Miti i Skënderbeut
Miti i Skënderbeut është një nga mitet kryesore konstituive të nacionalizmit shqiptar.[1][2][3] Në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë gjatë luftës së shqiptarëve dhe Rilindjes Kombëtare Shqiptare, Skënderbeu u bë një simbol për shqiptarët dhe ai u shndërrua në një hero dhe mit kombëtar shqiptar.[4][5][6]
Pas vdekjes së Skënderbeut, arbëreshët (italo-shqiptarët) migruan nga Ballkani në Italinë e Jugut, ku kujtimi dhe bëmat e tij mbijetuan dhe u ruajtën mes tyre në repertorin e tyre muzikor.[7] Skënderbeu u shndërrua në një mit kombndërtues nga shkrimtarët nacionalistë shqiptarë dhe kështu bëmat e tij u shndërruan në një përzierje faktesh, gjysmë të vërtetash dhe folklori.[8] Miti i Skënderbeut është i vetmi mit i nacionalizmit shqiptar që bazohet te një person; të tjerat bazohen në ide, koncepte abstrakte dhe kolektivizëm.[9] Miti i Skënderbeut nuk ishte krijuar nga intelektualët shqiptarë, por tashmë ishte pjesë e folklorit dhe kujtesës kolektive arbëreshe.[10] Sipas Oliver Jens Schmitt, , “sot ekzistojnë dy Skënderbe të ndryshëm: Skënderbeu historik dhe një hero kombëtar mitik siç paraqitet në shkollat shqipe dhe intelektualët nacionalistë në Tiranë dhe Prishtinë.”[11]
Trashëgimia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Si hero kombëtar, politikanët shqiptarë në pushtet me kalimin e kohës kanë promovuar figurën e Skënderbeut dhe ai është nderuar dhe vlerësuar në historinë gojore.[4] Bërat e Skënderbeut festohen si lufta për liri nga kontrolli i huaj, arritje etnike dhe kombëtare shqiptare, urtësia e një sundimtari të kaluar shqiptar, një figurë që kapërcen ndarjet multietnike ballkanike dhe një kontribues rajonal në historinë evropiane.[4] Roli i Skënderbeut si një figurë e krishterë që luftoi kundër pushtimit osman (mysliman) të kontinentit është nënvizuar me kalimin e kohës.[4]
Për shkak të burimeve të pamjaftueshme parësore është e vështirë të përcaktohet statusi "heroi i kombit shqiptar" të Skënderbeut. Si komunistët, ashtu edhe krishterët shqiptarë e kanë ndërtuar Skënderbeun në një figurë kombëtare.[12] Shqiptarët bashkëkohorë myslimanë nuk theksojnë trashëgiminë fetare (të krishterë) të Skënderbeut duke e parë atë si mbrojtës të kombit dhe ai promovohet si një simbol shqiptar i Evropës dhe Perëndimit.[13]
Duke qenë se Skënderbeu zë vendin qendror në mitet kombëtare shqiptare, kjo e vështirëson analizën e tij kritike nga historianët.[14] Ata që kryenin një analizë kritike të Skënderbeut, siç bëri historiani Oliver Jens Schmitt, do të akuzoheshin shpejt për kryerjen e sakrilegjve dhe për fyerjen e nderit kombëtar shqiptar..[15][16]
Theksimi i luftës dhe konfliktit të Skënderbeut me osmanët si një simbol për të krijuar një shtet unitar shqiptar ka implikime të paqëndrueshme, sepse ai nuk kufizohet vetëm në Shqipëri siç ishte nën qeverisjen e Hoxhës, por përfshin zonën më të gjerë të banuar nga shqiptarët brenda Ballkanit.[17] Miti i Skënderbeut përfaqëson përbërësin kryesor të debatit për aspiratat e ardhshme të kombit shqiptar.[18]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ King, Russell; Nicola Mai (2008), "Social Exclusion and Integration", Out of Albania: From Crisis Migration to Social Inclusion in Italy (në anglisht), Berghahn Books, fq. 212, ISBN 978-1-84545-544-6,
...three main constitutive myths at work within Albanian nationalism ...Secondly, the myth of Skanderbeg, ...
