Jump to content

Grada ushtarake

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Gradat ushtarake)

Gradat ushtarake janë një sistem marrëdhëniesh hierarkike, brenda forcave të armatosura, policisë, agjencive të inteligjencës ose institucioneve të tjera të organizuara përgjatë vijave ushtarake. Sistemi i gradave ushtarake përcakton dominimin, autoritetin dhe përgjegjësinë në një hierarki ushtarake. Ai përfshin parimet e ushtrimit të pushtetit dhe autoritetit në zinxhirin e komandës ushtarake – pasardhësin e komandantëve superiorë ndaj vartësve përmes të cilëve ushtrohet komanda. Zinxhiri i komandës ushtarake ndërton një komponent të rëndësishëm për veprimin e organizuar kolektiv.

Uniformat tregojnë gradën e mbajtësit me shenja të veçanta të vendosura në uniforma në një numër vendesh. Sistemet e renditjes kanë qenë të njohura për pjesën më të madhe të historisë ushtarake si të dobishme për operacionet ushtarake, veçanërisht në lidhje me logjistikën, komandën dhe koordinimin. Me kalimin e kohës dhe operacionet ushtarake u bënë më të mëdha dhe më komplekse, gradat ushtarake u rritën dhe vetë sistemet e renditjes u bënë më komplekse.

Rangu nuk përdoret vetëm për të përcaktuar lidershipin, por edhe për të vendosur shkallën e pagesës. Me rritjen e gradës, pason shkalla e pagës, por edhe masa e përgjegjësisë.

Brenda forcave të armatosura moderne, përdorimi i gradave është pothuajse universal. Shtetet komuniste ndonjëherë i kanë hequr gradat (p.sh., Ushtria e Kuqe Sovjetike 1918-1935, Ushtria Popullore Çlirimtare Kineze 1965-1988 dhe Ushtria Popullore Shqiptare 1966-1991), por u është dashur t'i rivendosin ato pasi kanë hasur në vështirësi operacionale, komandimi dhe kontrolli.