Jump to content

Festat e fundvitit

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Festat e fund vitit në Helsinki, Finlandë

Festat e fundvitit të njohura edhe si Festat e Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri, [1] ose sezoni i festave (shpesh të njohura thjesht si pushimet dimërore ose sezoni festiv) [2] është një periudhë e përsëritur çdo vit e njohur në shumë vende perëndimore dhe të tjera që përgjithësisht konsiderohet se zgjat nga fundi i nëntorit deri në fillim janari. Përkufizohet se përfshin të paktën Ditën e Krishtlindjeve, Ditën e Vitit të Ri, dhe nganjëherë festa dhe festivale të tjera të ndryshme.

Përmbledhje

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Festat e fundvitit gjithashtu shoqërohen me një periudhë blerjesh e që përfshin një sezon kulmi për sektorin e shitjeve me pakicë ("sezoni i blerjeve të Krishtlindjeve (ose pushimeve)") dhe një periudhë shitjesh në fund të sezonit ("shitjet e janarit"). Ekranet e dritareve të Krishtlindjeve dhe ceremonitë e ndriçimit të pemës së Krishtlindjes kur ndriçohen pemët e zbukuruara me zbukurime dhe llamba janë tradita në shumë zona.

Në krishterimin perëndimor, sezoni i Krishtlindjeve është sinonim me Krishtlindjet, [3] [4] e cila zgjat nga 25 dhjetori (dita e Krishtlindjeve) deri më 5 janar (Nata e Dymbëdhjetë ose Eva e Epifanisë), e njohur gjerësisht si 12 Ditët e Krishtlindjeve, ose në Kishën Katolike, deri në Pagëzimin e Zotit, një sezon Krishtlindjesh që mund të zgjasë më shumë ose më pak se dymbëdhjetë ditë. [5] [3] Me rritjen e ndikimit ekonomik që përfshin prirjen paraprake të ditës së Krishtlindjes në Amerikë dhe Evropë në shekujt XIX dhe XX, termi "stinë e Krishtlindjeve" filloi të bëhej sinonim në vend të kësaj me sezonin liturgjik të Ardhjes së Krishterë, [6] periudha e vërejtur në Krishterimin perëndimor nga e diela e katërt para ditës së Krishtlindjes deri në prag të Krishtlindjes. Termi " kalendar i ardhjes " vazhdon të jetë gjerësisht i njohur në gjuhën perëndimore si një term që i referohet një numërimi mbrapsht për ditën e Krishtlindjes nga fillimi i dhjetorit, megjithëse në shitje me pakicë numërimi mbrapsht për Krishtlindje fillon zakonisht në fund të sezonit të verës dhe në fillim të shtatorit.

Duke filluar nga mesi i shekullit XX, ndërsa festa e Krishtlindjeve dhe sezoni liturgjik i lidhur me të krishterët, në disa qarqe, u bë gjithnjë e më i komercializuar dhe qendror për ekonominë dhe kulturën amerikane, ndërsa ndjeshmëria fetare-multikulturore u rrit, referenca të përgjithshme për sezonin që e la fjalën " Krishtlindjet" u bënë më të zakonshme në sferën e korporatave dhe sferën publike të Shteteve të Bashkuara, [7] gjë që ka shkaktuar një polemikë semantike [8] që vazhdon deri më sot. Nga fundi i shekullit XX, festa hebraike e Hanukah dhe festa e re kulturore afrikano-amerikane e Kwanzaa filluan të konsideroheshin në SHBA si pjesë e "stinës së festave", një term që nga viti 2013 ishte bërë po aq ose më i përhapur se “Stina e Krishtlindjeve” në burimet amerikane për t'iu referuar periudhës festive të fundvitit. [7] [9] [10] "Sezoni i pushimeve" është përhapur në shkallë të ndryshme edhe në Kanada; [11] megjithatë, në Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlandë, fraza "sezoni i festave" nuk është gjerësisht sinonim me periudhën e Krishtlindjeve-Vitit të Ri, dhe shpesh lidhet me pushimet verore . [12]

Shih edhe

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Literatura

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Leigh Eric Schmidt (1 shtator 1995). Consumer rites: the buying & selling of American holidays. Princeton, N.J.: Princeton University Press. fq. 106–191. ISBN 0-691-02980-6. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • "Holiday Shopping? How To Be on Guard When You're Online". Consumer Alerts. Federal Trade Commission. Arkivuar nga origjinali më 29 mars 2007. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) – The FTC's advice to consumers who are shopping during the holiday season
  • Tom I. Romero II (dhjetor 2002). "Bah Humbug! Colorado Law and the Christmas and holiday season". The Colorado Lawyer. 31 (12): 139. Arkivuar nga origjinali më 6 shtator 2005. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Richard Heinberg (shtator 1993). Celebrate the Solstice. U.S.: Quest Books. ISBN 0-8356-0693-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Liran Einav (12 gusht 2002). "Seasonality and Competition in Time: An Empirical Analysis of Release Date Decisions in the U.S. Motion Picture Industry" (PDF). {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) – Einav describes the Christmas and holiday season as one of the two periods of the year (the other being the beginning of Summer, Memorial Day to Labor Day) where "movie makers [...] tend to release their biggest hits".
  • Naughty & Nice: A History of the Holiday Season – An hour-long public radio program exploring the roots of American beliefs and rituals surrounding the winter holidays
  • "Winter Holidays". The New York Times. Arkivuar nga origjinali më 28 shkurt 2002. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) – A series of lesson plans for teaching children about the winter holidays.

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ "Origins of the Christmas Holiday". Arkivuar nga origjinali më 28 dhjetor 2017. Marrë më 21 mars 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Definition of festive season – Collins Dictionary.
  3. ^ a b Truscott, Jeffrey A. (2011). Worship. Armour Publishing. fq. 103. ISBN 9789814305419. As with the Easter cycle, churches today celebrate the Christmas cycle in different ways. Practically all Protestants observe Christmas itself, with services on 25 December or the evening before. Anglicans, Lutherans and other churches that use the ecumenical Revised Common Lectionary will likely observe the four Sundays of Advent, maintaining the ancient emphasis on the eschatological (First Sunday), ascetic (Second and Third Sundays), and scriptural/historical (Fourth Sunday). Besides Christmas Eve/Day, they will observe a 12-day season of Christmas from 25 December to 5 January. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Christmastide – Holytrinitygerman.org.
  5. ^ Christianson, Stephen G. (1 janar 2000). The American Book of Days (në anglisht). H.W. Wilson. ISBN 9780824209544. The last evening of the traditional Twelve Days of Christmas is known as the Twelfth Night, or Epiphany Eve.
  6. ^ Dan Andriacco (2001). "Holy Day Vs. Holiday". Arkivuar nga origjinali më 4 prill 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ a b Don Tennant (23 nëntor 2011). "Dealing with the 'Christmas' vs. 'Holiday Season' Issue". Arkivuar nga origjinali më 12 qershor 2013. Marrë më 14 gusht 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ 68% Prefer 'Merry Christmas' Over 'Happy Holidays' – Rasmussem Reports.
  9. ^ "Christmas season" vs.
  10. ^ Poll: U.S. Split On 'Happy Holidays' Vs. 'Merry Christmas' – HuffPost.
  11. ^ Humbug to Holiday: 7 in 10 Canadians Prefer '[ Merry Christmas]' Arkivuar 22 shtator 2013 tek Wayback Machine – Canada.com.
  12. ^ "The origins of 'Happy Holidays' – and why it makes people so angry". The Independent. 23 dhjetor 2018. Marrë më 23 dhjetor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Festat_e_fundvitit&oldid=2450614"