Jump to content

Petër Beron

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Petar Beron)
Petër Beron

Petër Beron (rreth 1799, Kotel - 21 mars 1871) ishte një mësues bullgar .

Ai krijoi abetaren e parë moderne bullgare, të njohur si Abetarja Peshku për shkak të një delfini të vizatuar në fund të librit. Beron është quajtur "babai i Bullgarisë moderne". [1]

Petër Beron lindi rreth vitit 1800, në qytetin e Kotelit në një familje të pasur artizanësh dhe tregtarësh. Në Kotel ai e mori arsimin fillor në shkollën e kishave të Stoyko Vladislavov dhe Rayno Popovich . Ai e vazhdoi arsimin në Bukuresht, ku hyri në shkollën e mësuesit grek Konstantin Vardalach . Ky i fundit, pedagog dhe enciklopedist i njohur në atë kohë, ka ndikuar ndjeshëm në zhvillimin e Beronit si shkencëtar dhe filozof .

Ai punoi në Bukuresht dhe Craiova, por pas disa viteve praktikë u largua nga puna e tij dhe filloi biznes në tregti. Pesëmbëdhjetë vjet më vonë, pasi fitoi lekë, shkoi në Paris, mori me qira një apartament, dhe filloi karrierën e tij të vërtetë shkencore. Ambicia e tij ishte të studionte të gjitha njohuritë njerëzore deri në atë kohë dhe të bënte një vlerësim natyror-filozofik duke krijuar një Panepisteme të re. Enciklopedizmi i tij ishte i jashtëzakonshëm. Dr Beron dinte nëntë gjuhë dhe shkroi rreth 30 vëllime, duke mos llogaritur dy fjalorë, një atlas, disertacionin e doktoraturës së tij (shkruar në gjuhën latine ) dhe Abetaren e Peshkut .

Ka fakte të caktuara, të cilat vijnë për të treguar qëndrimin e doktor Beronit midis shkencëtarëve të kohës. Në seancën e Akademisë Mbretërore të Shkencave në Londër, mbajtur në 20 qershor 1850, Sir John Lee prezantoi punën e tij mbi sistemin e atmosferës dhe pranoi veprimtarinë e Beronit. Në 1853 Dr. Beron u ftua nga Shoqata e Shkencave të Natyrës në Athinë, ku i lexoi një artikull të titulluar Tokën para përmbytjes . Më 1855 botoi Filozofinë e tij Sllavegjuhën gjermane. Më 1858 Origjinat e Shkencave Fizike, Natyrore dhe të Shkencave Metafizike dhe Morale u shtypën në gjuhën frënge .

Dy vitet e ardhshme iu kushtua një atlasi të madh kozmografik me përshkrime. Hartat në atlas u hartuan nga piktori i famshëm bullgar Nicolaus Pavlovich . Por kulmi i përpjekjeve të tij shkencore ishte Panepisteme, në shtatë vëllime, i cili u botua në frëngjisht në fillim të 1861. Deri në fund të jetës së tij në 21 Mars 1871 ai iu përkushtua kësaj detyre interesante dhe krijuese.

Pikëpamjet filozofike

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Dr. Beron kaloi rreth 25 vjet të jetës së tij në Paris dhe qytete të tjera të Evropës. Ai studioi filozofinë dhe kulturën perëndimore, duke dëshmuar përpjekjet e pozitivizmit klasik, më së shumti të filozofit Auguste Comte. Sidoqoftë, Beroni sinqerisht besoi në pavarësinë e filozofisë së tij Panepisteme . Ai e konsideroi Aristotelin si autoritetin përfundimtar shkencor. Këto janë ndikimet kryesore në besimet e Beronit në filozofi dhe logjikë.

  1. ^ "Primer with Various Instructions" (në bullgarisht). World Digital Library. Marrë më 22 janar 2013.