Universiteti i Çikagos
Universiteti i Çikagos (UChicago, Chicago, ose U C) është një universitet privat në Çikago, Illinois. Universiteti është themeluar në vitin 1890, në përbërje të të cilit janë kolegje dhe programe të ndryshme studimi, komisione interdisiplinare të organizuara në pesë njësi kërkimore akademike, gjashtë shkolla profesionale, dhe Shkolla Graham e Studimeve të Vazhdueshme Liberale dhe Profesionale. Përtej arteve dhe shkencave, Çikago është gjithashtu i njohur për shkolla profesionale, të cilat përfshijnë Pritzker Shkolla e Mjekësisë, Booth Shkolla e Biznesit, Shkolla e Drejtësisë, Shkolla e Administratës së Shërbimeve Sociale, Harris Shkolla e Studimeve të Politikave Publike, si dhe Shkolla e Teologjisë (Divinity School). Universiteti momentalisht ka rreth 5,700 studentë në Kolegj[1] dhe rreth 15.000 studentë në përgjithësi.
Historiku[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Stafi akademik i Universitetit të Çikagos ka luajtur një rol të madh në zhvillimin e fushave të ndryshme akademike, duke përfshirë: Shkollën Ekonomike të Cikagos, Shkollën e Sociologjisë, Drejtësisë dhe të teorisë ekonomike me analiza ligjore,[2] Shkolla e Çikagos e kritikës letrare, Shkolla Teologjike e Çikagos,[3] dhe Shkolla bihevioriste e shkencave politike,[4] Departamenti i fizikës.[5] Chicago hulumtime aktivitetet kanë qenë të ndihmuar nga unik përkatësive me famë botërore institucionet si të afërta Fermi National Përshpejtues Laboratorike (Fermilab) dhe Argonne National Laboratory, si dhe Detare Biologjike në Laborator. Ky Universitet ka edhe Press Qendrën, e cila konsiderohet Prres Qendra më e madhe universitare në Shtetet e Bashkuara.[6] Në vitin 2020, pritet edhe përfundimi i Qendrës Presidenciale Barack Obama e cila do të vendoset në këtë universitet dhe do të përfshijë Bibliotekën Presidenciale Obama si dhe zyrat Fondacionit Obama.[7]
E themeluar nga Shoqëria Baptiste Amerikane e Edukimit me një donacion nga magnati i pasur i naftës John D. Rockefeller, Universiteti i Çikagos është themeluar në 1890; William Rainey Harper u bë presidenti i parë i universitetit në 1891, dhe studimet e para kanë filluar në 1892. Të dy, Harper dhe presidenti i ardhshëm Robert Maynard Hutchins avokonin një program studimi të bazuar mbi çështje teorike dhe të vazhdueshme më tepër sesa në shkenca të zbatuara dhe shërbime komerciale.[8] Me vizionin e Harperit, Universiteti i Çikagos, gjithashtu u bë një nga 14 anëtarët themelues të Shoqatës Amerikane të Universiteteve, një organizatë ndërkombëtare udhëheqëse e kërkimeve universitare, në vitin 1900.[9]
Universiteti i Çikagos ka nxjerrë studentë të shquar. 89 laureat të Cmimit Nobel[10] kanë qenë të lidhur me universitetin si pedagogë, studentë, ose staf tjetër. Në mënyrë të ngjashme, 34 anëtarë të fakultetit dhe 16 studentë kanë fituar çmimin MacArthur "Genius Grant".[11] Përveç kësaj, studentët e Universitetit të Cikagos përfshijnë 50 Rhodes Schoolar (Dijetarë),[12] 22 Marshall Schoolar (Dijetarë),[13] 9 Medalje Fields,[14] 20 Medalje Kombëtare e Humane,[15] 13 miliarderë të diplomuar, si dhe një numër të madh të anëtarëve të Kongresit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës si dhe krerë të shteteve të vendeve të ndryshme në të gjithë botën.[16]
Studentë të shquar[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Studentë të shquar në sferën e qeverisë dhe politikës përfshijnë: Saul Alinsky, këshilltarin e fushatës së presidentit Obama dhe top këshilltarin politik të Presidentit Bill Klinton David Axelrod, Prokurori i Përgjithshëm dhe gjykatës federal Robert Bork, Prokurori i Përgjithshëm Ramsey Clark, agjenti i prohibicionit Eliot Ness, Gjykata Supreme e Drejtësisë John Paul Stevens, Kryeministri i Kanadasë William Lyon Mackenzie King, Kryeministri i Polonisë, Marek Belka, Guvernatori i Bankës së Japonisë Masaaki Shirakawa, e para femër Afrikano-Amerikane Senatore Carol Moseley Braun, Senatorin e Shtetet e Bashkuara nga Vermonti dhe në vitin 2016 Kandidati Demokrat për President Bernie Sanders, dhe ish - Presidenti i Bankës Botërore, Paul Wolfowitz.
