Martin Luther King

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Dr. Martin Luther King, Jr.


Data e lindjes: 15 janar 1929
Vendi i lindjes: Atlanta, Georgia,
United States
Data e vdekjes: 4 prill 1968
Vendi i vdekjes: Memphis, Tennessee,
United States
Lëvizja: Lëvizja e të Drejtave Civile afrikano-amerikan (1955-1968)
Organizata kryesore: Southern Christian Leadership Conference (SCLC)
Çmime të shquar: Nobel Peace Prize (1964)
Presidential Medal of Freedom (1977, posthumous)
Congressional Gold Medal (2004, posthumous)
Monumentet kryesore: Martin Luther King, Jr. National Memorial(planifikohet)
Shkollimi: Morehouse College
Crozer Theological Seminary
Boston University
Religjion: Baptist
Ndikuar nga

Martin Luther King Jr. (lindur Michael King Jr.; 15 janar 1929 - 4 prill 1968) ishte një ministër dhe aktivist baptist amerikan i cili u bë zëdhënësi dhe udhëheqësi më i dukshëm në lëvizjen për të drejtat civile nga viti 1955 deri në vrasjen e tij në 1968. Një udhëheqës i kishës afrikano-amerikane dhe djali i aktivistit dhe ministrit të hershëm të të drejtave civile Martin Luther King Sr., Mbreti avancoi të drejtat civile për njerëzit me ngjyrë në Shtetet e Bashkuara përmes jodhunës dhe mosbindjes civile, i frymëzuar nga besimet e tij të krishtera dhe aktivizmi jo i dhunshëm i Mahatma Gandi. Roli i tij në udhëheqjen e kauzës së të drejtave civile në Jug ndryshonte në stil nga qëndrimet e mëparshme akomoduese të përfaqësuara nga Booker T. Washington dhe udhëheqësi i fraksionit zezak Perry Wilbon Howard II.

King mori pjesë dhe udhëhoqi marshime për të drejtën e votës, desegregimin, të drejtat e punës dhe të drejta të tjera civile. Ai mbikëqyri bojkotin e autobusëve të Montgomery në 1955 dhe më vonë u bë presidenti i parë i Konferencës së Udhëheqjes së Krishterë Jugore (SCLC). Si president i SCLC, ai udhëhoqi Lëvizjen e pasuksesshme Albany në Albany, Georgia, dhe ndihmoi në organizimin e disa prej protestave jo të dhunshme të vitit 1963 në Birmingham, Alabama. King ishte një nga udhëheqësit e marshimit të vitit 1963 në Uashington, ku mbajti fjalimin e tij "I Have a Dream" në shkallët e Memorialit të Lincoln. Lëvizja për të drejtat civile arriti përfitime thelbësore legjislative në Aktin e të Drejtave Civile të vitit 1964, Aktin e të Drejtave të Votimit të vitit 1965 dhe Aktin e Strehimit të Drejtë të vitit 1968.

SCLC vuri në praktikë taktikat e protestës jo të dhunshme me njëfarë suksesi duke zgjedhur në mënyrë strategjike metodat dhe vendet në të cilat u zhvilluan protestat. Pati disa përplasje dramatike me autoritetet segregacioniste, të cilët ndonjëherë bëheshin të dhunshëm. Disa herë King do të burgosej. Drejtori i Byrosë Federale të Hetimit (FBI) J. Edgar Hoover e konsideroi Kingun një radikal dhe e bëri atë objekt të COINTELPRO-së së FBI-së që nga viti 1963, përpara. Agjentët e FBI-së e hetuan atë për lidhje të mundshme komuniste, spiunuan jetën e tij personale dhe e regjistruan fshehurazi, dhe në vitin 1964, i dërguan Kingut një letër anonime kërcënuese, të cilën ai e interpretoi si një përpjekje për ta detyruar atë të kryente vetëvrasje.

