Margarita Salas
Margarita Salas | |
|---|---|
 | |
| U lind në | 30 nëntor 1938 |
| Kombësia | Spanjolle |
| Arsimi | Universiteti Complutense i Madridit |
| Çmimet | Çmimi Meksikan për Shkencë dhe Teknologji (1998) |
Margarita Salas Falgueras, Marquesa de Canero (e lindur më 30 nëntor 1938), e njohur zakonisht si Margarita Salas, është një shkencëtare e njohur spanjolle në fushën e Biokimisë dhe gjenetikës molekulare.
Jeta
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Salas u lind në Canero (Asturias), Spanjë. Ajo ka diplomuar në kimi në Universitetin Complutense të Madridit dhe mori doktoraturën në vitin 1961, me sa mbikëqyrës Alberto Sols (CSIC). Në vitin 1967, ajo udhëtoi për në Shtetet e Bashkuara për të punuar me Severo Ochoa. Salas, me burrin e saj, Eladio Viñuela, kanë qenë përgjegjës për promovimin e hulumtimeve spanjolle në fushën e biokimisë dhe biologjisë molekulare. Ajo ka mbikëqyrur më shumë se 40 studentë të doktoraturës, dhe ka botuar mbi 200 artikuj shkencore. Ajo punon si profesoreshë në CSIC në fushën e Bioteknologjisë.[1]
Salas fitoi "Çmimin për Gratë në Shkencë L'Oréal-UNESCO" në vitin 2000.[2]
Salas është anëtare e Akademia Mbretërore Spanjolle të Shkencave, Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Arteve, Akademisë Amerikane të Arteve dhe Shkencave, Akademisë Amerikane të Mikrobiologjisë, Akademisë Kombëtare të Shkencave të Shtetet e Bashkuara, dhe Fondacionit Severo Ochoa.[3]
Salas u zgjodh në Fronin i të Akademisë Mbretërore Spanjolle (Real Academia Española) më 20 dhjetor të vitit 2001, ajo mori vendin e saj më 4 qershor të vitit 2003.[4]
Salas u ngrit në fisnikërinë spanjolle nga Mbreti Juan Carlos I me titullin trashëgimtar të Marquesa de Canero (Markeze e Kaneros).[5]
Karriera shkencore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Puna e hershme
Pasi u diplomua në Kimi, Margarita Salas u bashkua me laboratorin e Alberto Sols, pionier i biokimisë në Spanjë. Nën drejtimin e Sols, ajo bëri tezën e doktoraturës në specifikat anomerike të izomerazës së glukozës-6-fosfateve dhe sapo përfundoi, ajo shkoi në Shtetet e Bashkuara për katër vjet (1963-1967) për të punuar si studiuese në Universitetin e Nju Jorkut me Severo Ochoa.
Virusi bakterial Φ29 polimeraza e ADN-së
Midis kontributeve të saj të mëdha shkencore, qëndron përcaktimi i drejtimit të leximit të informacionit gjenetik gjatë kohës së saj në laboratorin e Severo Ochoa dhe zbulimin dhe karakterizimin e polimerazës së ADN-së Φ29 phage , e cila ka aplikime të shumëfishta bioteknologjike për shkak të aftësisë së lartë të përforcimit të ADN-së.[6] Kohët e fundit (2012) është profesor Ad Honorem në Qendrën për Biologji Molekulare Severo Ochoa, Qendra Kërkimore e CSIC dhe Universiteti Autonom i Madridit, ku punon ende në virusin bakterial Φ29, i dobishëm në hulumtimet bioteknologjike e cila infekton një Bacillus subtilis bakterial jo-patogjen.
Aktivitetit shkencor
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Margarita Salas ka në rezymenë e saj më shumë se 350 publikime dhe libra në revista ndërkombëtare dhe rreth 10 publikime në ato kombëtare. Ajo gjithashtu ka 8 patenta, dhe ka dhënë mbi 400 ligjërata.[7]
Çmime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- 1997: Medaljen e Principatës së Asturias.
- 1999: Çmimi Kombëtar i Kërkimit Santiago Ramon y Cajal.
- 1999: Çmimi L'Oreal - UNESCO për "Gratë në Shkencë".
- 2000: Çmimet L'Oreal-UNESCO për Gratë në Shkencë
- 2001: E zgjedhur mes 100 grave të shekullit të njëzetë që hapën rrugën për barazi në shekullin XXI nga Këshilli i Grave të Komunitetit të Madridit.
- 2002: Çmimi Isabel Ferrer i Generalitat Valenciana.
- 2002: Medalja e Artë e Komunitetit të Madridit.
- 2003: Kryqi i Madh i Rendit Civil të Alfonso X.
- 2004: Çmimi Ndërkombëtar për Shkencën dhe Kërkimin Fondacioni CG.
- 2005: Medalja e Artë për Meritë në Punë.
- 2005: Medaljen e Nderit të Universitetit Complutense të Madridit.
- 2006: Çmimi i Ekselencës i dhënë nga FEDEPE (Federata Spanjolle e Drejtorëve të Grave, Ekzekutivë, Profesionistë dhe Sipërmarrës).
- Medaljen e artë të Kolegjit të Veterinarëve të Principatës së Asturias.
- 2009: Titulli i Ambasadorit të Nderit të Markës së Spanjës, kategori e Shkencës dhe Inovacionit.
- 2009: Çmimi Grua Lider 2009, dhënë nga Rafael del Pino, Aliter dhe Merck Foundation.
- 2009: Çmimi "Një jetë e tërë profesionale" e Fondacionit Mapfre.
- 2014: Çmimi i Ekselencës së Kimisë, dhënë nga Këshilli i Përgjithshëm i Shoqatave të Kimistëve të Spanjës.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Prof. Margarita Salas Falgueras". sibi.org. Arkivuar nga origjinali më 24 korrik 2011. Marrë më 7 qershor 2017.
{{cite web}}:|archivedate=dhe|archive-date=është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!);|archiveurl=dhe|archive-url=është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ DNA researcher Okazaki wins int'l award for female scientists., the Free Library, 5 April 2015
- ^ "Margarita_Salas" (PDF). Instituto de Educacíon Secundaria, Malaga (në spanjisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 26 korrik 2011. Marrë më 9 gusht 2010. (PDF). Vizituar në 9 gusht 2010.
- ^ "Margarita Salas Falgueras" (në spanjisht). Real Academia Española. Arkivuar nga origjinali më 27 prill 2015. Marrë më 14 prill 2016.. Real Academia Española. Arkivuar nga Origjinali në 27 prill 2015. Vizituar në 14 prill 2016.
- ^ "Otras disposiciones" (PDF). Boletín Oficial del Estado (në spanjisht). 12 korrik 2008. Marrë më 9 gusht 2010.(Spanish) (PDF) (12 korrik 2008). Vizituar në 9 gusht 2010.
- ^ Salas, Margarita (2012). "My life with bacteriophage Ø29". Journal of Biological Chemistry. Arkivuar nga origjinali më 26 shtator 2019. Marrë më 7 qershor 2017.
{{cite journal}}:|accessdate=dhe|access-date=është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!);|archivedate=dhe|archive-date=është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!);|archiveurl=dhe|archive-url=është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Curriculum Vitae de Margarita Salas" (PDF).
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)