Në gazetari, kolumnisti i New York Times dhe komentues në PBS David Brooks, kolumnisti i Washington Post, David Broder, botuesja e Washington Post Katharine Graham, gazetarja dhe komentuesja Virginia Graham, gazetari hulumtues dhe shkrimtari Seymour Hersh, kolumnisti i Progresive gazetari Milton Mayer, katër herë fitues i Çmimit Pulitzer gazetari Rick Atkinson, analisti i FiveThirtyEight themeluesi dhe krijuesi Nate Silver, dhe korrespondentja e CBS News Rebecca Jarvis.
Në letërsi, autor i New York Times bestseller , Before I Fall Lauren Oliver, fituesi i Çmimit Pulitzer romancieri Philip Roth, Kanadezi fitues i Çmimit Pulitzer dhe Çmimin Nobel për Letërsi shkrimtari Saul Bellow, filozofi, kritiku letrar dhe autor i " New York Times bestseller "The Closing of the American Mind" Allan Bloom, pastaj shkrimtari Studs Terkel, shkrimtari amerikan, eseisti, regjisori, mësuese dhe aktiviste politike Susan Sontag, filozofi analitik dhe profesori i Stanford University Richard Rorty, dhe shkrimtari amerikan dhe satiristi Kurt Vonnegut.
Në art dhe kulturë, kompozitori Philip Glass, balerini, koreografi dhe lider në fushën e vallëzimit Ketrin Dunham, Bungie themelues dhe zhvillues i serisë Halo video lojës Alex Seropian, pastaj Sarah Koenig, aktori Ed Asner, Roger Ebert, drejtori, shkrimtari, dhe komediani Mike Nichols, regjisori dhe skenaristi Philip Kaufman, dhe fotograf dhe shkrimtari Carl Van Vechten.
Në shkencë, astronomët Carl Sagan dhe Edwin Hubble, astronauti John M. Grunsfeld, geneticisti James Watson, fizikani Luis Alvarez, environmentalisti David Suzuki, balloonisti Jeannette Piccard, biologët Ernest Everett Just dhe Lynn Margulis, shkencëtari Richard Hamming, krijuesi Hamming Kodi, John B. Goodenough, matematikani Paul Joseph Cohen, geokimisti Clair Cameron Patterson, gjeologisti dhe gjeofizikani M. King Hubbert, fizikani bërthamor dhe studiuesi Stanton Friedman.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Students | University of Chicago Data | The University of Chicago". data.uchicago.edu. Arkivuar nga origjinali më 20 dhjetor 2016. Marrë më 2016-05-17.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "History of Law and Economics" (PDF). University of Montreal. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 22 nëntor 2009. Marrë më 26 gusht 2009.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "The Chicago School". Britanica Academic Edition. Marrë më 12 tetor 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Hanson, John Mark.
- ^ Angelo, Joseph A. (30 nëntor 2004). Nuclear Technology. Greenwood Press. fq. 1. doi:10.1336/1573563366. ISBN 1-57356-336-6.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Duffy is named Director of the University Press". The University of Chicago Chronicle. 27 prill 2000. Marrë më 30 prill 2006.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "The Obama Presidential Center".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "University of Chicago". Encyclopedia of Education. Marrë më 18 tetor 2014.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Member Institutions and Years of Admission". Association of American Universities. Marrë më 28 qershor 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Nobel Laureates".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "MacArthur Fellows". The University of Chicago. Marrë më 2016-07-08.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Rhodes Scholarships - Number of Winners by Institution - U.S. Rhodes Scholars 1904-2016" (PDF). The Rhodes Trust. Marrë më 23 maj 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ http://www.marshallscholarship.org/about/statistics
- ^ "Fields Medalists".
- ^ "National Humanities Medalists".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Janhavi Kumar Sapra (August 11, 2010).
Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Faqja zyrtare e internetit
Punime me shkrim në temën e Universitetit të Çikagos në Wikisource
