Kulla e Ramë Bllacës

Kulla e Ramë Bllacës
Pamja ballore e Kullës
Informacion i përgjithshëm
Statusi	Monument Historik
Stili arkitektural	Arkitekturë tradicionale shqiptare
Vendndodhja	Bllacë, Suharekë, Kosovë
Koordinatat	42.3669°N 20.8211°E / 42.3669; 20.8211
Përfundimi	1936
Pronar	Familja e Ramë Bllacës
Technical details
Floor count	2
Projektimi dhe ndërtimi
Main contractor	Ramë Zeqë Kadria
Known for	Qëndresë kundër shpërnguljes së shqiptarëve

Kulla e Ramë Bllacës është një monument i trashëgimisë kulturore në Suharekë, ndërtuar në vitin 1936. Kjo ndërtesë, e njohur për përdorimin e gurit dhe teknikave të lashta ndërtimi, është një kullë malore shqiptare që ka shërbyer si mbrojtje për familjet dhe fshatrat e rajonit. Gjatë shekullit XX planifikohej dëbimi masiv i shqiptarëve për Turqi, ndërsa Ramë Bllaca, në atë kohë në cilësinë e deputetit, vendosi që të ndërtojë kullën e tij si simbol i kundërshtimit të planeve serbo-turke.

Origjina dhe ndërtimi

Kulla e Ramë Bllacës është një ndërtesë tradicionale shqiptare, e ndërtuar me gurë dhe një arkitekturë karakteristike të zonës. Kjo lloj ndërtese është përdorur gjerësisht në fshatrat malore, dhe kulla ka një histori të thellë që lidhet me periudhat e turbullta të historisë shqiptare. Ndonëse data e saktë e ndërtimit mbetet e paqartë, kjo kulla ka mundësisht 100-200 vjet.  

Kulla ka një arkitekturë të thjeshtë, por shumë të fortë, që karakterizohet nga:

• Muret e trasha guri që sigurojnë mbrojtje dhe qëndrueshmëri.
• Dritaret e vogla dhe të ngushta, të cilat ishin të dizajnuara për të mbajtur jashtë çdo sulm dhe gjithashtu për të kursyer ngrohjen gjatë dimrit
• Çatia me pllaka guri që ishte një tjetër element i zakonshëm në ndërtimet tradicionale të këtij rajoni
• Katër nivele që zakonisht përfshinin katin e parë për magazinimin e mjeteve dhe ushqimeve, ndërsa katet e tjera shërbenin për jetesën dhe mbrojtjen e familjes

Rëndësia strategjike

Kulla e Ramë Bllacës pati rëndësi të madhe strategjike për mbrojtjen e zonës dhe kontrollin e rrethinave. Ajo shërbeu si një pikë mbikëqyrjeje dhe mbrojtjeje ndaj sulmeve të mundshme, duke qenë në një terren të lartë dhe të vështirë për tu arritur. Pozita e saj e bëri një vend të rëndësishëm për të monitoruar lëvizjet e armikëve dhe për t'u siguruar që njerëzit e fshatit ishin të mbrojtur.  

Funksioni si qendër sociale dhe në luftëra

Përveç funksionit mbrojtës, kulla ka shërbyer gjithashtu si një qendër sociale për banorët e zonës. Ajo ishte një vend ku zhvilloheshin mbledhje të ndryshme, si dhe vend për strehimin e njerëzve gjatë periudhave të trazirave. Kulla mund të ketë pasur edhe funksion si strehë për mikpritjen e të huajve dhe si një pikë takimi për vendimmarrje në nivel lokal.

Kulla ka pasur një rol të rëndësishëm gjatë periudhave të luftërave, veçanërisht në periudha të pas Luftës së Parë dhe të Dytë Botërore, dhe në luftërat për pavarësinë e Shqipërisë. Ajo mund të ketë shërbyer si një bazë mbrojtëse për luftëtarët që u angazhuan në rezistencë ndaj pushtuesve ose forca të huaja, duke ofruar mbështetje strategjike dhe strehë në momentet e krizave.

Vlera arkitekturore

Kulla e Ram Bllacës është një shembull tipik i arkitekturës tradicionale malore shqiptare. Ndërtesa është e ndërtuar kryesisht me gurë të trashë, të cilët janë përdorur për të siguruar qëndrueshmërinë dhe mbrojtjen e saj përballë kushteve të vështira klimaterike dhe rrezikshmërisë nga sulmet. Muret e trasha dhe dritaret e ngushta janë elemente të zakonshme të kësaj lloj ndërtese, që përfaqësojnë një arkitekturë mbrojtëse dhe funksionale. Përdorimi i gurit për ndërtimin e kullës është një shenjë e teknikave tradicionale të ndërtimit që janë përshtatur me materialet natyrore të rajonit.

Restaurimi

Komuna e Suharekës ka nënshkruar Memorandum të Mirëkuptimit me Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, për hartimin dhe zbatimin e Projektit "Kulla e Ramë Bllacës", ku mes tjerash parashihej që Komuna e Suharekës të bashkëfinancoj me 15,000 euro ndërsa Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit me 20,000 euro.