Enquête Démographique et de Santé, 2014-2015" (PDF) (në frëngjisht). Institut National de la Statistique, des Études Économiques et Démographiques. fq. 34. Marrë më 21 prill 2018.
- ^ "Religions in Chad | PEW-GRF". www.globalreligiousfutures.org. Marrë më 2022-09-29.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Religious demographics (Chad)". Association of Religion Data Archives. 2020. Marrë më 2022-09-29.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Religious Freedom in the World, Report 2021: Chad" (PDF). Aid to the Church in Need. 2021. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 17 tetor 2021. Marrë më 26 mars 2024.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)