Montafon

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Dele prej guri Montafon në Bartholomaberg në luginën Montafon (2008)

Montafon (dialektore: "Muntafu ") është një luginë prej 39 kilometrash e cila ndodhet në shtetin federal më perëndimor austriak të Vorarlbergut. [1]

Montafoni përshkohet nga lumi Ill (Vorarlberg) dhe shtrihet nga qyteti i Bludenzit dhe Alpet Vervall në veri, deri në malet Silvreta dhe Ratikon në jug. Maja më e lartë është Piz Buin rreth 3,312 metra brenda vargmalit Silvreta dhe maja më e lartë në Vorarlberg. Rajoni i Montafonit ka një popullsi prej 16,421 (2021). [2]

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Harta me komunat në Vorarlberg që i përkasin Montafonit

Montafoni është një bashki e përbërë prej 10 komunitetesh ("Stand Montafon"), [3] që i përkasin distriktit Bludenz. Qyteti kryesor është Schruns. Turizmi rajonal mbështet nga Shoqata Turistike e Montafonit, e drejtuar nga bashkitë, Vorarlberger Illwerke dhe teleferikët malorë rajonalë. [4]

Bashkitë:

  • Bartholomäberg (1100 m )
  • Gaschurn (1000 m)
  • Lorüns (583 m)
  • Shën Anton im Montafon (650 m )
  • Sankt Gallenkirch (900 m)
  • Schruns (700 m )
  • Silbertal (890 m )
  • Stallehr (600 m)
  • Tschagguns (700 m )
  • Vandans (660 m )

Rruga nga Bludenzi drejt luginë: Rruga shtetërore B188 kalon pranë një fabrike të vjetër çimentoje dhe përmes qytetit të Loruns. Pastaj kalohet me makinë në pyllin Alma dhe vijohet në Tränabächle (Përroi i Lotëve). Lugina shpalos shkëlqimin e saj të plotë duke filluar në Shën Anton (në dialektin lokal: "Santatöni") në të majtë, me Vens dhe Vandans në të djathtë. St. Anton nuk duhet të ngatërrohet me vendpushimin më të njohur të skive St. Anton am Arlberg.

Përmes Rodundit, shfaqet uzina kryesore elektrohidrike e Vorarlberger Illwerke. Kalohet përmes Gantschier dhe Kaltenbrunnen në Schruns dhe Tschagguns (dialektore: "Schru und Tschaggu"). Mbi Shruns është qyteti malor i Bartholomabergut, me zonat e tij periferike Jetzmunt dhe Lutt me pamje nga Shën Anton, dhe zonat e tij juglindore Kristberg dhe Innerberg me pamje nga Lugina Silbertal . Kjo luginë shtrihet në juglindje nga Schruns drejt vargut malor Arlberg, duke kaluar postin e Fellamendlit. Fshati i Latschau, me hidrocentralin e tij dhe bazën kryesore të vendpushimit të skive Golm, që shtrihet mbi Tschagguns dhe përballë Bartholomäberg.

Midis Shrunsit dhe Tschaggunsit gjendent mesi i Montafonit; kjo ndan luginën e jashtme ("Außerfratte") nga lugina e brendshme ("Innerfratte"). Duke vazhduar deri në St. Gallenkirch, rruga degëzohet në Galgenul drejt Gargellen, një tjetër luginë e degëzuar e thyer që përfundon në vendpushimin e skive të Gargellen . Duke vazhduar deri në luginën kryesore të Montafonit, rruga kalon përmes Gortipohl dhe më tej në Gaschurn (në dialektin lokal: "Gaschorra"), pastaj në Partenen. Këtu rruga gjarpëron deri në qafën malore Silvreta.

Panorama nga Grapeskopfi (2,205 m) pranë Gortipohl, Montafon

Ekonomia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekonomia në Montafon përbëhet një përzierje e aktiviteteve tradicionale rurale si pylltaria, prodhimi i energjisë hidroelektrike, produktet bujqësore, si dhe shërbimet dhe produktet e lidhura me turizmin.

