Françeskanët
Françeskanët janë një grup urdhrash fetarë të ndërlidhur të krishterë brenda Kishës Katolike . Themeluar në vitin 1209 nga frati katolik italian Shën Françesku i Asizit, këto urdhra përfshijnë tre urdhra të pavarura për burra ( Urdhri i Fretërve të Vegjël është rendi më i madh bashkëkohor i meshkujve), urdhra për gra fetare si Urdhri i Shën Klarës dhe Urdhri i Tretë Urdhri i Shën Françeskut është i hapur për anëtarët meshkuj dhe femra. Ata u përmbahen mësimeve dhe disiplinave shpirtërore të themeluesit dhe të bashkëpunëtorëve dhe ndjekësve të tij kryesorë, si Shën Klara e Asizit, Shën Antoni i Padovës dhe Shën Elizabeta e Hungarisë . Ekzistojnë gjithashtu disa urdhra më të vegjël protestantë françeskanë, veçanërisht në traditat anglikane dhe luterane (p.sh. Komuniteti i Francisit dhe Klarës). [1]
Françesku filloi të predikonte rreth vitit 1207 duke nisur një udhëtim për në Romë për të kërkuar miratimin nga Papa Inocenti III në 1209 për të formuar një rend të ri fetar. Rregulli origjinal i Shën Françeskut i miratuar nga Papa nuk lejonte pronësinë e pronës, duke kërkuar që anëtarët e urdhrit të lypnin për ushqim gjatë predikimit. Masat shtrënguese kishin për qëllim të imitonin jetën dhe shërbimin e Jezu Krishtit . Françeskanët udhëtonin dhe predikonin në rrugë, ndërsa qëndronin në pronat e kishës. Shën Klara e Asizit, nën drejtimin e Shën Françeskut, themeloi Poor Clares (Urdhrin e Shën Klarit) të françeskanëve.
Varfëria ekstreme e kërkuar nga anëtarët u zbut në rishikimin përfundimtar të Rregullit në vitin 1223. Shkalla e respektimit e kërkuar nga anëtarët mbeti një burim kryesor konflikti brenda rendit, duke rezultuar në shkëputje të shumta. [2] [3] Urdhri i Friars Minor, i njohur më parë si dega "Observant", është një nga tre Urdhrat e Parë Françeskan brenda Kishës Katolike, të tjerët janë " Konventualët " (formuar 1517) dhe " Kapucinët " ( 1520). Urdhri i Friars Minor, në formën e tij aktuale, është rezultat i një bashkimi të disa urdhrave më të vegjël të përfunduar në 1897 nga Papa Leo XIII . [6] Dy të fundit, Capuchin dhe Conventual, mbeten institute të veçanta fetare brenda Kishës Katolike, duke respektuar rregullin e Shën Françeskut me thekse të ndryshme. Françeskanët konvencionalë nganjëherë quhen minoritanë ose greyfriars për shkak të zakonit të tyre. Në Poloni dhe Lituani ata njihen si Bernardines, sipas Bernardinit të Sienës, megjithëse termi diku tjetër i referohet cistercianëve .
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Aguiar de Castro, José Acácio (1997). O simbolismo da natureza em Santo António de Lisboa. Biblioteca humanística e teológica (në portugalisht). Vëll. 11. Porto: Universidade Católica Portugesa, Fundação Eng António de Almeida. ISBN 978-9728386030. Marrë më 31 maj 2016.
