Kozmologjia fizike

Kozmologjia fizike, si degë e astronomisë, është studimi i strukturave në shkallë më të madhe dhe dinamikave të universit tonë dhe ka të bëjë me pyetjet themelore për formimin dhe evolucionin e tij. Kozmologjia merret me studimin e levizjes se trupave qiellorë dhe shkaku i parë. Për shumicën e historisë njerëzore, ajo ka qenë një degë e metafizikės. Kozmologjia si një shkencë filloi me parimi Kopernikan, i cili nënkupton se trupat qiellorë i binden ligjeve fizike identike me ato të tokës, dhe mekanikën e Njutonit, e cila qe parë qe na lejoi të kuptojme ato levizje. Kjo tani quhet mekanikë qiellore. Kozmologji fizike, sic kuptohet tani, ka filluar me zhvillimin e shekullit të njëzetë te relativitetit te përgjithshme te Albert Ajnshtajnit dhe vrojtimet më të mira të objekteve astronomik tepër të largët.

Përparime të shekullit te njëzet bënë të mundur spekulimin në lidhje me origjinën e universit dhe lejuan shkencëtarët të krijojnë Big Bang si modelin kryesor kozmologjik, te cilin Kozmologët tani pranojnë si bazë për teoritë e tyre dhe vërejtje. Deri diku ka disa studiues te cilet jane ende avokat te një pjesë të vogël të kozmologjive alternative, por Kozmologët profesionale në përgjithësi pajtohen me faktin se shpërthimi i madh shpjegon shumicen e vëzhgimeve. Kozmologji fizike, merret me shumë me objektet më të mëdha në univers ( galaktikat, grupime galaktiksh dhe superklustera), objekte shumë më të hershme të dallueshme për të formuar ( kuazaret) te universit shumë herët, kur ai ishte gati homogjen ( shume i nxehtë , tema te tjera jane ato te inflacionin kozmik, sfondit kozmik mikrovalë rrezatimi dhe hipoteza e kurbatures se Weyl).

Shikoni gjithashtu

• Kozmologjia e kordave

Further reading

Libra Popullore

Keta autore kane kredenciale akademike.

• Brian Greene: The Fabric of the Cosmos. Penguin Books Ltd 2005, ISBN 0-14-101111-4

• Alan Guth: The Inflationary Universe: The Quest for a New Theory of Cosmic Origins. Random House 1997, ISBN 0-224-04448-6

• Stephen W. Hawking: A Brief History of Time: From the Big Bang to Black Holes. Bantam Books, Inc 1988, ISBN 0-553-38016-8

• Stephen W. Hawking: The Universe in a Nutshell. Bantam Books, Inc 2001, ISBN 0-553-80202-X

• Simon Singh: Big bang: the origins of the universe. Fourth Estate 2005, ISBN 0-00-716221-9

• Steven Weinberg: The First Three Minutes. Basic Books 1993; 1978, ISBN 0-465-02437-8

Libra Universitare

• Cheng, Ta-Pei: Relativity, Gravitation and Cosmology: a Basic Introduction. Oxford and New York: Oxford University Press 2005, ISBN 0-19-852957-0

 Liber kozmologjie pa aparatin tensorial.

• Scott Dodelson: Modern Cosmology. Academic Press 2003, ISBN 0-12-219141-2

Text elemetar qe shqyrton rezultatet e WMAP .

• Øyvind Grøn, Hervik, Sigbjørn: Einstein's General Theory of Relativity with Modern Applications in Cosmology. New York: Springer 2007, ISBN 978-0-387-69199-2

• Edward Harrison: Cosmology: the science of the universe. Cambridge University Press 2000, ISBN 0-521-66148-X

For undergraduates; mathematically gentle with a strong historical focus.

• Marc Kutner: {{{title}}}. Cambridge University Press 2003, ISBN 0-521-52927-1

An introductory astronomy text.

• Edward Kolb, Michael Turner: The Early Universe. Addison-Wesley 1988, ISBN 0-201-11604-9

The classic reference for researchers.

• Andrew Liddle: An Introduction to Modern Cosmology. John Wiley 2003, ISBN 0-470-84835-9

Cosmology without general relativity.

• Andrew Liddle, David Lyth: Cosmological Inflation and Large-Scale Structure. Cambridge 2000, ISBN 0-521-57598-2

An introduction to cosmology with a thorough discussion of inflation.

• Viatcheslav Mukhanov: Physical Foundations of Cosmology. Cambridge University Press 2005, ISBN 0-521-56398-4

• Padmanabhan, T.: Structure formation in the universe. Cambridge University Press 1993, ISBN 0-521-42486-0

Discusses the formation of large-scale structures in detail.

• John Peacock: Cosmological Physics. Cambridge University Press 1998, ISBN 0-521-42270-1

An introduction including more on general relativity and quantum field theory than most.

• P. J. E. Peebles: Principles of Physical Cosmology. Princeton University Press 1993, ISBN 0-691-01933-9

Strong historical focus.

• P. J. E. Peebles: The Large-Scale Structure of the Universe. Princeton University Press 1980, ISBN 0-691-08240-5

The classic work on large scale structure and correlation functions.

• Martin Rees: New Perspectives in Astrophysical Cosmology. Cambridge University Press 2002, ISBN 0-521-64544-1

• Steven Weinberg: Gravitation and Cosmology. John Wiley 1971, ISBN 0-471-92567-5

Reference standarte per formulimin matematik.

• Steven Weinberg: Cosmology. Oxford University Press 2008, ISBN 0198526822

Lidhje të jashtme

• Stampa:Portal Fizika

Nga grupe

• AstroFind Search
• Cambridge Cosmology
• Cosmology 101
• Center for Cosmological Physics. University of Chicago, Chicago, Illinois.
• Origins, Nova Online - E dhene nga PBS.

Nga individualë

• Carroll, Sean. "Cosmology Primer". California Institute of Technology.
• Gale, George, "Cosmology: Methodological Debates in the 1930s and 1940s", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.)
• Madore, Barry F., "Level 5 : A Knowledgebase for Extragalactic Astronomy and Cosmology". Caltech and Carnegie. Pasadena, California, USA.
• Tyler, Pat, and Phil Newman "Beyond Einstein". Laboratory for High Energy Astrophysics (LHEA) NASA Goddard Space Flight Center.
• Wright, Ned. "Cosmology tutorial and FAQ". Division of Astronomy & Astrophysics, UCLA.
• George Musser (January 2004). "Four Keys to Cosmology". Scientific American (Scientific American). Retrieved 2008-06-27. 
• Cliff Burgess; Fernando Quevedo (November 2007). "The Great Cosmic Roller-Coaster Ride". Scientific American (print) (Scientific American): 52–59. "(subtitle) Could cosmic inflation be a sign that our universe is embedded in a far vaster realm ?"