Gjeografia e Kirgizistanit

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Gjeografia e Kirgistanit)

Kirgizistani nodhet në pjesen qendrore të Azisë, në perendim të Kinës.

Sipërfaqja e përgjithshme e Kirgizistanit është 198,500 km2, prej së cilës 7,200 km2 janë të mbuluara me ujë. Shtrihet rreth kordinanatve gjeografike 41 00 V, 75 00 L. Kirgizistani është një vend kontinental dhe nuk ka vijë bregdetare, vija kufitare tokësore është 3,878 km. Kinën, e cila gjendet në pjesen perendimore të Kirgizistanit, e ndanë një vijë kufitare pre rreth 858 km, Kazakistanin në veri, vija kufitare prej 1,051 km, Uzbekstan në pjesn lindore, vija kufitare prej 1,099 km ndërsa në pesën më jugore Taxhikistanin vija kufitare pakë më e shkurtë, 870 km.

Klima është e thatë e drynosur (e vrantë) dhe karakterizohet me rreshje të pakta e të vogla, me ndryshme të mëdha të temperaturës. Kjo nëpër stepa vije duke u shëndruar në klimë polare, në lartësirën Tien Shan. Në pjesën jug-perendimore në fushën e quajtur Fergana (ang.:Fergana Valley) sundonë një klimë si tropike, ndërsa klimë me motë të ndryshueshem në zonat e maleve të larta dhe bjeshkë.

Relevi. majat e Tien Shan-it bashkëveprimet e fushave dhe ndryshimet e mëdha në lartësira e karakterizojnë terin. Pika më e ulët e terenit gjendet në lartësinë 132 m m.n. e detit në vendin e quajtur Karadakja (ang.:Kara-Daryya), ndërsa ajo më e larta në vendin e quajtur Jengishë Çokursi (rus.:Pobjeda; ang.:Jengish Chokusu) 7,439 m mbi nivelin e detit.

Si pasuri natyrore thuhet të jetë: një numër i panjohur i rrjedhave të ujit, disa bashkësi bazenës ari dhe xehe ranore (rëra) të tokës, lakalitete për eksploatimin e çymyrit, naftë, dhe gazë natyrorë, si dhe disa depo tokësore të kristaleve nefeline, të merkurit, të plumbit dhe të zinkut.

Për sipërfaqe të punueshme të tokës, në vitin 2005 thuhej që të ishte 6.55%, të së përgjithëshmes, ndërsa të mbledhura gjithnjë 0.28%, të përvetësuara dhe të ujitura 10,720 km2. Po ashtu thuhet që, Kirgizistani në vitin 2005, kishte shkallën më të lartë të rritjes natyrore të pemës së arrës.