Operacioni Feniks

Operacioni Feniks
Pjesë e Luftës së Kosovës
Data 30 Shtator 1998 Vendodhja Kufiri Shqipëri–Kosovë, afër Koshares, rajoni i Gjakovës Pasoja Fitorja e UÇK-së
Palët pjesëmarrëse
Ushtria Çlirimtare e Kosovës	Ushtria Jugosllave
Komandantët dhe udhëheqësit
Agim Ramadani Rrustem Berisha Nasim Haradinaj Xhezair Shaqiri Anton Quni	Nebojsha Pavkoviç Vidoje Kovaçeviç Dragutin Dimçevski Vladimir Radojçiç † Ilija Pavlloviç † Milladin Gobeliç † Mirosllav Jociq † Millosh Pavlloviç †
Njesitë e përfshira
Njësiti "KOBRA" nga Grupi i 3-të Operativ GO-3 (më vonë u quajt Brigada 138 "Agim Ramadani")	Njësitë e Korpusit të Prishtinës Brigada 549 e Motorizuar Batalioni i 53-të Kufitar
Fuqia ushtarake
Nuk dihet	20 ushtarë 1 tank 2 autoblinda 1 Pinzgauer 2 helikopterë
Viktimat dhe humbjet
Asnjë humbje	6 ushtarë të vrarë 8 të plagosur 1 tank i shkatërruar 1 Pinzgauer i shkatërruar 1 autoblind i shkatërruar

Operacioni Feniks ishte një operacion i kryer nga luftëtarët e Njësitit "KOBRA" të UÇK-së më 30 Shtator 1998, i cili kreu dy prita jashtë territorit shqiptar pranë postës kufitare të Koshares ndaj forcave serbo–jugosllave. Gjatë operacionit u vranë 6 ushtarë serbë të Ushtrisë Jugosllave. UÇK-ja nuk pësoi viktima, dhe kapi municione, pajisje jugosllave dhe grabiti sendet personale nga trupat e ushtarëve të vdekur.

Prapaskena

Në vitin 1989, Beogradi hoqi vetëqeverisjen në dy krahinat autonome të Serbisë, Vojvodina dhe Kosovë. Kosova, një krahinë e banuar kryesisht nga shqiptarët, ishte me rëndësi të madhe historike dhe kulturore për serbët. Para mesit të shekullit të 19-të ata kishin formuar një shumicë në provincë, por deri në vitin 1990 përfaqësonin vetëm rreth 10 përqind të popullsisë. Të alarmuar nga numri i tyre në rënie, serbët e krahinës filluan të kenë frikë se po "shtyheshin" nga shqiptarët, me të cilët tensionet etnike kishin filluar që nga fillimi i viteve 1980. Sapo u shfuqizua autonomia e Kosovës, një qeveri e pakicës e drejtuar nga serbët dhe malazezët u caktua nga Presidenti serb Sllobodan Millosheviç për të mbikëqyrur krahinën, e zbatuar nga mijëra paramilitarë të armatosur rëndë nga Serbia. Kultura shqiptare u shtyp sistematikisht dhe qindra mijëra shqiptarë që punonin në ndërmarrjet shtetërore humbën punën.

