Kuna kroate
| Kuna kroate | |
|---|---|
| Demografia |
Kuna është valuta monetare e Kroacisë që nga viti 1994 (ISO 4217 kodi: HRK). Ajo është ndarë në 100 lipa. Kuna lëshohet nga Banka Kombëtare Kroate dhe monedhat riformohen nga Instituti Monetar Kroat.
Fjala "kuna" do të thotë "shqarth", në kroatisht, pasi ajo është e bazuar në përdorimin e gëzofit të shqarthit si njësi të vlerës në tregtinë mesjetare. Fjala lipa do të thotë "pemë linden (lime)".
Historia dhe etimologjia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gjatë kohës Romake, në krahinat e sipërme dhe të poshtme të Pannonisë (sot Hungaria dhe Sllavonia), taksat janë mbledhur në gëzofë/lëkura shqarthi, atëherë me shumë vlerë. Prandaj, fjala kroate "marturina" ose tatimi, rrjedh nga fjala latine "martus" (kroatisht: "kuna"). Kuna ishte një njësi në disa shteteve Sllave, më së shumti në Kievan Rus dhe të pasardhësve të saj deri në fillim të shekullit 15-të. Ajo ishte e barabartë me 1⁄25 (më vonë 1⁄50) gryvna të argjendit.
Ajo nuk ka lidhje me valutat e ndryshme Sllave të quajtura "koruna" (e përkthyer si kruna në gjuhën kroate) që do të thotë "kurorë".
Valuta moderne
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kuna Moderne është futur më 30 maj 1994, duke filluar një periudhë kalimtare nga dinari kroat, dhe mbaroi më 31 dhjetor, 1994.[2] Kursi i këmbimit në mes dinarit dhe kuna-s ishte 1 kuna = 1000 dinarë. Që atëherë, Kroacia ka qenë në një sistem de facto e bordit të valutës me një normë fikse të shkëmbimit.
Referimi kryesor i valutës për kuna-n ishte marka gjermane, dhe më vonë euro. Një kohë të gjatë politikat e Bankës Kombëtare Kroate ka qenë për të mbajtur luhatjet e kursit të këmbimit të kuna-s me euron në një gamë relativisht të qëndrueshme. Vendi u bë pjesë e Bashkimit Evropian më 1 korrik 2013 dhe planifikon për t'u bashkuar me Sistemit Monetar Evropian.[3][4] Kuna pritet të zëvendësohet nga euro brenda dy ose tre viteve pas bashkimit me Bashkimit Evropian.[4]
Monedhat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në vitin 1994,[2] monedhat u paraqitën në prerje e 1, 2, 5, 10, 20 dhe 50 lipa, 1, 2, 5 dhe 25 kuna. Monedhat janë lëshuar në dy versione: njëri me emrin e bimëve ose kafshëve në gjuhën kroate (të lëshuara në vitet tek), dhe versioni tjetër me emrin Latin (të lëshuar në vitet çift). Në përgjithësi më shumë monedha kanë qenë të riformuar me emrat kroat se me emrat në gjuhën latine.[5]
Kursi i këmbimit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b Croatian Bureau of Statistics (15 janar 2016). "Consumer price indices, December 2015". Press release. Archived from the original on 5 mars 2016. https://web.archive.org/web/20160305161119/http://www.dzs.hr/Hrv_Eng/publication/2015/13-01-01_12_2015.htm. Retrieved 2016-02-28.
- ^ a b Croatian Government and Croatian National Bank decisions published in Narodne novine 37/94 [1][2][3][4]
- ^ "Monetary policy and ERM II participation on the path to the euro". Speech by Lucas Papademos, Vice President of the ECB at the tenth Dubrovnik economic conference, in Dubrovnik. European Central Bank. 2004-06-25.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "Vujčić: uvođenje eura dvije, tri godine nakon ulaska u EU". Poslovni dnevnik (në kroatisht). HINA. 1 korrik 2006. Arkivuar nga origjinali më 7 janar 2020. Marrë më 2011-01-01.
statements made by Boris Vujčić, deputy governor of the Croatian National Bank, at the Dubrovnik economic conference, June 2006
- ^ "Kuna lipa - Croatian portal for numismatics" (në kroatisht). Marrë më 2013-02-24.