Lufta e Tretë Botërore
Lufta e Tretë Botërore ose Lufta Botërore III janë emrat që i janë dhënë një konflikti hipotetik global pas Luftës së Parë Botërore dhe Luftës së Dytë Botërore. Termi ka qenë në përdorim qysh në vitin 1941.[1] Disa e zbatojnë atë lirshëm për konflikte të kufizuara ose më të vogla si Lufta e Ftohtë ose Lufta kundër terrorit. Në të kundërt, të tjerë supozojnë se një konflikt i tillë do të tejkalonte luftërat e mëparshme botërore si në shtrirje ashtu edhe në ndikimin shkatërrues.
Për shkak të zhvillimit të armëve bërthamore në Projektin Manhattan, të cilat u përdorën në bombardimet atomike të Hiroshimës dhe Nagasakit afër fundit të Luftës së Dytë Botërore, dhe blerjes dhe vendosjes së tyre të mëvonshme nga shumë vende më pas, rreziku i mundshëm i një apokalipsi bërthamor shkakton Shkatërrimi masiv i pashmangshëm i gjerë i qytetërimeve dhe jetës së Tokës është një temë e zakonshme në spekulimet për një luftë të tretë botërore. Një shqetësim tjetër kryesor është se lufta biologjike mund të shkaktojë viktima masive. Mund të ndodhë qëllimisht ose pa dashje, nga një lëshim aksidental i një agjenti biologjik, mutacioni i papritur i një agjenti ose përshtatja e tij me specie të tjera pas përdorimit. Ngjarjet apokaliptike në shkallë të gjerë si këto, të shkaktuara nga teknologjia e avancuar e përdorur për shkatërrim, mund ta bëjnë pjesën më të madhe të sipërfaqes së Tokës të pabanueshme.
Para fillimit të Luftës së Dytë Botërore në 1939, Lufta e Parë Botërore (1914–1918) besohej se ishte "lufta për t'i dhënë fund të gjitha luftërave". Besohej gjerësisht se kurrë më nuk mund të kishte një konflikt global të përmasave të tilla. Gjatë periudhës së ndërmjetme, Lufta e Parë Botërore zakonisht quhej thjesht "Lufta e Madhe". Shpërthimi i Luftës së Dytë Botërore hodhi poshtë shpresën se njerëzimi mund të kishte "tejkaluar" nevojën për luftëra të përhapura globale.[2]
Me ardhjen e Luftës së Ftohtë në 1947 dhe përhapjen e armëve dhe teknologjisë bërthamore në Bashkimin Sovjetik, mundësia e një konflikti të tretë global u rrit. Gjatë Luftës së Ftohtë, mundësia e një lufte të tretë botërore ishte parashikuar dhe planifikuar nga personeli ushtarak dhe civil në vende të ndryshme. Skenarët varionin nga lufta konvencionale deri te lufta bërthamore e kufizuar ose totale. Në kulmin e Luftës së Ftohtë, u zhvillua doktrina e shkatërrimit të siguruar reciprokisht (MAD), e cila përcaktoi se një konfrontim i plotë bërthamor do të shkatërronte të gjitha shtetet e përfshira në konflikt. Potenciali për shkatërrimin absolut të specieve njerëzore mund të ketë kontribuar që udhëheqësit amerikanë dhe sovjetikë të shmangin një skenar të tillë.
Konfliktet e ndryshme ushtarake globale që kanë ndodhur që nga fillimi i shekullit të 21-të, më së fundi lufta civile siriane që nga viti 2011 dhe pushtimi rus i Ukrainës që nga viti 2022, krahas tensioneve në rritje të kohëve të fundit midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, janë perceptuar si pika të mundshme ndezjeje. ose nxitës për një luftë të tretë botërore.[3][4]
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "National Affairs: World War III?". Time (në anglishte amerikane). 1941-11-03. ISSN 0040-781X. Marrë më 2024-03-20.
- ^ Safire, William. Safire's Political Dictionary (në anglisht).
- ^ "Ihor Zhovkva on Conflict Zone – DW – 10/05/2022". dw.com (në anglisht). Marrë më 2024-03-20.
- ^ "This Is What World War III Will Look Like". TIME (në anglisht). 2015-06-30. Marrë më 2024-03-20.