- ^ Steinke, Klaus. "Recension of the living Skanderbeg: the Albanian hero between myth and history / Monica Genesin ... (eds.) Hamburg : Kovač, 2010 Schriftenreihe Orbis; Bd. 16" (në gjermanisht). Quelle Informationsmittel (IFB) : digitales Rezensionsorgan für Bibliothek und Wissenschaft. Marrë më 24 mars 2011.
Im nationalen Mythus der Albaner nimmt er den zentralen Platz ein,...
- ^ Nixon, N. (2010), Always already European: The figure of Skënderbeg in contemporary Albanian nationalism, National Identities (në anglisht), vëll. 12 mars 2010, Routledge, fq. 1–20, doi:10.1080/14608940903542540, S2CID 144772370,
(From abstract) … Through the figure of Skënderbeg, Albanian nationalism produces an image of the nation as a seamless continuity of 'Europeanness' from the fifteenth century to the present. … It constitutes, it is argued in this article, a misdirected appeal to Europe - driven by a desire for future European Union membership - to recognise Albania as always already European. …
- ^ a b c d Gabim referencash: Etiketë
<ref>e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturaRagaru532 - ^ Gabim referencash: Etiketë
<ref>e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturaBartlWiedergeburt - ^ Gabim referencash: Etiketë
<ref>e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturaKraftNationalbewegung - ^ Gabim referencash: Etiketë
<ref>e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturaSkendi8384 - ^ Schwandner-Sievers, Stephanie; Bernd Jürgen Fischer; Roderick Bailey; Isa Blumi; Nathalie Clayer; Ger Dujizings; Denisa Costovicova; Annie Lafontaine; Fatos Lubonja; Nicola Mai; Noel Malcolm; Piro Misha; Mariella Pandolfi; Gilles de Rapper; Fabian Schmidt; George Shopflin; Elias G. Skoulidas; Alex Standish; Galia Vatchinova (2002), Albanian identities: myth and history (në anglisht), USA: Indiana University Press, fq. 43, ISBN 0-253-34189-2, marrë më 24 mars 2011,
The nationalist writers... transform history into myth ... As with most myths his figure and deeds became a mixture of historical facts, truths, half-truths, inventions and folklore.
- ^ Free, Jan, "Skanderbeg als historisher Mythos" (PDF), Von den Schwierigkeiten historischer Bezugnahme: Der albanische Nationalheld Skanderbeg (në gjermanisht), Düsseldorf: Mythos-Magazin, fq. 14, marrë më 25 mars 2011,
Betrachtet man die Gesamtheit der albanischen Nationalmythen, so ist offensichtlich, dass es fur Albaner mehr als nur den Skanderbeg-Mythos gibt und dass nicht nur auf diesem Mythos die albanische Identitat beruht. Es gibt noch weitere wichtige Mythenfiguren, doch diese beziehen sich auf Vorstellungen, abstrakte Konzepte und Kollektive, aber nicht auf Personen.
- ^ Gabim referencash: Etiketë
<ref>e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturaDemiraj2007 - ^ Jens Schmitt, Oliver. "Skanderbeg Ein Winterkönig an der Zeitenwende" (në gjermanisht). Marrë më 7 prill 2011.
Heute gibt es zwei Skanderbegs - den historischen und den zum Nationalhelden erhobenen Mythos, wie er in albanischen Schulen und von nationalistischen Intellektuellen in Tirana oder Prishtina dargestellt wird. Beide haben weniger miteinander zu tun als entfernte Verwandte.
- ^ King & Mai 2008, f. 62: "Skanderbeg's true status as a 'hero of the Albanian nation' is hard to pin down, due to the lack of primary sources. He has been constructed as a national figure by both non-communist Christian Albanians and by the atheist communists alike."
- ^ Endresen 2015, pp. 57–58, 69.
- ^ Steinke, Klaus. "Recension of the living Skanderbeg: the Albanian hero between myth and history / Monica Genesin ... (eds.) Hamburg : Kovač, 2010 Schriftenreihe Orbis; Bd. 16" (në gjermanisht). Quelle Informationsmittel (IFB) : digitales Rezensionsorgan für Bibliothek und Wissenschaft. Marrë më 24 mars 2011.