Në vitin 1996, një grup nacionalistësh shqiptarë që e quanin veten Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK) filloi të sulmonte Ushtrinë Jugosllave dhe Policinë Serbe në Kosovë. Qëllimi i tyre ishte ndarja e krahinës nga pjesa tjetër e Jugosllavisë, e cila pas shkëputjes së Sllovenisë, Kroacisë, Maqedonisë dhe Bosnjë–Hercegovinës në 1991–1992, u bë një federatë e përbërë nga Serbia dhe Mali i Zi. Në fillim UÇK-ja kreu sulme të goditura dhe të drejtuara: 31 në 1996, 55 në 1997 dhe 66 në Janar dhe Shkurt 1998. Grupi shpejt fitoi popullaritet në mesin e të rinjve shqiptarë të Kosovës, shumë prej të cilëve favorizuan një qasje më agresive dhe refuzuan rezistencën jo të dhunshme të politikanit Ibrahim Rugova. Ai mori një nxitje të konsiderueshme në 1997 kur trazirat civile në Shqipërinë fqinje çuan në plaçkitjen e mijëra armëve nga depot e Ushtrisë Shqiptare. Shumë nga këto armë përfunduan në duart e UÇK-së. Popullariteti i grupit u rrit pasi Ushtria Jugosllave dhe Policia Serbe sulmuan kompleksin e udhëheqësit të UÇK-së Adem Jasharit në mars 1998, duke e vrarë atë, bashkëpunëtorët e tij më të ngushtë dhe shumicën e familjes së tij të gjerë. Sulmi motivoi mijëra të rinj shqiptarë të Kosovës për t'u bashkuar me UÇK-në, duke nxitur kryengritjen kosovare që shpërtheu përfundimisht në pranverën e vitit 1998.

Beteja

Burrat një pjesë e njësitit "KOBRA" të UÇK-së së pari u përgaditën për aksion duke vendosur mina anti–tank. Më vonë një tank jugosllav erdhi dhe shkeli në një nga minat antitank. Shpërthimi vrau një ushtar serb dhe plagosi 4 të tjerë. Një helikopter i Ushtrisë Jugosllave u dërgua për të gjetur ushtarët e mbijetuar. Kur mbërriti u qëllua nga luftëtarët e UÇK-së. Një sulm i dytë ndodhi pak pas kësaj kohe shumë afër postës kufitare të Koshares. Luftëtarët e UÇK-së i vunë pritë një automjeti të Ushtrisë jugosllave. Ata hapën zjarr mbi automjetin dhe i hodhën granata dore. Kjo vrau 6 ushtarë serbë dhe plagosi dy të tjerë. Ata më pas mblodhën municionin dhe pajisjet nga automjeti dhe nga trupat e ushtarëve të vdekur u grabitën sendet personale të tyre. Më pas ata hapën zjarr ndaj një helikopteri tjetër i cili erdhi për të evakuuar të plagosurit.

Pasojat

Gjykata më e lartë në qytetin jugor serb të Nishit më 17 shkurt 2016 shpalli fajtorë Shaqir Malokun, Xhafer Gashin, Demush Gacaferrin, Demë Malokun, Agron Isufin, Anton Qunin, Rabit Alijën dhe Rrustem Berishën për akte terroriste dhe urdhëroi secilin prej tyre të dënohen me 15 vjet burg për përfshirjen e tyre në dy sulme ndaj trupave të Ushtrisë Jugosllave në Koshare në të njëjtën ditë në 1998. Rrustem Berisha aktualisht është një politikan dhe oficer ushtarak kosovar. Ai aktualisht është Ministër i Mbrojtjes i Kosovës. Ai iu përgjigj dënimit duke thënë këtë: "Ne kishim uniforma. Ne ishim ushtarë dhe luftonim kundër ushtarëve. Ata (ushtarët serbë) vranë civilë, përfshirë të moshuar, fëmijë dhe gra". Ish-kryeministri i Kosovës Isa Mustafa tha se vendimi i gjykatës serbe për të dënuar tetë ish-luftëtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës për vrasjen e trupave të Ushtrisë Jugosllave në shtator 1998 ishte një farsë. Mustafa tha se gjykatat në Serbi nuk kanë të drejtë të gjykojnë qytetarët e Kosovës dhe aq më pak të gjykojnë ish-luftëtarët e UÇK-së të cilët ishin përfshirë në atë që ai e quajti luftë çlirimtare dhe respektuan ligjet dhe zakonet e luftës.

Asnjë nga ish-ushtarët e UÇK-së nuk e ka kryer dënimin që iu dha.