Parada festive “Almabtrieb” në shtator

Turizmi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sportet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Zona e skive Silvretta-Montafon

Ngjarjet vjetore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Montafoner Resonanzen është një festival muzikor i përbërë nga një sërë ngjarjesh në rajonin e Montafon. Ajo mbahet çdo vit në fundjavë në gusht dhe shtator. Çdo fundjavë i kushtohet një zhanri tjetër (klasike, xhaz, muzikë popullore austriake, organo, cross-over). Vendndodhjet ndryshojnë çdo vit. Mysafirët mund të kombinojnë shëtitjet dhe ngrënien jashtë me koncertet, duke pasur parasysh se shfaqjet muzikore mbahen në vende të jashtëzakonshme si Tübinger Hütte në 2191 m ( Gaschurn ) ose Panoramagasthof Kristberg. [5] [6]

Arkitektura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Montafonerhausi është një lloj shtëpie në luginën Montafon nga shekulli i 15-të deri në shekullin e 20-të. Është një tipar tipik i peizazhit kulturor të Montafonit dhe është karakteristikë e luginës. [7] Shtëpia klasike Montafoner përzien elemente guri dhe druri. [8]

Kuzhina[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Djathi Sura Kees

Djathi Montafoner Sauerkäse ose Montafon (dialekt: Sura Kees ose Sura Käs, duke iu referuar një lloji kosi/djathë qumështi të gjizë) është një djathë kosi i bërë në Montafon që nga shekulli i 12-të. Montafon ka një nga traditat më të vjetra të prodhimit të djathit në rajonin alpin, dhe ky është ende një produkt i rëndësishëm qumështi. Ka shumë pak yndyrë (1-10% yndyrë në lëndën e thatë ) dhe është një specialitet vendës, i ngjashëm me djathin gri tirolez. [9] [10]

Muzetë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në luginën e Montafonit, ka katër muze: [11]

  • Heimatmuseum Schruns (Muzeu i Historisë Lokale Schruns)
  • Alpin- und Tourismusmuseum Gaschurn (Muzeu Alpin dhe Turizmi i Gaschurn)
  • Bergbaumuseum Silbertal (Muzeu i Minierave Silbertal)
  • Muzeu Frühmesshaus Bartholomäberg

Shih gjithashtu[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Vorarlberg
  • Transhumance Alpine
  • Lista e muzeve në Vorarlberg
  • Montafonerhaus
  • View into the valley
    Pamje në luginë
  • View into the valley
    Pamje në luginë
  • View into the valley
    Pamje në luginë
  • Montafon-Arlberg marathon (2005)
    Maratona Montafon-Arlberg (2005)
  • Schruns in the Montafon valley
    Schrunsnë luginën Montafon
  • Jausenstation Bitschweil (small eatery) in Tschagguns
    Jausenstation Bitschweil (hani i vogël) nëTschagguns

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "Bergdörfer: Orte im Montafon | Ausflugsziele in Vorarlberg". www.montafon.at (në gjermanisht). Marrë më 2021-07-11.
  2. ^ "VORARLBERG - BEVÖLKERUNGSSTAND IM MÄRZ 2021" (PDF). Verwaltungszählung Vorarlberg 2021. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "Die Geschichte des Standes Montafon — Stand Montafon". stand-montafon.at. Arkivuar nga origjinali më 5 korrik 2015. Marrë më 2017-01-02. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "Impressum: Montafon Tourismus GmbH". www.montafon.at. Marrë më 2017-01-02. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ "Montafoner Resonanzen 2021". www.montafon.at (në gjermanisht). Marrë më 2021-05-24.
  6. ^ "kultur-online - Jazz auf der Schutzhütte". kultur-online (në gjermanisht). 2018-08-10. Arkivuar nga origjinali më 24 maj 2021. Marrë më 2021-05-24.
  7. ^ Josef., Zurkirchen (1988-01-01). Heimatbuch St. Gallenkirch, Gortipohl, Gargellen. Gemeinde St. Gallenkirch. ISBN 3854301014. OCLC 74955669. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "Architektur in Vorarlberg". DAYOFF.TRAVEL (në gjermanisht). Arkivuar nga origjinali më 11 korrik 2021. Marrë më 2021-07-11.
  9. ^ "Montafoner Sura Kees". www.genuss-region.at. Arkivuar nga origjinali më 6 maj 2019. Marrë më 2017-01-02. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ "Montafoner Maisäß - Teil 1". Das Wanderdörfer Hüttenportal (në gjermanisht). 2014-04-08. Marrë më 2021-07-11.
  11. ^ "Montafoner Museen — Stand Montafon". stand-montafon.at. Arkivuar nga origjinali më 20 qershor 2021. Marrë më 2021-07-24. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Montafon&oldid=2657989"