- Arnald of Sarrant (2010). Chronicle of the Twenty-Four Generals of the Order of Friars Minor. Translated by Noel Muscat. Malta: TAU Franciscan Communications. Marrë më 31 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Burr, David (2010). Spiritual Franciscans: From Protest to Persecution in the Century After Saint Francis. University Park, Pennsylvania: Pennsylvania State University Press. ISBN 978-0-271-04138-4. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Camps, Arnulf; McCloskey, Patrick (1995). The Friars Minor in China (1294-1955): Especially the Years 1925-55, Based on the Research of Friars Bernward Willeke and Domenico Gandolfi, OFM. History series. Vëll. 10. Franciscan Institute Publications. ISBN 978-1-57659-002-7. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Carmody, Maurice (1994). The Leonine Union of the Order of Friars Minor: 1897. History series. Vëll. 8. Franciscan Institute Publications. ISBN 978-1-57659-084-3. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Carmody, Maurice (2008). The Franciscan Story. Athena Press. ISBN 978-1-84748-141-2. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Cotter, Francis J. (1994). Roberta A. McKelvie (red.). The Friars Minor in Ireland from their arrival to 1400. History series. Vëll. 7. Franciscan Institute Publications. ISBN 978-1-57659-083-6. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Couturier, David B. (2007). The Fraternal Economy: A Pastoral Psychology of Franciscan Economics. Cloverdale Books. ISBN 978-1-929569-23-6. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Daniel, E. Randolph (1992). The Franciscan Concept of Mission in the High Middle Ages. Franciscan Pathways Series. Franciscan Institute Publications. ISBN 978-1-57659-065-2. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Esser, Kajetan (1970). Origins of the Franciscan Order. Franciscan Herald Press. ISBN 978-0-8199-0408-9. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Flood, David; Matura, Thaddée (1975). The Birth of a Movement: A Study of the First Rule of St. Francis. Franciscan Herald Press. ISBN 978-0-8199-0567-3. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Francis of Assisi (1982). Francis and Clare: The Complete Works. Classics of Western spirituality. Translated by Regis J. Armstrong and Ignatius C. Brady. New York: Paulist Press. ISBN 978-0809124466. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Francis of Assisi. Armstrong, Regis J.; Hellmann, J. A. Wayne; Short, William J. (red.). Francis of Assisi: Early Documents.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)—4 volumes- The Saint. Francis of Assisi: Early Documents. Vëll. 1 (bot. 2nd). New City Press. 1999. ISBN 978-0-904287-62-2. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - The Founder. Francis of Assisi: Early Documents. Vëll. 2 (bot. Illustrated). New City Press. 2000. ISBN 978-1-56548-113-8. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - The Prophet. Francis of Assisi: Early Documents. Vëll. 3 (bot. Annotated). New City Press. 2001. ISBN 978-1-56548-114-5. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Index. Francis of Assisi: Early Documents. Vëll. 4 (bot. Annotated). New City Press. 2002. ISBN 978-1-56548-172-5. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)
- The Saint. Francis of Assisi: Early Documents. Vëll. 1 (bot. 2nd). New City Press. 1999. ISBN 978-0-904287-62-2. Marrë më 30 maj 2016.
- Gilliat-Smith, Ernest (1914). Saint Clare of Assisi: her life and legislation. London: J.M. Dent & Sons, Ltd. fq. 160. ISBN 978-0665656316. Marrë më 31 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Lawrence, C.H. (2015). Medieval Monasticism: Forms of Religious Life in Western Europe in the Middle Ages. Medieval World Series (bot. 4th). Routledge. ISBN 978-1-317-50467-2. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Lynch, Cyprian J. (1988). A Poor Man's Legacy: An Anthology of Franciscan Poverty. Franciscan Pathways Series. Franciscan Institute. ISBN 978-1-57659-069-0. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - MacVicar, Thaddeus (1963). The Franciscan Spirituals and the Capuchin Reform. History series. Vëll. 5. Franciscan Institute Publications. ISBN 978-1-57659-086-7. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Merlo, Grado Giovanni (2009). In the Name of St. Francis: A History of the Friars Minor and Franciscanism until the Early Sixteenth Century. Translated by Robert J. Karris and Raphael Bonanno. Franciscan Institute Publications. ISBN 978-1-57659-155-0.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Moorman, John Richard Humpidge (1983). Medieval Franciscan houses. History series. Vëll. 4. Franciscan Institute Publications. ISBN 978-1-57659-079-9. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Moorman, John Richard Humpidge (1988). A History of the Franciscan Order: From Its Origins to the Year 1517. Franciscan Herald Press. ISBN 978-0-8199-0921-3. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Osborne, Kenan B. (1994). The History of Franciscan Theology. Franciscan Institute Publications. ISBN 978-1-57659-032-4. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Senocak, Neslihan (2012). The Poor and the Perfect: the rise of learning in the Franciscan order, 1209-1310. Ithaca, New York: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-6471-3. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)—Shows how Franciscans shifted away from an early emphasis on poverty and humility and instead emphasized educational roles - Sharp, Dorothea Elizabeth (1966). Franciscan Philosophy at Oxford in the Thirteenth Century. British Society of Franciscan Studies. Vëll. 16. Oxford University Press. ISBN 978-0-576-99216-9. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Thomson, Williell R. (1975). Friars in the Cathedral: The First Franciscan Bishops 1226-1261. Studies and texts. Vëll. 33. Toronto: Pontifical Institute of Mediaeval Studies. ISBN 9780888440334. ISSN 0082-5328. Marrë më 31 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - White, Joseph M. (2004). Peace and good in America: a history of Holy Name Province Order of Friars Minor, 1850s to the present (bot. Illustrated). Holy Name Province OFM. ISBN 978-1-57659-196-3. Marrë më 30 maj 2016.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Community of Francis and Clare". Community of Francis and Clare (në anglishte amerikane). Marrë më 2022-05-09.
- ^ "Franciscans, Religious Order". Encyclopaedia Britannica. 26 shkurt 2013. Marrë më 7 janar 2017.
{{cite encyclopedia}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Saint Francis of Assisi, Italian Saint". Encyclopaedia Britannica. 26 shkurt 2013. Marrë më 7 janar 2017.
{{cite encyclopedia}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)