Im nationalen Mythus der Albaner nimmt er den zentralen Platz ein, was die kritische Auseinandersetzung der Historiker mit ihm erschwert.
- ^ Steinke, Klaus. "Recension of the living Skanderbeg: the Albanian hero between myth and history / Monica Genesin ... (eds.) Hamburg : Kovač, 2010 Schriftenreihe Orbis; Bd. 16" (në gjermanisht). Quelle Informationsmittel (IFB) : digitales Rezensionsorgan für Bibliothek und Wissenschaft. Marrë më 24 mars 2011.
Wer es dennoch versucht, wird, wie der Wiener Osthistoriker Oliver Jens Schmitt erfahren mußte, schnell in der albanischen Öffentlichkeit zum Buhmann, der ein Sakrileg begeht und die nationale Ehre beschmutzt.
- ^ Kraft, Ekkehard (18 mars 2009), "Wer war Skanderbeg?", Neue Zürcher Zeitung (në gjermanisht), Zurich,
Ein vermeintliches Sakrileg am mythischen Nationalhelden versetzt Albanien in helle Aufregung [An alleged sacrilege on mythical national hero put Albania into a frenzy]
- ^ Maner, Hans–Christian. "The "Repelling of the great Turk" in Southeast European Historiography" (në anglisht). University of Mainz. Marrë më 31 mars 2011.
What is explosive is the emphasis on Skanderbeg's struggle against the Turks as the symbol for the creation of the unitary state which, differently to under Hoxha, no longer just referred to the territory of the Republic of Albania, but to the whole of the Albanian area of settlement in the Balkans
- ^ Gorani, Dukagjin (prill 2012), Orientalist Ethnonationalism: From Irredentism to Independentism. Discourse analysis of the Albanian ethnonationalist narrative about the National Rebirth (1870-1930) and Kosovo Independence (1980-2000) (PDF) (në anglisht), Cardiff, United Kingdom: Cardiff University, fq. 199, OCLC 795108866,
The myth of Scanderbeg represents the centerfold ingredient of the discourse about the nation, its history, culture and, specifically, its future political aspirations.
Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Babinger, Franz (1978). Mehmed the Conqueror and His Time. Bollingen Series 96 (në anglisht). Translated from the German by Ralph Manheim. Edited, with a preface, by William C. Hickman. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
- Centlivres, Pierre; Daniel Fabre; Françoise Zonabend (1998), "L'Albanais George Castrioti Skanderbeg: heros mythique ou civil", La fabrique des héros (në frëngjisht), France: Ministere de la Culture et de la Communication, fq. 181–188, ISBN 2-7351-0819-8
- di Miceli, Francesca; Zef Chiaramonte; Franca Cuccia; Giuseppe Barbaccia; Ernesto Schiro, Miti e Cultura Arbereshe (PDF) (në italisht), Italy: Centro Internazionale Studi sul Mito Delegazione Siciliana, marrë më 24 mars 2011
- Free, Jan, "Skanderbeg als historisher Mythos" (PDF), Von den Schwierigkeiten historischer Bezugnahme: Der albanische Nationalheld Skanderbeg (në gjermanisht), Düsseldorf: Mythos-Magazin, marrë më 25 mars 2011
- Cocco, Emilio (2002), "Mit o Skenderbegu: Onostranska enotnost in izgnanstvo", Mitologije Arberešev [Miti arbëreshe], Časopis za kritiko znanosti (në sllovenisht), vëll. 209/210, fq. 145–159, OCLC 446379330, arkivuar nga origjinali më 1 prill 2012, marrë më 13 tetor 2011
- Misha, Gjergj; Pierre Centlivres; Daniel Fabre; Françoise Zonabend (1998), "L'Albanais George Castrioti Skanderbeg : héros mythique ou civil", La fabrique des héros (në frëngjisht), vëll. 181, Paris: Éd. de la Maison des sciences de l'homme, fq. 181–188, ISBN 9782735108190, OCLC 716151465
- Schwandner-Sievers, Stephanie; Bernd Jürgen Fischer; Roderick Bailey; Isa Blumi; Nathalie Clayer; Ger Dujizings; Denisa Costovicova; Annie Lafontaine; Fatos Lubonja; Nicola Mai; Noel Malcolm; Piro Misha; Mariella Pandolfi; Gilles de Rapper; Fabian Schmidt; George Shopflin; Elias G. Skoulidas; Alex Standish; Galia Vatchinova (2002), Albanian identities: myth and history (në anglisht), USA: Indiana University Press, ISBN 0-253-34189-2
