Jump to content

Moisi Golemi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Moisi Arianiti
Princi i Dibrës
BashkëshorteZanfina Muzaka
FëmijëÇezar Arianiti
Dhespina Arianiti
Emri i plotë
Moisi Golem Arianiti Komneni
DinastiaArianitët
I atiMuzakë Arianiti
E ëmaVojsava Arianiti
Vdiq1465
Kostandinopojë, Perandoria Osmane

Moisi Arianiti, ndryshe njohur edhe si Moisi Golemi dhe Moisi i Dibrës, ishte një fisnik arbër dhe komandant i Lidhjes së Lezhës. Gjatë viteve 1443-44 shtiu në dorë zotërimet osmane në viset e Dibrës. Për një periudhë të shkurtër, iu bashkua osmanëve pas humbjes së Beratit, por së shpejti dezertoi dhe iu bashkua sërishmi Lidhjes. Ai vdiq në vitin 1465, në një ekzekutim publik në Kostandinopojë pasi u zë nga ushtria osmane.

Lindur në rajonin e Dibrës së sotme, ishte djali i vetëm i Muzakë Arianitit, të birit të Arianit Komnenit dhe vëllait të Gjergj Arianitit.[1]

Kur Skënderbeu erdhi në Arbëri, Moisiu shpejt u bë aleat me të dhe u bë komandant i rojeve kufitare. Në këtë funksion ai mbikëqyri pushtimin e kështjellës rëndësishme të Svetigradit në ditët e sotme Maqedonia.

Ai ishte një komandant i pashëm i kalorësisë, dhe ngarkohej në pikën më të vështirë, shpesh ndryshonte kahun e betejave në të mirë të shqiptarëve.

Pas shpartallimit në Rrethimit të Beratit, dhe rritja ziliqare ndaj famës së Skënderbeut ishte akumuluar gjatë viteve, ai tradhtoi komandanti i tij të përgjithshëm dhe shkoi me osmanëve.

Një vit më vonë ai u kthye në krye të një ushtrie pesëmbëdhjetë mijë burra të fortë, por u mund menjëherë nga Skënderbeu. Ai u tërhoq në fillim në Maqedoni dhe më pas në Stamboll, ku ai është lënë i injoruar nga autoritetet osmane. Shumë shpejt pas kësaj, ai u kthye te Skënderbeu, i cili e fali dhe e rivendosi atë.

Moisi ja përkushtoi pjesën tjetër të jetës së tij luftërave shqiptare, por në 1464 ai ra rob i Ballaban Pasha, një shqiptar në rolin e gjeneralit osman në betejën e Vaikal. Dërgohet me ngut në Stamboll së bashku me princat e tjerë shqiptarë dhe komandantët, ai është lënë zhveshur publikisht në Konstandinopojë në atë që u bë i njohur si Masakra e Konstandinopojës.

Kujtimi i tij ishte kapur në letërsi si Kënga e Moisi Golemit në mesin e komunitetit shqiptaro-italiane në Italinë e Jugut i njohur si Arbëreshë.

  1. ^ Shuteriqi 2012, pp. 58-60
  • Shuteriqi, Dhimitër (2012). Zana Prela (red.). Aranitët: Historia-Gjenealogjia-Zotërimet. Toena. ISBN 978-99943-1-729-5.