Gjeografia e Kazakistanit

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Kazakistani nodhet në pjesën qendrore të Azisë, në veri-perendim të Kinës, dhe shtrihet në një pjesë të vogël të lumit Ural, kryesisht në lindje të Evropës.

Sipërfaqja e përgjithshme e Kazakistanit është 2,717,300 km2, prej së cilës 47,500 km2 janë të mbuluara me ujë. Shtrihet rreth kordinanatve gjeografike 48 00 V, 68 00 L. Kazakistani është një vend kontinental dhe nuk ka vijë bregdetare vetëm përgjatë liqenit Kaspikë (mbi 1,000). Vuja e përgjithëshme kufitare e Kazakstanit është 12,012 km nga e cila 1,533 km në lindje me Kinën, 6,846 km në pjesen veriore deri në Detin Kaspik me Rusinë, 379 km në jug-perendim me Turkmenistanin, 2,203 km në jug me Uzbekistanin dhe 1,051 km e fundit në jug-perendim me Kirgitsanin.

Klima është kontinentale, me dimër të ftohtë dhe verë të nxehtë, e thatë dhe gjysmë e thatë (aride).

Relevi zgjerohet nga lumi Volga deri te Malet ltai dhe nga rrafshet në perendim të Siberisë deri tek oazat dhe shkretinat në Azin Qendrore. Pika më e ulët e terenit gjendet në lartësinë 132 m m.n. e detit në vendin e quajtur Vëpandina Kaundi (ang.:Vpandina Kaundy), ndërsa ajo më e larta në vendin e quajtur Këhan Tangiri Shynëgi (and.: Pik Khan-Tengri) 6,995 m mbi nivelin e detit.

Si pasuri natyrore më të pëhapura, thuhet se janë rezervat e vajgurit (petrolit) pastaj me radhë, gazi natyrorë, çmyri, xeha e hekurit, mangani (Mn), xeha e kromit, nikeli, kobalti, bakri, molibdenini, plumbi (Pb), zinku, boksiti, ari dhe uraniumi.

Për sipërfaqe të punueshme të tokës, në vitin 2005 thuhej që të ishte 8,28% të së përgjithëshmes, ndërsa të mbledhura gjithnjë vetëm 0,05%, të përvetësuara dhe të ujitura 35,560 km2.