Ligjet e Kirhofit
Ligjet e Kirkofit kanë të bëjnë me rrymën elektrike dhe ndryshimin e potencialit elektrik, i njohur si tensioni.
Ligjet e Kirhofit, së bashku me ligjin e Omit, janë ligjet themelore të cilat përdoren në teorinë e qarqeve elektrike dhe në elektronikë. Së pari, u përshkruan në vitin 1845 nga fizikanti gjerman Gustav Kirchhoff. Lidhur me fushën e inxhinierisë elektrike, të njohura janë dy ligjet e Kirhofit, të përshkruara në vazhdim.
Ligji i parë i Kirhofit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Vendi ku lidhen disa përçues ndërmjet veti, quhet nyjë. Një nyjë e tillë ku takohen disa përçues, është paraqitur në figurë.
Në çdo nyjë të qarkut, shuma e rrymave që hyjnë në atë nyje është e barabartë me shumën e rrymave që dalin nga ajo.
Matematikisht shprehet në këtë formë:
-i1+i2+i3-i4
Kahu i rrymave në përçues është arbitrar, që do të thotë se orientimi i përçuesve mund të bëhet arbitrarisht, pra, ndonjëri nga ta mund të jetë i orientuar kah nyja si në figurë, me ç'rast shprehja merr trajtën
I1 - I2 - I3 + I4 = 0
Pra rrymat që hyjnë në nyjë në këtë rast kanë parashenjë negative, ndërsa ato që dalin nga nyja, kanë parashenjë pozitive. Kjo shprehje paraqet ligjin e parë të Kirhofit, i cili vlen për këtë rast por vlen edhe për rastin e përgjithshëm kur n përçues takohen në një nyjë. Në atë rast, ky ligj shndërrohet në:
Në literatura të ndryshme, këtë ligj e gjejmë të emërtuar edhe si "ligji i Kirhofit për rryma".
Vlen gjithashtu edhe për rryma alternative, mirëpo ato paraqiten në trajtën e numrave kompleks dhe me këtë rast shprehja merr formën:
Ligji i dytë i Kirhofit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Principi i ruajtjes së energjisë thotë se shuma e tensionit brenda një konture të mbyllur është e barabartë me zero.Në rastin kur kemi rënie tensioni në rezistorë , atëherë shuma e forcave elektrolëvizore është e barabartë me shumën e rënieve të tensioneve në rezistorë brenda një konture të mbyllur.
Pra, ligji i dytë i Kirhofit thotë se : Shuma algjebrike e produkteve të rezistencave të përçuesve dhe rrymave që kalojnë nëpër ta, në një rrugë të mbyllur, është i barabartë me forcën elektrolëvizore që buron në atë qark, siç mund të shihet në figurë.
Ky ligj matematikisht ka formën :
Për të ditur parashenjën e forcave elektrolëvizore dhe atyre elektrorezistore, më parë aprovohet kahu i qarkullimit nëpër qark në mënyrë arbitrare.
Në literatura të ndryshme, këtë ligj e gjejmë të emërtuar edhe si "ligji i Kirhofit për tensione" ose "LIIK".
Ngjashëm si ligji i parë i Kirhofit, edhe ligji i dytë vlen edhe për rryma alternative dhe tensione alternative, mirëpo ato paraqiten në trajtën e numrave kompleks dhe me këtë rast shprehja merr formën:
Shiko gjithashtu
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]1.Rezonanca në qarqet elektrike
3.Tensioni alternativ në skajet e rezistorit
5.Qarqet me ndërlidhje induktive
Burimet e të dhënave
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ [Nexhat Orana:"Bazat e elektroteknikës II", Prishtinë, 1992]
- ^ "Fiek, Literatura, Viti i I-rë, Qarqet elektrike". Arkivuar nga origjinali më 19 prill 2015. Marrë më 9 qershor 2014.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ [Circuit Analysis: Theory and Practice nga Allan H. Robbins, Wilhelm C Miller]