- Kabashi, Artemida (gusht 2005), The memory of George Castriota Scanderbeg among the Arberesh of Italy: A study on the role of diaspora in the creation of Albanian national identity (në anglisht), Texas, USA, marrë më 22 tetor 2022
{{citation}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja) - Ypi, Lea L. (nëntor 2007), "The Albanian Renaissance in Political Thought: Between the Enlightenment and Romanticism" (PDF), East European Politics & Societies, 21 (4): 661–680, doi:10.1177/0888325407307259, S2CID 144718966, arkivuar nga origjinali (PDF) më 10 prill 2009, marrë më 24 mars 2011
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Altimari, Francesco (2007), "Der Skanderbegmythos in der italoalbanischen Literatur der Rilindja-Bewegung [Myth of Skanderbeg in literature of the Renaissance Arbëresh]", përmbledhur nga Bardhyl Demiraj (red.), Nach 450 Jahren : Buzukus "Missale" und seine Rezeption in unserer Zeit, fq. 308, 309, ISBN 978-3-447-05468-3, OCLC 150414642, marrë më 17 tetor 2011
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Cela, Alisa (2008), Die politische Instrumentalisierung des Skanderbegmythos (The political instrumentalization of Myth of Skanderbeg) (në gjermanisht), Wien: Universität Wien, Fakultät für Sozialwissenschaften, marrë më 31 mars 2011
- King, Russell; Mai, Nicola (2008), Out of Albania: From Crisis Migration to Social Inclusion in Italy, Berghahn Books, ISBN 978-1-84545-544-6
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Endresen, Cecilie (2010), Oliver Jens Schmitt (red.), Religion und Kultur im albanischsprachigen Südosteuropa, vëll. 4, Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien, ISBN 978-3-631-60295-9, OCLC 713373642
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja) - Genesin, Monica; Joachim Matzinger; Giancarlo Vallone (mars 2010), The Living Skanderbeg: The Albanian Hero between Myth and History (bot. 1), Hamburg: Kovac, J., ISBN 978-3-8300-4416-1
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Nixon, Nicola (mars 2010), Always already European: The figure of Skënderbeg in contemporary Albanian nationalism, National Identities, vëll. 12, March 2010, Routledge, fq. 1–20, doi:10.1080/14608940903542540, S2CID 144772370
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Nitsiakos, Vassilis (2010), On the Border - Transborder Mobility, Ethnic Groups and Boundaries along the Albanian-Greek Frontier, Berlin: Lit Verlag, ISBN 978-3-643-10793-0, OCLC 700517914
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Hetzer, Armin (2011), "Die Funktion des Skanderbeg-Mythos für die nationale Identität der Albaner. [The function of Scanderbeg myth for the national identity of the Albanians]", përmbledhur nga Lauer Reinhard (red.), Erinnerungskultur in Südosteuropa : Bericht über die Konferenzen der Kommission für interdisziplinäre Südosteuropa (në gjermanisht), Berlin; Boston: de Gruyter, fq. 105–118, doi:10.1515/9783110253054.105, ISBN 978-3-11-025305-4
- Gorani, Dukagjin (prill 2012), Orientalist Ethnonationalism: From Irredentism to Independentism. Discourse analysis of the Albanian ethnonationalist narrative about the National Rebirth (1870-1930) and Kosovo Independence (1980-2000) (PDF), Cardiff, United Kingdom: Cardiff University, fq. 187–198, OCLC 795108866
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Ragaru, Nadege (2008). "The Political Uses and Social Lives of "National Heroes": Controversies over Skanderbeg's Statue in Skopje". Südosteuropa. 56 (4): 522–555.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)