Johannes Kepler
Johannes Kepler | |
|---|---|
 Portreti i Kepler nga një artist i panjohur më 1620. | |
| Lindi | 27 dhjetor 1571 |
| Vdiq | 15 nëntor 1630 (58 vjet) |
| Arsimi | Tübinger Stift, Universiteti i Tübingen (M.A., 1591)[1] |
| Njohur për | Ligjet e Keplerit për lëvizjen planetare Hamendësimi i Keplerit Rudolphine Tables |
| Karriera shkencore | |
| Fushat | Astronomi, astrologji, matematikë, filozofi natyrore |
| Këshilltarët e doktoraturës | Michael Maestlin |
| Influences | Nikola Koperniku Tycho Brahe Pitagora |
| Influenced | Isak Njutoni Benoit Mandelbrot Thomas Browne |
| Nënshkrimi | |
 | |
Johannes Kepler (lindi më 27 dhjetor te vitit 1571 ne Weil der Stadt, Gjermani; vdiq më 15 nëntor 1630 në Regensburg, Gjermani), ishte një astronom, matematikan, astrolog, filozof natyror dhe shkrimtar gjerman në muzikë. Ai është një figurë kyçe në Revolucionin Shkencor të shekullit të 17-të, më i njohur për ligjet e tij të lëvizjes planetare dhe librat e tij Astronomia nova, Harmonice Mundi, dhe Epitome Astronomiae Copernicanae. Këto vepra gjithashtu dhanë një nga themelet për teorinë e Njutonit të gravitetit universal.[2]
Kepler ishte një mësues matematike në një shkollë seminari në Graz, ku ai u bë një bashkëpunëtor i princit Hans Ulrich von Eggenberg. Më vonë ai u bë asistent i astronomit Tycho Brahe në Pragë, dhe përfundimisht matematikan perandorak i Perandorit Rudolf II dhe dy pasardhësve të tij Matthias dhe Ferdinand II. Ai gjithashtu dha matematikë në Linz dhe ishte këshilltar i gjeneralit Wallenstein. Për më tepër, ai bëri punë themelore në fushën e optikës, shpiku një version të përmirësuar të teleskopit përthyes (ose Keplerian) dhe u përmend në zbulimet teleskopike të Galileo Galileit të tij bashkëkohor. Ai ishte një anëtar korrespondues i Accademia dei Lincei në Romë.
Kepleri jetoi në një epokë kur nuk kishte dallim të qartë midis astronomisë dhe astrologjisë, por kishte një ndarje të fortë midis astronomisë (një degë e matematikës brenda arteve të lira) dhe fizikës (një degë e filozofisë natyrore). Kepleri gjithashtu përfshiu argumente dhe arsyetime fetare në punën e tij, të motivuar nga bindja dhe besimi fetar se Zoti e kishte krijuar botën sipas një plani të kuptueshëm që është i arritshëm përmes dritës natyrore të arsyes.[3] Kepler e përshkroi astronominë e tij të re si "fizikë qiellore", si "një ekskursion në metafizikën e Aristotelit", dhe si "një shtesë e On the Heavens të Aristotelit", duke transformuar traditën e lashtë të kozmologjisë fizike duke e trajtuar astronominë si pjesë e një fizikë matematikore universale.[4]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Liscia, Daniel A. Di. "Johannes Kepler" (në anglisht).
- ^ Voelkel, James R. (2001). "Commentary on Ernan McMullin, "The Impact of Newton's Principia on the Philosophy of Science"". Philosophy of Science (në anglisht). 68 (3): 319–326. doi:10.1086/392885. ISSN 0031-8248. JSTOR 3080920. S2CID 144781947.
- ^ Barker and Goldstein. "Theological Foundations of Kepler's Astronomy", pp. 112–13.
- ^ Stephenson. Kepler's Physical Astronomy, pp. 1–2; Dear, Revolutionizing the Sciences, pp. 74–78