Më 14 tetor 1964, King fitoi Çmimin Nobel për Paqen për luftimin e pabarazisë racore përmes rezistencës jo të dhunshme. Në vitin 1965, ai ndihmoi në organizimin e dy nga tre marshimet e Selmës në Montgomery. Në vitet e tij të fundit, ai zgjeroi fokusin e tij për të përfshirë kundërshtimin ndaj varfërisë, kapitalizmit dhe Luftës së Vietnamit. Në vitin 1968, King po planifikonte një pushtim kombëtar të Uashingtonit, DC, që do të quhej Fushata e Popullit të Varfër, kur u vra më 4 prill në Memphis, Tenesi. Vdekja e tij u pasua me zi kombëtare, si dhe zemërim që çoi në trazira në shumë qytete të SHBA. King u nderua pas vdekjes me Medaljen Presidenciale të Lirisë në 1977 dhe Medaljen e Artë të Kongresit në 2003. Dita e Martin Luther King Jr u ​​krijua si festë në qytete dhe shtete në të gjithë Shtetet e Bashkuara duke filluar nga viti 1971; festa u miratua në nivel federal nga legjislacioni i nënshkruar nga Presidenti Ronald Reagan në 1986. Qindra rrugë në SHBA janë riemërtuar për nder të tij dhe qarku më i populluar në shtetin e Uashingtonit u ridedikua për të. Memoriali i Martin Luther King Jr. në Qendrën Kombëtare në Uashington, D.C., u kushtua në vitin 2011.

Jeta në rini[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Martin Luther King, Jr., lindi më 15 janar 1929, në Atlanta, Georgia. Ai ishte biri i Martin Luther King, Sr. dhe Alberta Williams King[1]. Babai i King ka lindur në "Michael King" dhe Martin Luther King, Jr., u emërua fillimisht "Michael King, Jr.", derisa familja udhëtoi në Evropë në 1934 dhe vizitoi Gjermanin. Babai i tij i ndryshoj për dy emrat e tyre për nder të liderit gjerman protestant Martin Luther.[2] Ai kishte një motër më të vjetër, Willie Christine King, dhe një vëlla më të vogël, Alfred Daniel Williams King.[3]

King u martua me Coretta Scott, në 18 qershor, 1953, në lëndinë të shtëpisë e prindërve të saj në qytetin e vet të Heiberger, Alabama.[4] King dhe Scott kishin katër fëmij; Yolanda King, Martin Luther King III, Dexter Scott King, and Bernice King.[5]

King u bë pastor i Dexter Avenue Baptist ChurchMontgomery, Alabama kur ai ishte 25 vjeç në 1954.[6]

Edukimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

U diplomua doktor ne filozofi.

Bibliografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Stride toward freedom; the Montgomery story (1958)
  • The Measure of a Man (1959)
  • Strength to Love (1963)
  • Why We Can't Wait (1964)
  • Where do we go from here: Chaos or community? (1967)
  • The Trumpet of Conscience (1968)
  • A Testament of Hope : The Essential Writings and Speeches of Martin Luther King, Jr. (1986)
  • The Autobiography of Martin Luther King, Jr. (1998), ed. Clayborne Carson

Burimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Ogletree, Charles J. (2004). All Deliberate Speed: Reflections on the First Half Century of Brown v. Board of Education. W.W. Norton & Company. fq. 138. ISBN 0393058972. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Ling, Peter J. (2002). Martin Luther King, Jr. Routledge. fq. 11. ISBN 0415216648. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Martin Luther King, Jr.; Clayborne Carson; Peter Holloran; Ralph Luker; Penny A. Russell (1992). The papers of Martin Luther King, Jr. University of California Press. fq. 76. ISBN 0520079507. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "Coretta Scott King". Daily Telegraph. Marrë më 2008-09-08. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Warren, Mervyn A. (2001). King Came Preaching: The Pulpit Power of Dr. Martin Luther King, Jr. InterVarsity Press. fq. 35. ISBN 0830826580. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Fuller, Linda K. (2004). National Days/National Ways: Historical, Political, And Religious Celebrations around the World. Greenwood Publishing Group. fq. 314. ISBN 0275972704. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Video dhe audio materiale[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]